NE ZAT?


Гео и язык канала: Казахстан, Русский
Категория: Познавательное


Bilimdi mıńdı jıǵar
Instagram.com/nezatchannel
https://m.youtube.com/c/nezat/

Связанные каналы

Гео и язык канала
Казахстан, Русский
Статистика
Фильтр публикаций




💡1735 жылы 19 сәуірде Қазақстанның астанасы (1920-1925) болған Орынбор қаласының негізі қаланды.

1920 жылдың 26 тамызында Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитеті мен РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Қырғыз (Қазақ) АССР-ін кұру туралы Декреті шықты. Нәтижесі бойынша орталығы Орынбор қаласы болып белгіленді.

Қазіргі уақытта Орынбор Ресей Федерациясына қарасты қала. Мұнда 120 мыңдай қазақтар тұрады.

Бұған қоса, Қазақстанның ХХ ғ. болған астаналарын шолып өтейік.

1. Семей – 1917-1920 жж. аралығында Алаш автономиясының астанасы болған.(1917 жылы құрылған Алашорда үкіметі өзінің астанасы етіп Семей қаласын таңдады.)

2. Орынбор – 1920-1925 жж. аралығындағы Қазақстанның астанасы.

3. Қызылорда (Ақмешіт) – 1925 жылы республиканың аты Қазақ АССР-ына ауысып, астана Ақмешіт қаласына ауысып, қала аты бірден Қызылорда болып өзгерді. 1927-1927 жж. аралығында елорда болды.

4. Алматы – 1929-1998 жж. Қазақстан астанасы болған. 1927 жылы формальді түрде астана болып тағайындалғанмен, шын мәнінде тек 1929 жылы астана қызметін атқара бастады. Осылайша Алма-Ата қаласы 1929-1936 жылдары Қазақ АССР-ының, 1936-1991 жылдары Қазақ ССР-ының, 1991-1997 жылдары Қазақстан Республикасының астанасы болды. 1993 жылғы қабылданған Конституцияда қала аты "Алматы" деп көрсетіліп, оның ел астанасы екендігі айтылған. Алма-Атаның "Алматы" болып ауысуы осы құжаттан бастау алады.

5. Астана – 1997- қазіргі кезге дейін.


С июля 1926 года в Кызылорде начал печататься первый женский журнал на казахском языке «Әйел теңдігі» (Равенство женщин).

На начальных этапах содержание журнала состояло из нескольких рубрик, таких как «Общий раздел», «Литература», «Наши труды» и «В здоровом теле – здоровый дух».

Главными задачами журнала были пропаганда деятельности партии и партийных организации, вовлечение женщин в общественно-политическую жизнь страны, также поднимались вопросы грамотности и защищенности женщин от пережитков прошлого (калым и т.д.).

Например, в статье видного деятеля М. Дулатұлы «Казахская женщина» написаного для «Әйел теңдігі» поднимаются темы сватовства девочек с ранних лет, «әмеңгерлік» (в случае кончины ранее засватанного кандидата, девушку автоматически брал в жены брат погибшего).

В разделе «литература» выпускались тематические рассказы и стихи начинающих казахских поэтесс. Среди рассказов выходили произведения видных деятелей того времени. Например, Алихан Букейханов под псевдонимом «Степной казах» написал рассказ «Хромая старуха», а Беймбет Майлин «Айымкүл», «Жертва свободы» и другие рассказы.

А в рубрике «В здоровом теле – здоровый дух» Н. Кулжанова и А. Досжанова писали о семейной гигиене, уходе за ребенком и противодействии инфекционным заболеваниям.
В 1934 году журнал был закрыт по постановлению краевого совета.

Пусть короткий путь по выведению казахских женщин из бесправного состояния и был прерван лихой годиной красного террора 30-ых, вопрос равноправия казахских женщин стоит остро и сейчас.
Просвещение и образование казашек -один из самых важных элементов построения правового и передового государства казахов, справедливого к каждому его гражданину. И возможно, пришло время новым интеллектуалам взяться за перо в поиске решения общей проблемы.


15 апреля 1925 года в V съезде Советов Киргизской (Казахской) КАЗССР, который состоялся в городе Кызылорда, по предложению Ахмета Байтурсынова было принято решение о возвращении исторического наименования казахов «казах».
Во всех официальных документах начали писать вместо «Киргизской ССР» «Казахская ССР».

