Психолог Нукус

Ҳақыйқый «гөззал»лар қайда?

Бүгинги дәўирде косметология жоқары дәрежеде раўажланып атыр. Ҳаяллардың сыртқы көринисин гөззал етиўши (терини тазартыўшы, жумсартыўшы, азықландырыўшы кремлер, ерин ботоксы, макияж, татуаж, маникюр, педикюр, шаш түрмеклери) ҳәр түрли усыллар бар. Буннан басқа көплеген косметикалық өнимлерден пайдаланыў модаға айланды. Ҳаяллар сыртқы көринисин гөззал қылыў ушын миллионлаған дәраматларын ҳәм ўақытын сарыпламақта. Буның арқасында косметикалық компаниялар кɵп пул ислеп байып атыр.

Енди бул жағдайға көзимизди ашып қарайық:
- ҳаяллар арасында жынысый ағзалар кеселликлери көбеймекте,
- туўыў үйлериниң патология бөлимине ҳаяллар сыймай атыр,
- туўыўдағы асқыныўлар, ананың ҳәм баланың кеселлениўи,
- операция усылы менен туўыўшылар кɵбейип кетти, ɵзи туўатуғыны 2-3 бала, бурынлары ҳаяллар 8-10 баланы ɵзлери туўған,
- абортлар саны артпақта,
- шаңарақларда ажырасыўлар ҳәм жалғыз баслы ҳаяллар көбейип атыр,
- ҳаяллардың турмысқа шығыўыда қыйынласып атыр,
- бахытлы шаңарақлар саны көбейип атырған жоқ, шаңарақлардағы тийкарғы машқалалар ҳаяллар (ана, ене, келин, қәйин апа, абысын, бийкеш) менен байланыслы,
- тәрбиясы машқалалы балалар саны артып атыр ҳ.т.б.

Бирақ ҳаяллар сыртқы кɵринисин шырайлы қылыў ушын жылдан-жылға кɵп қәрежет жумсап атыр. Сыртқы дүньяңның гɵззаллығы ишки дүньяңның гɵззаллығына сай болыўы керек емеспе яки сырты жылтырақ иши қалтырақ ҳаял болыў үрдиске-модаға айланып қалдыма? Бурынғы ҳаяллар гөззаллық дегенде тек сыртқы кɵринисиниң сулыўлығын емес, ɵзиниң ҳаяллық сыпатларын, беккем денсаўлығын, минез-қулқының ҳәм ишки дүньясының гөззаллығын түсинген. Ҳәзирги ҳаяллар гɵззаллық дегенде нени түсинип атыр? Егер олар гɵззаллықты биринши гезекте «Ишки дүньясының, минез-қулқының гɵззаллығы менен байланыслы»- деп, түсинсе онда олар биринши гезекте нелер менен шуғылланыўы керек?
@psixolog_nukus

Бирақ сол нәрселерге ерискени мененде бахытлы емес, және бир нәрсе керек, одан кейин және бир нәрсе керек, изин қуўып жете алмайсаң. Мине усылайынша адам ɵмири даўамында нәпсиниң қәлеўлериниң изинен қуўып жасап, бул ɵмирде не ушын жасағанын, бахытсыз болып жасағанын билмейде қалады. Сонлықтан адамның жасы үлкейген сайын бул ɵмирде жасаўы қыйын бола береди, денсаўлығындағы ҳәм турмысындағы машқалалардан қыйналып жасайды. Сол себепли адамлар қартайған ата-анасы, ата-енеси менен жасаўға қыйналады.

Бирақ олар буннан сабақ алмайды, «Ертең менде қартайғанда усындай боламан»- деп, ойламайды, пикир жүритпейди. Сонлықтан оларда ата-анасына уқсап жасап, сондай алдамшы қәдириятлар менен жасағанлықтан қартайғанда сондай адам болып қалғанын билмейде қалады. Негизинде адам биринши гезекте ɵзине не керек екенин билмейди, қәлбине қулақ салмайды, тек нәпсиниң қәлеўлери менен жасайды. Нәпске комфорт жағады, комфортқа алданып жасай береди. Сонлықтан адамда нәпс күшейсе комфортқа байланып қалады яки қарам болып қалады. Аскеза- негизинде адамды қарамлықтан ҳәм байланып қалыўдан азат етип барыўы керек. Бүгинги күнде интернетте ким болса сол адамларға ҳәр қыйлы билимлерди, мағлыўматларды берип отырғанлықтан адамларда аскеза ҳаққындада алдамшы, жалған билимлер, түсиниклер бар.

