PARANOIA.KZ

Трамп «Авраамдық келісімдерді» жалғастыру керектігін айтты.

Авраамдық келісімдер дегеніміз не? Қысқаша айтсақ 2020-2021 жылдары Трамптың мұрындық болуымен 4 араб елі мен Израиль арасында бейбіт келісім жасалды. Израиль мен БАӘ, Бахрейн, Марокко, Судан дипломатиялық қатынас орната бастады. Кейін экономикалық байланыстар күшейді. Қорғаныс саласындағы байланыстар да пайда болды. Мысалы Израиль Мароккоға қару сата бастады.

Енді осы келісімді Трамп қайта жалғастырып, Сауд Арабиясы мен Израиль арасындағы байланысты орнатуды көздейтінін жасырмады.

Трамптың Газа халқын көшіруге қатысты Еуропа мен Араб елдерінің реакциясы:

Сауд Арабиясының СІМ басшысы: «Сауд Арабиясы палестиндіктерді өз жерінен қудалаудың барлық нұсқасын айыптайды. Сауд Арабиясының тақ мұрагері Мұхаммед Бин Салман бұл мәселеде Газа тұрғындарын толық қолдайды».

Ұлыбритания СІМ-і: «Біз әрқашан екі мемлекет құрылуы тиіс деген ұстанымдамыз! Біз палестиндіктердің өз отанында, Газада және Батыс жағалауда өмір сүріп, гүлдене алатынын көруіміз керек».

Франция СІМ-і: «Франция Газадағы палестиндіктерді мәжбүрлеп көшіруге қарсы екенін қайталап айтады! Бұл халықаралық құқықты өрескел бұзу болып табылады».

Германия СІМ-і: «Газа секторы палестиналықтарға тиесілі және оларды күштеп шығаруға қарсымыз! Бұл халықаралық құқыққа қайшы. Бұл да жаңа қасірет пен жаңа өшпенділікке әкеледі. Бұл палестиналықтардың мүдделерін қанағаттандырмайтын шешім».

Испания СІМ басшысы Хосе Мануэль Альбарес: «Мен бұл сұраққа нақтылық енгізгім келеді. Газа – бұл Газада тұратын палестиндіктердің жері. Олар Газада қалуы тиіс».

Түркия СІМ басшысы Хакан Фидан: «АҚШ президенті Дональд Трамптың Газаны иемденуге қатысты пікірін құптамаймыз. Палестиндіктердің мүддесін ескермейтін кез келген жоспар қақтығысты ушықтыра түспек».

ХАМАС өкілі Сами Абу Зухри: «Біздің Газадағы халқымыз бұл жоспардың іске асуына жол бермейді. Палестиндіктерді өз жерінен қумай, керісінше Израильдің оккупациясы мен агрессиясын тоқтату керек».

Грузия Парламенті оппозициялық депутаттардың өкілеттілігін тоқтатты. Олардың саны 49 адам, ал жалпы Грузия Парламентінде 150 депутат бар.

“Мызғымас жалпыұлттық қозғалыс”, “Өзгеріс коалициясы”, “Қуатты Грузия” партиясының депутаттары Парламент сайлауын мойындаған емес. “Грузия үшін” партиясы да сайлау нәтижесінде Парламенттен 12 орын иемденгеніне қарамастан, депутаттары заң шығаруға қатыспай келеді.

Енді Грузия парламентінде билік толықтай “Грузин арманы” партиясына өтті.

Осылайша Саакашвили құрған жүйе толық жойылды десек те болады…

Грузия Парламенті “Саакашвили билігі тұсындағы қылмыстарды тексеру” комиссиясын құруды қолдады. Құжатты 83 депутат қолдаған, қарсы шыққандар жоқ.

Сауд Арабиясы «Палестин халқының халықаралық заңнамаларға сәйкес келетін кез келген құқығын бұзуға, жерін аннексиялап, өзін өзге аймаққа көшіруге қарсы» екенін айтты. Сонымен бірге Саудия Палестина мемлекетін құру туралы нақты концепция қабылданбай Израильмен дипломатиялық қатынас орнатпайтынын мәлімдеді.

Трамптың Газа тұрғындарын көшіру идеясына Мысыр, БАӘ, Катар, Иордания, Палестина әкімшілігі мен ХАМАС өкілдері тағы да қарсылық танытты.

Wired: «Шындығында Трамп Газа тұрғындарын көшіруді ойламайды. Оның негізгі мақсаты осы мәлімдемелер арқылы Газа тұрғындары арасында антихамастық көзқарасты арттыру. Бұл баж салығын көтеру арқылы өзге елдерді өз талабына көндіру әдісіне ұқсас тәсіл» - деп жазды.

Күні кеше Тәжікстанның Вахдат аймағындағы түрмесінде көтеріліс болды. Тәжік билігі «жазасын өтеушілер түрме күзетіне шабуыл жасап, қашпақ болды» деп ақпарат таратты. «Бунтты басу барысында түрменің үш күзетшісі жарақат алды және қылмыскерлердің үшеуі көз жұмды» дейді Душанбе.

Бір қарағанда бұл түрмедегі бунт іспеттес көрінеді. Алайда тәжік билігінің ресми ақпаратына ұқсамайтын өзге ақпараттар шығуда. Экстремизм тақырыбын зерттеп жүрген бірқатар сарапшылар түрмедегі бунттың негізгі себебі радикализм екенін айтуда. Оның ішінде бас көтергендер ДАИШ (ИГИЛ) жақтастары болғанын жеткізді. Бунт барысында көз жұмған қылмыскерлер санының үшеу емес, жетеу екенін айтып, аты-жөнін жария етті. Сол күні түрме күзетінің басшысы болған Садраддин Х. есімді азамат өлтірілген деген дерек бар. Тіпті оқиғаның фотоларын да жариялады. Жарияланған фотоларға назар аударсақ, көз жұмғандардың әлдеқайда көп екенін көруге болады. Көз жұмғандардың бірінің бас киімінде ДАИШ (ИГИЛ) белгісі бар.

Дәл осы түрмеде 2019 жылы бунт болып, 29 адам көз жұмды. Тәжік билігі ол сәтте радикалдар бас көтерді деп мәлімдеді, ал ДАИШ «бунтты жасаған бізбіз» деген ақпарат таратты.

Жалпы экстремистік ұйымдар үшін түрме рекрутинг жасауға арналған ошақ саналады. Ұзақ жылдар бойы бір камерада отыру, 24/7 режимінде насихат жүргізу адамдарға түрлі идеяны сіңіру мүмкіндігін туындатады. Әлемдегі абақтылардың көбі радикалдардың ошағына айналып кеткені қашан. Бұл көрініс Қазақстанда да бар деп ойлаймын.

Мысалы өткен жылдың қараша айында Қазақстан түрмелерінде көтеріліс жасап, бунт шығарып, теракт ұйымдастыруды ойлаған 10 адам ұсталды. Олар түрмеде отырып радикалды идеяларды таратып, террорлық әрекет жасау керектігін айтқан. Бұл бір ғана мысал. Қауіпті мысал...