Әлихан Бөкейханның жер туралы қанатты сөздері
Әлихан, іс жүзінде қарға тамырлы қазақтың көсемі бола білген тұлға еді. Ол алаш үшін «күндіз күлмеген, түнде ұйықтамаған» қайраткерлердің бірі.
Жер десе дірілдемей болмайды. Сонда да жер мәселесі негізгі ғұмыр мәселесінің ең зоры. Жер ісін «ала қашты, тартып алды, тиіп кетті» қылмай, ақылмен, сабырмен атқарған оң.
Қазақтың байырғы жерін қашан қазақтар өз бетінше ғылым мен техникаға игермейінше, жер жеке меншікке де, қоныстанушыларға да берілмесін.
«Қазақ надан, қазақ көшпелі, қазақ мәдениетсіз, қазақ жоғалып кетеді, бұған жер неге керек» деп оттаған дұшман да бар.
Жерсіз халықтың өз алдына ұлт болып жасай алмайтындығы белгілі. Жерін жоғалтып, біріккенде, қазақ не опа табады? Не қазақ болмай, не түрік болмай, «жер мен көктің ортасында асулы қалатын пақырсыз ораза» сияқты болады.
Ертіс қазақтары пайдаланып отырған «Он шақырым» дейтін жер Сібір казагына кетті. Астрахан жері мен «Он шақырым» жерінің арасы алыс жатыр. «Он шақырымдағы» қазақтар Сібір казагына аренда төлейтін. Астрахан жері – қазақ жері.
Қазақ болып автономия боламыз десек, алдымызда шешуі қиын бір жұмбақ бар. Орал, Торғай, Ақмола, Семейде көп мұжық бізбен қоныстас...
Мұжықпен аралас қазақты тастап, алғы қазақ болып шығамыз десек, қазақ орыста қалады, қазақты бұл жерден көшіріп аламыз десек, бұл қазақ ата қонысынан көшпес, көшсе ақылсыздық болады.
Біздің қазақ жерді меншікті қылып алса, башқұрдша көрші мұжыққа сатып, біраз жылда сыпырылып, жалаңаш шыға келеді!
Біздің қазақ жақсы жерін алты бөліп, 4-іне егін салып, 2-сіне пішен шауып, мал бақса, осыны көтерер. Жылда басқа көзге төпелеп, жаңа келген хохолша, жыртса жылдан жылға астықтың шығымы кем болып, жер иесі қазақ, жерін тоздырып, қаңғып қалар.
old.aikyn.kz