Комфортқа байланып қалыў, қарам болып қалыў, тек комфортты, материаллық нәрселерди ойлай бериў, қәлей бериў, сол нәрселерди мақсет етип қойыў, бахытты, табысты, раўажланыўды тек сол нәрселер менен байланыстыра бериў адамды жалқаў, ериншек, ашкɵз, эгоист қылып қояды. Бунда адам дәслеп ɵмирлик қәдириятлар бойынша ҳақыйқый билимлерди алыўы керек. Адамда ҳақыйқый билим алыў арқалы дүньяқарасында ɵмирлик қәдириятлар бойынша түсиниклер пайда болады, соң адам бул қәдириятларды ɵз ɵмиринде жаратады. Егер адам бахытсыз болса, шаңарағында, турмысында машқалалар кɵп болса, кесел болса демек, ол жалған қәдириятлар менен жасап атырған болады.
@psixolog_nukus

Комфорт басқа
Бахыт басқа

Адамлардың дүньяқарасында жалған түсиниклер, алдамшы исенимлер, негатив программалар кɵп болғанлықтан кɵпшилик алдамшы яки бузылған қәдириятлар менен жасайды. Сол себепли адамлар не ушын кесел болып атырғанын, не ушын бахытсыз болып атырғанын түсинбейди, машқалалары не себепли келип шығып атырғанын билмейди. Адамның дүньяқарысының қәлиплесиўинде ɵскен орталығы- шаңарағы ҳәм жәмийети үлкен орынды ийелейди.

Сонлықтан кɵпшилик (90% тен аслам адам) жәмийет пикири менен жасайды (буны айыра алмайды), жәмийет кɵз-қарасы, жәмийет қәдирияты менен жасап атырғанын аңламайды. Жәмийет ушын әсиресе, бүгинги капиталистлик жәмийети адамлары ушын материаллық нәрселер, комфорт 1-орынға шығып кетти. Яғный, бул жәмийеттиң адамлары «Менде материаллық нәрселер кɵп болса, комфортта жасасам бахытлы боламан»- деп, есаплайды. Бирақ азымаз болсада парасатыңды ислетип, пикир жүргизип кɵрсең буны кɵриўге, түсиниўге болады.

Бүгинги күнде адамлар қаншелли комфортта жасағаны менен кеселликлер, кесел адамлар азайып атырған жоқ, шаңарақларда машқалалар, бахытсызлықлар азайып атырған жоқ. Бирақ адамларда материаллық нәрселери кɵбейип атыр, комфортта жасаўы жылдан-жылға жақсыланып атыр. Себеби, кɵпшилик ɵзлигинше пикирлеўди билмейди, билим алмайды, жәмийетке еликлеп, жарысып жасайды, кɵпшилик нени ислесе, кɵпшилик неге ериссе «Менде соған ерисиўим керек, менде сол нәрсе болмағанлықтан бахытсызбан, қыйналып атырман»- деп, ойлайды.

Ɵмириңди нелерге сарыпладың?

Адам ɵмирин нелерге сарыплайтуғынын математикалық жақтан есаплап кɵрейик. Мысалы: Ҳәзир сениң жасың 36 та деп алайық. Бир суткада 24 саат бар. Оның үштен-бири уйқыға кетеди. Демек, 12 жылың уйқыға кетти.

Балалықтағы ойынлар, жаслықтағы қаңғырыўларға 3 жыл кетти (12+3=15). Мектептен баслап оқыў, ер жеткен соң жумыс ислеўиңе 5 жылың кетти (15+5=20). Жолда жүриў, оқыўға, жумысқа, базарға барыўға 2 жыл (20+2=22). Отырыспақ, қыдырыспақ, шақырыспаққа 2 жыл (22+2=24).