«До сих пор зная, что казахи и киргизы разные национальности, казахи молчали. Это было в прошлом, но сегодня история нации не потерпит сокрытие имени нации» говорил он. Еще одна великая заслуга Ахмета Байтурсынова перед своим народом – это название нации.


Абайды орыс тілді оқырмандар дұрыс танымады,сондықтан 1904 жылы маусым айында ол өмірден озған кезде оны руластары ғана жоқтады деген түсінік қалыптасқан. Алайда "Орыс Императорлық Географиялық қоғамының Батыс-Сібір бөлімшесінің Семей бөлігі жазбаларының» III шығарылымы қоғамның білімді бөлігі қазақ ақынын білгенін, оның маңызын түсінгенін көрсетеді.

Ақынның суретімен бірге көңіл айту жазбасы жарияланған баспаның беделінің өзі көп нәрсенің айғағы. Рас, басылым кеш жарияланды.Өйткені «Жазбалар» тұрақты мерзімде шығарылмады және оның ішіндегі материалдар да алдын ала әзірленетін. Алайда «Жазбалар» - сол кезеңдегі шалғай жерлердегі орыс тілді бұқара арасында ең сұранысқа ие альманах еді.

География Қоғамының ең белсенді қызметкерінің бірі Әлихан Бөкейханов Абай туралы, оның өмірбаяны туралы баяндаған алғашқы биограф болып саналатын.Сондықтан жоғарыда айтылған «Жазбалардағы» Абай туралы мақаланың авторы да Әлихан еді.


💡Бүгін геолог-ғалым, академик және минерология ғылымдарының докторы Қаныш Имантайұлы Сәтбаевтың дүниеге келген күні (1899-1964).

Ол қазақ тарихында тек алуан түрлі тастар мен минералдарды ашқан ұлы ғалым ғана емес, өз заманының ең зерек ойшылдарының бірі болып қалатыны хақ.

Қаныш Сәтбаев туралы кейбір қызықты ақпаратты жаза кетейік.

Шын есімі - Ғабдұлғани (арабшадан «ешкімге мұқтажсыз Алланың құлы»);

Қаныш Имантайұлы алғашқы қазақ мектептеріне арналып ана тілінде жазылған «Алгебра» оқулығының авторы;

Қаныш Сәтбаев қазақ археологиясының іргетасын қалаушы Әлкей Марғұланды Алматыдағы КСРО Ғылым Академиясының филиалына жұмысқа алады. Сол кезде Сәтпаев оған археологиямен айналысуға кеңес береді;

Қаныш ата сол кездердің өзінде-ақ астананы Ақмолаға ауыстыруды геологиялық және саяси жағынан да зерттеген екен. Асыл арманы бүгін де орындалғанын білдік;

Тірісінде омырауына бір жұлдыз тағып бере алмасақ та, кейіннен аспан төрінен бір үлкен жұлдызға атын бергенін оқып білдік. 1979 жылы Марс пен Есекқырған (Юпитер) аралығындағы астероид белдеуінде Күнді айналып қозғалатын ғаламшарға Қаныш Сәтбаевтың есімі берілді;

Қаныш Имантайұлы домбыра мен гитарада тамаша ойнаған. Қазақ және украин әндерін орындауды ұнатқан. Белгілі музыка танушы-фольклорист Александр Затаевич Қаныштың орындауындағы 25 қазақ әнін жазып алған.


https://youtu.be/5ev0AYSpboA
ШОҚАН УӘЛИХАНОВ
Бүгін қазақтың ұлы ғалымы, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, географ, ағартушы, аудармашы, тілші, саяхатшы Шоқан Уәлиханов туралы шығарылымымызды т...


Қазақтың ғалымы, этнографы, географы мен жансызы - Шоқан Уәлиханов туралы шығарылымымызды тамашалаңыздар! Тарата жүріңіздер, достар!


💡Сегодня, 7 апреля, день рождение легендарного казахского палуана Қажымұқана Мұңайтпасова (1871-1948).

Великий палуан, побеждая одного соперника за другим, успел выступить в 24 странах мира. Известно, что он был обладателем около пятидесяти разных наград.

