PARANOIA.KZ

The New York Times: Украинаның одақтастары Ресеймен жасалуы мүмкін келісімді және Украинаға берілетін қауіпсіздік кепілдігін талқылап жатыр. Байден билігі тұсында «Украинаға ядролық қару берейік, бұл тежеуіш факторы болмақ» деген саясаткерлер де болды. Украина НАТО-ға қосылып, өзінің қауіпсіздігін альянс аясында қамтамасыз етуді қалайды. Алайда Трамптың тұсында ол қиынға соғады.

Одақтастар Украина Ресеймен келісім жасаған соң, Киевке қуатты зымырандарды көптеп беруді ұсынуда. Бұл Ресейдің қайта шабуылынан қорғану үшін қажет болар еді. Зымырандардың саны мен соққы жасау мүмкіндігі орасан болуы тиіс дейді кей Батыс елдері.

Жақында «Закладка» деген деректі фильмді көрдім. YouTube-та 10 күнде 2,8 млн қаралым жинапты. Осының өзі қоғамда бұл мәселенің қаншалықты өзекті екенін білдірсе керек.

Сұхбат форматында түсірілген екен. Есірткі тасымалдап, тиісті жерге жасыру арқылы ақша тауып, ақыры ұсталып, 10-15 жылды арқалап кете барған жандар жайлы көрсетеді. Көбі жастар. 19-30 жас аралығындағылар. Тағдырлары сан қилы. Барлығы да жылдам ақша табуды ойладық дейді. Кейбірі заңсыз екенін білмедік деп отыр.

Қазір партиялар есірткі тасымалдау, есірткіні өндіруге қатысты заңға өзгертулер енгізу үшін түрлі талқылаулар өтуде. Талқылауды жүргізіп жатқандарына біраз болды. Жалпы көтеріліп отырған мәселе мынау: Есірткі өндірушілер үшін жазаны қатаңдату керек дейді. Олар ұзақ жылды арқалап кетуі тиіс деп отыр көпшілік. Оған бәрі келіскен.

Ал закладка жасағандар үшін жазаға келгенде пікір екіге жарылыпты. Бірінші топ олардың жазасы әділ дейді. Яғни «аса ауыр» қылмысқа жатады және 10-15 жыл отырғандары дұрыс дейді. Қазіргі заң бойынша олар мерзімінен бұрын босап шыға алмайды екен (УДО бере алмайды). Ал екінші топ керісінше пікір ұстануда. Екінші топтың ойынша закладка жасаушыларды «аса ауыр» санатынан «ауыр» санатына алмастырып, жазасын 10-15 жыл емес, 5-7 жыл ету керек дейді. Екінші топтың айтуы бойынша закладка жасайтындардың көбі жастар, қаржылық тұрғыдан қиындық көргендер екен. Сол себепті де оларға екінші мүмкіндік берілуі тиіс деп отыр. Осылайша пікір алмасу өтіп жатқан көрінеді.

Бірінші сұрақ бойынша бірауыздан «есірткі өндірушілер үшін жазаны қатаңдатуға» барлығы келісіп отырса, екінші сұрақта пікір қайшылығы бар екен. Бір статистика көріп қалдым. Қазір елімізде 1200-ге жуық адам закладка жасап, түрмеде отыр дейді.

Ал сіз қандай пікірдесіз? Закладка жасағандарға үкім «аса ауыр қылмыс» деп шығарылғаны дұрыс па, әлде, «ауыр қылмыс» деп шығарылғаны дұрыс па?

Украинадағы соғыс күрт ушықты. Батыс Украинаға алыс қашықтыққа соққы жасайтын зымырандарымен Ресей жерін атқылауға рұқсат етті. Артынша Ресей өзінің «Ядролық доктринасын» өзгертті. Украина батыстық зымыранмен Ресей жерін екі мәрте атқылады. Жауап ретінде Ресей ядролық қаруды алып ұшуға қабілетті, жаңа баллистикалық «Орешник» зымыранымен Украинаға соққы жасады. Жағдай бұрын-соңды болмаған шиеленіс күйіне жеткен сияқты.

БҰҰ дереу келіссөзге келуге шақыруда. Бұл соғыста Қазақстанның позициясы да сол БҰҰ-мен ұқсас. Тараптарды келіссөзге шақырумен келеді, медиатор болуға дайын екенін айтуда.

Президенттің баспасөз хатшысы Берік Уәли өзінің парақшасында мынандай жазба қалдырды: «Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Премьер-Министрге, Президент Әкімшілігінің Басшысына және күштік құрылымдардың жетекшілері мен барлық әкімдерге Украина төңірегіндегі жағдайдың ушығуына байланысты негізгі әскери және азаматтық нысандардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде шұғыл шаралар қабылдауды тапсырды.

Парламент палаталарының төрағалары қабылданып жатқан іс-қимыл туралы хабардар етілді.

Президент еліміздегі жағдайды өз бақылауында ұстап отыр.

Біздің еліміз үшін басты стратегиялық мақсат – тұрақтылықты, тыныштықты, заң мен тәртіп үстемдігін сақтау.

Қазақстан славян екі халық арасындағы қақтығысты келіссөз арқылы тоқтату қажет екенін бірнеше рет мәлімдеген болатын», - дейді.

Яғни тағы да тараптарды келіссөзге шақырыпты. Дұрыс позиция. Біздің басты мақсатымыз осы соғыстың бір бөлшегіне айналып кетпеу болуы тиіс және бейтараптылықты сақтап қалу болуы қажет.

Путин Ресей халқына үндеу жасауда.

“Батыстың алыс қашықтыққа соққы жасайтын зымырандарын Ресей аумағына қарсы қолдануға жауап берудеміз. 21 қарашада Украинаның Днепрін “Орешник” баллистикалық зымыранымен атқыладық. Шабуылға ядросыз оқтұмсық қолданылды. Бұл біздің жауабымыз.

Еуропа елдерінде “Орешник” зымыранын қағып түсірер әуе қорғаныс жүйесі жоқ. Зымыран секундына 2-3 шақырымды еңсеретін жылдамдықпен ұшады. Оны әуе қорғаныс жүйелері қағып түсіре алмайды.

“Орешник” сынды зымырандарды қолдануда халықты алдын-ала ескертетін боламыз”, - дейді.