Телевизор кɵриў, интернетте отырыў, телефонда сɵйлесиўге 5 жыл кетеди (24+5=29). Аўқат таярлаў, аўқатланыў, үй жумысларын ислеўге 3 жылың кетеди (29+3=32). Қалған ўақтыңды балаңа қараў, оларға бақырыў, ɵмирлик жолдасың менен сɵйлесиў, урысыў, қырылысыў, ата-анаң менен сɵйлесиў, жәнжеллесиў, адамлар менен ɵсек айтыў сыяқлы нәрселерге сарыплайсаң.

Енди сораў. Ɵзиңди үйрениўге қанша ўақтыңды, ɵмириңди сарыплайсаң? Психология- бул ɵзиңди үйрениў. Кɵпшилик усы каналдағы ɵзи ҳаққында жазылып атырған 5-6 қатардыда оқығысы келмейди. Кɵпшилик усылайынша ɵмириниң ярымын ɵткереди, ɵзиниң ким екенин, бул ɵмирде не ушын жасап атырғанын билмей жасайды. Сонлықтан жасы үлкейген сайын емлеўханада жатыў, үйинде кеселленип дәри ишиў, УЗИ ге, тәўипке, шыпакерлерге қатнаў ямаса телефонда ɵсек айтыў, адамлар (жақынлары) менен жәнжеллесиў, перзентлериниң тәшўишлери менен жасаў сыяқлы ислер менен ɵмирин ɵткереди. Қартайған адамлардың ɵмиринде ҳәўес етип қарайтуғын мазмун-мағана таба алмайсаң. Буған ким себепкер?
@psixolog_nukus

Аналық сыпаты басқа
Аналық сезими басқа

Кɵпшилик ҳаяллар аналық сыпаты менен аналық сезимин айыра алмайды. Сонлықтан кɵпшилик ҳаяллардың аналық сыпаты жүдә тɵмен болады. Буны қалай билсе болады? Бунда ҳаялдың перзентлериниң тәрбиясында, оқыўында, денсаўлығында, ер жеткен соң турмысында машқалалар болады. Аналық сыпаты тɵмен ҳаял перзентлери менен қәйтип сɵйлесиў кереклигин билмейди, перзентлерине туўры тәрбия бериўди билмейди. Буның орнына ҳаялларда аналық сезими болады. Сонлықтан олар перзентлерине байланып қалады, перзентлерин қадағалай береди, бақырады, тоңқылдайды, перзентлерин кемситиўши сɵзлерди айтады, урады, басым ɵткереди, мәжбүрлейди. Егер перзентлерине бир нәрсе болса қорқады, аяйды, ɵзин айыпкер сезеди. Себеби, онда аналық сыпаты тɵмен болғанлықтан, ол перзентине тәрбия бергенде қорқыўы, аяўы яки айыпкерлик сезими менен қылады. Сонлықтан перзентинде машқала болады.

Аналық сыпаты болса- муҳаббат ҳәм даналық пенен байланыслы болады. Ҳаял ана болыў ушын онда муҳаббат болыўы керек. Ол ɵзин жақсы кɵриўди ҳәм күйеўине муҳаббат бериўди билиўи керек. Екиншиден, ана болыў ушын- дана болыў керек. Ҳайўанларда бала туўса ана болады, балаларына қарайды, аўқатландырады, қорғайды, ғамхорлық қылады, баласын аман-есен ɵсиреди. Ҳайўанлар балаларына зыян жеткизбейди, балаларын ɵзинен ўақтында сепарация қылады, ўақтында ɵз еркине жибереди.

Тек ғана адам анасында муҳаббат ҳәм даналық болмағанлықтан перзентлерине байланып қалып, ɵзиниң қорқыўлары, аяўлары, айыпкерлик сезимлери, ɵкиниўлери менен перзентине зыян жеткизип атырғанын аңламайды. Егер ҳаялларда аналық сыпаты болғанында «ене»-деген «машқалалы ана» болмаған болар еди. Қыз баланың анасында аналық сыпаты тɵмен болса, ол әлбетте аналық сыпаты тɵмен енеге келин болып түседи. Қудағайларда абыйға-бабый болады.