Приставку «Кажы» он получил после совершенного хаджа или по-казахски «қажылық». А в остальном мире он был известен под разными именами, например как «Черный Иван» или «Ямагата Муху-нури».

Интересные факты его жизни ниже по ссылке👇🏻
Қажымукан Мунайтпасов - история о легендарном палуане!
Представляем Вашему вниманию выпуск о легендарном казахском палуане Кажымукане Мунайтпасове. Мы попытались собрать малоизвестные факты из жизни казахского ге...


💡Об истории казахской музыки

Говоря об истории формирования и развития казахской музыки, как части всей музыкальной культуры Средней Азии, следует помнить об основополагающем влиянии казахского образа жизни на неё. Своеобразный отбор видов и родов художественного творчества был воплощением народного мировоззрения.

Кочевой уклад хозяйства казахов позволял людям искусства: жырау, жыршы, акынам, әнші, қобызшы, күйші, заниматься любимым делом не думая о пропитании. В каждом исторически сложившемся типе искусства имелось свое деление на школы и стили. Кроме множества классических произведений Курмангазы, Дәулеткерея, Тәттімбета, Абая, Біржан Сала, Ақан сері и многих других авторов, творивших в XIX веке, до настоящего времени в памяти народа сохранились произведения и имена почти мифических поэтов казахской древности: Коркыта, Асана-Кайгы, Бухара-жырау.

Музыкальное искусство казахского народа является плодом длительного и сложного исторического пути нашего этногенеза, служа народным ответом на радости и невзгоды, развиваясь и изменяясь вслед за тем, как изменялась жизнь в степи и как эволюционировала казахская идентичность.

В современном глобализированном мире видение музыки и стили её исполнения преодолевают любые барьеры, и разные народы впитывают все новые и новые музыкальные тенденции. Этот симбиоз рождает отличные примеры музыки как например, группа «Ұлытау» (фолк-музыка+рок), казахский хип-хоп который все больше и больше набирает силу (Ne1tron, Soulbirkez, Jeltoksan.)

Интересно, куда нас это приведет? Как бы там ни было, отрадно замечать, что мы не только часть огромного глобализированного мира, но и потенциальный игрок на этой музыкальной арене, которому, уверен, есть что предложить мировой культуре.
Soulbirkez - Unamaid | ÕZEÑ
25 jasta. Kazalinsk. Qazaqstan. Follow ÕZEÑ ▶ Telegram: https://t.me/ozenx ▶ Instagram: https://www.instagram.com/ozenxo — Follow Soulbirkez: ▶ Instagram: ht...


​У нас тоже есть такой герой как Десмонд Досс (фильм "По соображениям совести").

Это - Балмуханов Саим, выпускник Казахского медицинского института. В 1943 г. добровольцем ушел на фронт. Служил врачом в 275-армейском инженерном батальоне и командиром санитарной роты 996-го стрелкового полка 263-й Сивашской стрелковой дивизии. Воевал на Южном, 4-м Украинском и 1-м Прибалтийском фронтах ВОВ. Принимал участие в освобождении Севастополя и Кенигсберга. За образцовое исполнение обязанностей и проявленное мужество в период войны был дважды награжден орденом "Красной звезды" и орденом "Отечественной войны" ІІ степени. Весть о победе встретил у Кенигсберга, окончил войну в звании капитана военно-медицинской службы. Был демобилизован в 1946 г.

После войны работал в Институте хирургии Академии наук Казахской ССР, заведовал кафедрой в Алматинском медицинском госуниверситете (ныне КазНМУ им. С. Асфендиарова), был заместителем директора Института краевой патологии и Института онкологии и радиологии Минздрава КазССР, заведовал лабораторией Института экспериментальной биологии АН Казахской ССР, академик-секретарь отделения медицинских наук АН Казахской ССР. Доктор медицинских наук, академик, заслуженный деятель науки Казахской ССР. Основатель школ радиорентгенологии, радиобиологии и радио-онкологии Казахстана. Автор более 450 научных трудов, 6 монографий, более 50 зарубежных публикаций. Его перу принадлежит известная книга "Ядерный полигон моими глазами". Долгое время изучал последствия заражения населения в зоне Семипалатинского полигона. За активное участие в антиядерном движении был награжден Международной премией Мира им. Нагаи Такачи. Около 20 лет был президентом Казахстанской ассоциации Всемирного движения "Врачи за предотвращение ядерной войны".