Ҳаялдың аналық сыпаты биринши гезекте ҳаяллығы менен байланыслы. Тилекке қарсы кɵпшилик ҳаяллар булай ойламайды, «Мен перзентлеримди жақсы кɵремен, мен перзентлерим ушын жасап атырман, перзентлерим мениң байлығым, барлығым, ɵмирим мазмуны»- деп, перзентлерин бахытсыз қылып атырғанын, тәрбиясын бузып атырғанын аңламайды. Себеби, адам перзент тәрбиялаўы ушын, ол дәслеп ɵзин тәрбиялап билиўи керек. Ɵзин тәрбиялаўды билетуғын адам билим алады, ɵз үстинде шуғылланады. Ɵзин тәрбиялаўды билмейтуғын адам тек жумыс, шақырық, отырыспақ, игра, ɵсек, жарыспақ пенен жасайды. Негизинде адамлар ɵмир бойы нәпсиниң маскалары менен жасап атырғанын аңламайды.
@psixolog_nukus

Еркек лидер, бирақ патриархат емес

Кɵпшилик лидерлик пенен басқарыўдың парқын айыра алмайды. Шаңарақта еркектиң лидерлиги менен патриархаттың парқын айыра алмайды. Шаңарақта ҳақыйқый ҳаял болыў менен басқарыўдың парқын, аналық сыпаты менен матриархаттың парқын айыра алмайды. Себеби, кɵпшилик шаңарақ мәселесинде руўхый жақтан саўатсыз болғанлықтан, бул бойынша ҳақыйқый билим алыўға ҳәрекет етпегенликтен, бүгинги күнде интернетте бул бойынша ҳәр ким, ҳәр түрли пикирди айтып отыр, бири психолог, бири блогер, бири юрист, бири бизнесмен ҳ.т.б.

Бирақ ҳеш бири «Руўхый мәселелерде пикир билдириўге, билим бериўге мениң руўхый саўатым, руўхый дәрежем жетеме яки жетпейме?»- деп, ойланып кɵрмейди, буны мен билемен деп ойлайды. Еркек лидер болса, ол жуўапкершиликли еркек болады, шаңарағына, ҳаялы менен ɵз-ара мүнәсибетине, перзентлери тәрбиясына толық жуўапкершилик пенен қарайды. Ҳаялы менен гармониялы мүнәсибет орнатады, сɵйлеседи, сырласады, ҳаялын тыңлайды, қоллап-қуўатлайды. Перзентлери тәрбиясы мененде шуғылланады, ўақыт ажыратады, олар менен сɵйлеседи, қоллап-қуўатлайды, перзентлерин жуўакершиликли болыўға үйретеди. Бундай еркекти ҳаялыда, перзентлериде ҳүрмет етеди, тыңлайды. Яғный, еркек ҳаялына, перзентлерине басым ɵткермейди, күш ислетпейди, қорқытпайды.

Патриархатта болса еркекте жуўапкершилик тɵмен яки бир жақлама болады. Бундай еркекте ҳаялы менен мүнәсибетте машқала болады, перзентлеринде қорқытып, басым ɵткерип тәрбиялайды. Сонлықтан бундай еркектен ҳаялыда, перзентлериде қорқады, ɵзлерин оның алдында айыпкер сезеди. Қорқыў- бул муҳаббат емес, аяў- бул муҳаббат емес, айыпкерлик- бул муҳаббат емес. Бул негатив сезимлер муҳаббаттың жетиспеўинен, байланып қалыў ҳәм қарамлықтан пайда болады.

Егер еркек шаңарағында лидер болыўды қәлесе, дәслеп ол ҳақыйқый еркектиң қандай болатуғынын билиўи керек. Буның ушын ол бәрше нәрсеге жуўапкершилик пенен қарап, ɵз үстинде шуғылланып, шаңарақ бойынша руўхый билим алып, шаңарағына болған жуўапкершиликти (тек пул табыў, бала-шаға бағыў емес) толық мойнына алыўы керек. Буны түсинбейтуғын ҳаяллар күйеўин ҳақыйқый еркек қылыўды, жуўапкершиликли қылыўды билмей, буны үйренбей, ɵз үстинде шуғылланбай ўақыт ɵткен сайын ҳаялда аналық сезими күшейип, шаңарағында матриархатты пайда етеди. Шаңарақ еркектенде, ҳаялданда руўхый раўажланыўды талап етеди.

Буны анаңызға, енеңизге қарап кɵрсеңиз болады. Анаңыз ушын, енеңиз ушын әкеңиздиң, атаңыздың қай дәрежеде ҳүрмети, қәдири бар? Сиз ушында күйеўиңиздиң қай дәрежеде ҳүрмети, қәдири бар? Ҳаяллар анасына, енесине келгенде аўызын толтырып сɵйлейди, бирақ ɵзлерине келгенде ҳақыйқатты мойынлағысы келмейди, ҳәр түрли гәплерди, сылтаўларды айтып баслайды. Демек, ҳаял ɵзи ҳақыйқый ҳаял болғысы келмейди, бирақ күйеўиниң ҳақыйқый еркек болыўын қәлейди. Еркекте ɵзи ҳақыйқый еркек болғысы келмейди, бирақ ҳаялының ҳақыйқый ҳаял болыўын қәлейди, абыйға-бабый, уқсатпастан- ушыратпас, бир-биринен қалыспайды. Шаңарағының бахытсызлығына екеўиде теңдей себепши, арбаның еки дɵңгелеги теңдей айланады. Егер екеўиде теңдей айланбаса арбаның жүриўи қыйын болады. Негизинде кɵпшилик шаңарақларда жағдай усындай.
@psixolog_nukus

ӘКЕ тәрбиясы

Кɵпшилик әке тәрбиясының не екенин билмейди. Статистика бойынша шаңарақлардың 80% тинде әкелер перзентлериниң тәрбиясы менен дерлик шуғылланбайды, перзент тәрбиясының не екенин билмейди. Бундай еркеклер «Мен жумыс ислесем болды, пул тапсам болды, кредитлеримди тɵлесем болды, машын алсам болды»- деп, кɵп ўақтын жумыста ɵткереди, үйге түнде келеди, жумыстан шаршап жоралары менен қаңғырып арақ ишип жүреди.

Себеби, бул еркеклерде балалығында әке тәрбиясын кɵрмеген. Сонлықтан олар балалығынан шаңараққа жуўапкерсиз болып ɵскен, жуўапкершиликтиң не екенин билмейди, әкесинен кɵрип ɵспеген. Гейбир еркеклер балалары кишкенелигинен шет елде жумыс ислеп, жылына 1-2 ай ғана үйинде болады. Сонлықтан бунай еркеклердиң перзентлери әке тәрбиясының не екенин билмейди. Әке тәрбиясын алмай ɵскен ул балалардың еркек болыўы қыйын болады, оларда әкесине уқсап машқалалы еркек болып ɵседи. Әке тәрбиясын алмай ɵскен қыз баланыңда ҳаял болыўы қыйын болады, оларда турмысқа шыққан соң күйеўи менен муҳаббатқа тийкарланған гармониялы мүнәсибет орната алмайды.

Буны ҳаялларда түсинбейди. Перзент тәрбиясы менен шуғылланбайтуғын еркек машқалалы еркек есапланады. Машқалалы еркектиң қасында машқалалы ҳаял жасайды, абыйға-бабый болады. Олар ɵз-ара урысып- қырылысып жасап, отырыспақ, игра, қыдырыспақта арақ ишип, ɵсек айтып, шағал мәслик қылып жүрип, перзентлериниң тәрбиясы жақсы болыўын қәлейди, перзентлериниң кесел болмаўын, аман- есен болыўын қәлейди. «Алдыңғы арба қайдан жүрсе кейинги арба изинен жүреди»- дегениндей перзентлерде ата-аналарының бахытсызлығын, қәтелерин, машқалаларын қайталап жасайды.