Саима Балуановича не стало 20 февраля 2014 года.
Вот о ком нужно снимать фильмы, а не мыльные сериалы лепить. Воистину человек мира!

Автор: Almas Junisbay (Facebook)


​Қазақстандық режиссер Айсұлтан Сейітов атақты #followmeto қозғалысын ойлап тапқан Мурад Османмен бірге, біздің еліміз туралы түсірген бейнеролигі жарық көрді.

Бейнеролик Қазақстанның Ақмола, Алматы және Маңғыстау облыстарында түсірілді.

Tamaśalike!
#Followmeto Qazaqstan
#Followmeto Qazaqstan - a country of contrasts and wonders - this video is about you. Thanks to our talented director Aisultan and the whole team that was in...


Когда рождался ребенок, казахи сорок дней держали его дома, вдали от посторонних глаз, защищая чадо от сглаза и возможных болезней. В народе это время называют «переходным периодом» (өтпелі кезең).

Также, после сорока дней происходил обряд "қырқынан шығару", означающий окончание опасного для детского здоровья периода. В этот день старшие женщины семьи стригут ребенку волосы (қарын шаш) и ногти (сүт тырнақ). Мать клала волосы в платочек и завязывала в колыбель (бесік). А ногти закапывала под фруктовым деревом. Этот обряд обозначал пожелание плодородия потомству.

После этого, следовалотполное омовение младенца. В ванну ложили серебренные изделия (обычно это кольцо или браслет). В народе верили, что серебро оберегает от злых духов.

Доподлинно неизвестно, когда появился этот обычай у казахов. Кто-то считает, что он появился во времена Казахского ханства, а некоторые связывают обряд с доисламскими верованиями тенгрианцев.

Как бы то ни было, исключительностью каждого народа является его язык, культура и традиций. Передавая национальное культурное наследие от родителей к детям, мы проносим казахскость сквозь поколения.


💡Первая женщина-журналист среди казахов – Кулжанова Назипа Сегизбаевна

Назипа родилась в 1887 г. в городе Торгай. Уже со школьных лет первооткрывательница казахской журналистики отличалась смышленностью и тягой к знаниям. После окончания казахско-русской гимназии, в 1903-1904 годах трудилась учителем в преподавательской семинарии.
Назипа, как и многие женщины ее времени, была засватана еще в детсве, согласно давней казахской традиции «атастыру». Однако, как казашка нового склада, образованная и амбициозная Назипа, отказалась выходить замуж за почти незнакомого ей кандидата выбранный родителями. По зову сердца и разума, она вышла замуж за своего коллегу Нургали Кулжанова.

В 1914 г. Кулжановы переехали в Семей. Там ее ждал успех – ее статьи о колониальной политике России и просветительстве публиковались одна за другой в самых уважаемых казахских изданиях того времени: «Қазақ», «Сарыарқа», «Алаш».

Также Назипа посвящала заметную часть своей работы таким острым темам как, низкое положение женщин в казахском обществе и пережиткам традиционного уклада. Н. Кулжанова останется в казахской истории не только первой казахской женщиной-журналистом, но и глубоким интеллектуалом, педагогом и переводчиком.

В виду свободного владения русским языком, Назипа переводила на русский сочинения Абая Кунанбаева, Ыбырая Алтынсарина, Габита Мусрепова. В период 1923-1925 она работала в журналах «Красный Казахстан», «Женское равноправие» и «Айқап», также опубликовала свои статьи в изданиях «Қазақ», «Бірлік туы» и «Алаш». Такое подспорье позволило нашей героине обрести вес, как общественный и политический деятель.

Помимо журналисткой работы, Назипа занималась просветительством, в том числе, издавала книги о детском воспитании. Среди них особо выделяются «Школьное традиционное воспитание» и «Воспитание матери и ребенка». Эти книги десятилетиями служили методическими пособиями в казахстанских академических кругах.

Когда мы говорим о «Движении Алаш», то на ум приходят Ахмет Байтурсынулы, Алихан Бокейхан и Миржақып Дулатулы, но роль Назипа Кулжановой, как истинной дочери нового поколения казахов забывать не стоит, ведь открывая для казахских женщин дорогу в новый профессиональный мир и стремясь вывести их из вековой тьмы безмолвствования, Назипа показывала себя ярой сторонницей заветной мечты нашего народа-создания казахского национального государства.