Буны түсинбейтуғынлар «Бизлер баламызды, қызымызды оқытсақ болды, улымызды үйлентирсек, қызымызды узатсақ болды»- деп, үстиртин ойлайды. Сонлықтан дерлик бәрше шаңарақларда ене-келин, қәйин апа- келин, абысын-келин, бийкеш-келин, еркек-ҳаял сыяқлы машқалалар бар. Перзентлер балалығынан нени кɵрип ɵсип атыр? Кимнен, қандай үлги алып ɵсип атыр?

Өзиңди кемситиў

Егер сиз иштен қыйналсаңыз, сизди биреў қыйнайды. Егер өзиңизди иштен кемситсеңиз, сизди биреў кемситеди. Себеби, бәршемизде балалықта кемситилгенбиз. Буннан пайда болған комплекслер ақылымызда сақланып қалып, ер жеткен соң ҳәр түрли себеп таўып, өзимизди-ɵзимиз кемситип жүремиз «Мен қәтелестим, ондай қылмаўым керек еди, неге келиспей атыр, ислей алмайман, қолымнан келмейди, басқаша ислеўим керек еди, қолайсыз сөйлеп қойдым, буны айтпаўым керек еди, айта алмайман, айтыўға қорқаман, уяламан, өзиң айт, аўа тек мен жаманман» ҳ.т.б.

Егер сиз өзиңизге, қәтеңизге унамсыз мүнәсибетте болсаңыз, қыйналсаңыз, буны унамлы тәрепке өзгерте алмайсыз. Инсан бир күнде орташа 60 мың түрли ойды басынан кеширеди. Бирақ ойларымыздың бәрин еслеп қала алмаймыз. Сонлықтан сыртқы дүньямыздағы ўақыялар, жағдайлардың ойларымыз бенен байланыслы екенин аңлай бермеймиз. Адам ойлары ҳәм сөзлери менен өзин-ɵзи ҳәлсиретеди. Адамның ең кɵп энергиясы ойлары менен сɵзлерине кетеди. Егер сиз ойларыңызға итибарлы болсаңыз, гүзетсеңиз, анализлеп кɵрсеңиз, ақылыңызда өзиңизди кемситиўши ойларды анықлап, оларды әсте-ақырын азайытсаңыз болады.

Егер балалығыңызда ата-анаңыздан, ата-әжеңизден, әжаға яка әжапаңыздан кемситиўши, салыстырыўшы сɵзлерди кɵп еситкен болсаңыз ҳәм сиз буны аңламай ɵзиңизди яки перзентлериңизди кемситиўши сɵзлерди айтып жүрген болыўыңыз мүмкин. Сонлықтан сизди биреў кемситсе яки сондай болып сезилсе демек, сиз ɵзиңизди иштен кемситесиз яки сизде биреўди кемситиўши сɵзлерди айтасыз. Ата-аналар перзентлерине кɵплеген кемситиўши сɵзлерди айтады. Сɵйтип алып олар «Неге мениң балам бундай, неге балам кеселленди, неге балам айтқанымды қылмайды»- деп таңланады. Адам биринши гезекте ɵзиниң ойларына ҳәм сɵзлерине жуўапкершилик пенен қараўды үйрениўи керек.
@psixolog_nukus

Идеальный жигит керек…

Бир қыз турмысқа шығыў ушын идеальный жигит излепти. Оның алдынан ҳәр түрли жигитлер шығыпты. Бирақ олар қыздың идеалына туўры келмегенликтен, ҳеш бири менен дурыслап сɵйлеспей, таныспай, итибар бермей, менсинбей жүре берипти. Бир күни ол идеалындағы жигитти ушыратып қалыпты. Жигиттиң қасына барып оның менен таныспақшы болғанында жигит оның менен сɵйлеспей, қайырылып қарамай, менсинбей кетип қалыпты.

Қыз ҳайран қалып, буның себебин сорастырып кɵрсе, ол жигитте идеалындағы қызды излеп жүр екен. Соның ушын турмысқа шыға алмай жүрген қызлардың басында «Дурыслы жигит жоқ»-деген тараканы болса, үйлене алмай жүрген жигитлердиңде басында «Дурыслы қыз жоқ»-деген тараканы болады. Себеби, олар Муҳаббат пенен Идеалдың парқына бармайды, Идеал менен Еркеклик ҳәм Ҳаяллық сыпатлардың парқын айыра алмайды. Мысалы: Бир қыздың идеалындағы еркек кɵп пул табатуғын болыў керек. Сɵйтип ол сондай еркекти ушыратып қалса, ɵзиниң идеалын унатып қалады, жигиттиң басқа тәреплерине итибар бермейди. Турмысқа шыққан соң ол жигит арақ ишетуғын, қатынпаз еркек болып шығады, бирақ кɵп пул табады.

Бир қыз ушын оқыған-дипломы бар жигит-идельный еркек. Қыз сондай жигитти ушыратып оны унатып, турмысқа шығады. Турмыс қурған соң, қараса ол жигит жуўас, ɵзлигинше бола алмайды, мамасының сызығынан шыға алмайтуғын еркек екени мәлим болады. Негизинде жаслардың муҳаббат деп жүргени басындағы идеалы-тараканы менен байланыслы.
@psixolog_nukus

Күйеўим қырсық

Бул сɵз кɵпшилик ҳаялларға таныс сɵз. Шаңарақларда қырсық еркек+өкпелегиш ҳаял, қырсық еркек+критик ҳаял, қырсық еркек+қырсық ҳаял сыяқлы жуплықлар болады. Ер адам не ушын қырсығады?

Бириншиден, ол еркеклик қәдирин сезине алмай атыр. Сол себепли оған ақыл-нәсият айтыўшылар көбейген. Әсиресе, еркек ҳаялынан ақыл алғысы келмейди, ҳаялынан ɵзин ақылсыз, ҳәлсиз сезингиси келмейди. Сол себепли ол ҳаялына қырсығады. Ҳаяллар болса буны түсинбей күйеўине ақыл үйреткиси келе береди. Бундай жағдайда еркек ҳаялы менен мүнәсибеттеги машқаланы шешиўди билмей, қырсықлықты әдетке айландырады. Ол сол арқалы ҳаялынан үстем болғысы келеди, ҳақынан шыққысы келеди.

Егер ҳаялда күйеўине қырсықса олар ҳеш қашан ɵз-ара машқаласын, шаңарағының машқаласын шеше алмайды. Шаңарақлы адам ерли-зайып мүнәсибети арқалы раўажланады, тәрбияланады. Бүгинги күнде ҳаяллар ушын еркек пенен мүнәсибет орнатыўдан көре, бизнес пенен шуғылланыў, жумыс ислеў, илимий диссертация жақлаў аңсатлаў. Бирақ перзентлер кимнен үлги алып өседи?

Жуўабыңыз дурыс, «Перзентлер ата-анадан үлги алып ɵседи». Күнделикли ис тәжирийбемде көпшилик ҳаяллар «Күйеўим қырсық, не ислесем болады»- деп сорайды. Халқымызда «Жыллы-жыллы сөйлесең жылан ининен шығады»- деген гәп бар. Жыллы сөйлеўдиң де еки түри болады. Ақыл менен жыллы сөйлеў сумлық ислетиўге киреди «Қәне буған жыллы сɵйлеп кɵрейин»- деп, маска менен сɵйлейди.

Бундай жол менен еркекти бир-еки мәрте алдастырыўың мүмкин, бирақ кейини жақсы болмайды яки еркек ҳаялдың сɵзи шын кеўилден емес, ҳийлекерлигинен екенин дәрриў биледи. Ал, ҳақыйқый жыллы сөз жүрек арқалы, муҳаббат пенен айтылады. Сɵзи жыллы, мүләйим, нәзик, жүрегинде муҳаббаты бар ҳаялға еркек қырсықпайды.
@psixolog_nukus