#Қазақтыңтұңғыштары






💡АШАРШЫЛЫҚ
(Қазақ тілін үйренер адамға жақсы мәтін)

Бүгінгі тақырыбымыз Қазақ даласында өткен ғасырдың 20-30 жылдарында орын алған апатты оқиға аштық туралы.Алдын-ала жаза кетейік, екі аштық салдарынан орта есеппен үш миллионға жуық адам құрбан болған.

Қазақ Даласында 1919-1922 жылдары орын алған аштық көбіне назарсыз қалады. Әдетте аштық туралы айтылғанда түскенде отызыншы жылдарғы ұжымдастыру салдарынан басталған ашаршылық еске түседі.

1919 жылы қаңтар айында Кеңес Үкіметі азамат соғысы барысында Қызыл Әскерді тамақпен қамтамасыз ету мақсатында азық-түлік салғыртын еңгізген болатын. Салғыртқа тап болған шаруалар Қызыл Әскер майданына нан, картоп және басқа да ауыл шаруашылық өңімдерін жіберуге мәжбүр болды. Шаруалардың азығын қолға түсіру үшін Кеңестер Үкіметі «продотряд» деп аталатын қаруланған мәжбүрлеп азық жинаушы жасақтарын құрды.

Қазақ елі тарихи тұрғыда қарағанда нан өңдірумен айналыспайтын халық болғандықтан, «промотрядтар» қазақтардың малын тартып алуға көшті. Осындай себепті, басқа тұтынар азығы қалмаған қазақтар аштықтан қырыла бастады. Нәтижесінде 1919-1922 жылдар аралығында небәрі үш жыл ішінде бір миллионға жуық қазақ қаза тапқаны белгілі.

Жұт жеті ағайынды демекші, аштықтан басын көтеріп үлгермеген халық күштеп ұжымдастырудан зардап шекті, одан соң «бай кулактарды тап ретінде жою» деген сұлтау негізінде ашық тонауға ұшырады.

1925 жылы Қазақстан өлкелік коммитетінің бірінші хатшысы болып Филипп Исаевич Голощекин тағайындалды. Голощекин билікке келісімен халық тонауға ұшырап, милиция жасақтары қазақтардың малы мен басқа мүлігін зорлап алып қоюға көшті. Нәтижесінде тартып алынған мал алған беті сойылатын болды, өйткені бір орынға тым көп болып жиналған малға азық табу қиынға соғатын.

Тек 1928 жылдың көктемі мен күзі аралығында 11,260 шаруашылық пен 4 миллионан астам мал саны жаппай кәмпескеге ұшырап, 1933 жылға миллиондаған малдын 10/1 (оннан бірі) ғана қалды. Жалғыз азығы ет болып табылатын қазақ бар малынан айырылып, тағы да бір ашаршылыққа ұшырады.

1931-1933 жылдары аралығында орта есеппен екі миллионға жуық қазақ ашаршылық салдарынан қаза тапты. Бір миллионға жуық қазақ көрші жатқан Қырғыз, Қарақалпақ, Түркімен, Өзбек елдеріне қоңыс аударуға мәжбүр болған, одан біраз бөлігі Кеңестер Одағының шекарасын асып, Қытай, Монғолия, Иран, Ауғанстанға көш тартты.

Бірінші аштық та дене түршіктірердей болған. Аштық көбіне оңтүстік аймақтарда орын алғанымен, одан Қазақстанның бүкіл халқы азап тартты. Егер де отызыншы жылдары әртүрлі есеппен бір жарым миллионнан екі миллионға дейін адам қаза тапса, бірінші аштық кезінде бір миллионға жуық адам аштық құрбаны болды. Сөйтіп қазақ шыңы керек небәрі 10-15-ақ жыл аралығында халқының жартысынан жуығына айырылды.»

Отызыншы жылдардағы аштыққа байланысты бас кінә Голощекинге қойылады және де ол өзінің қаңды саясатын Иосиф Виссарионович Сталиннің толық қолдауымен орындағанын да ұмытпайық. Отызыншы жылдары аштық Кеңестер Одағының құрамында болған келесі аймақтарда орын алды: Қазақстан, Украина, Беларусь, Солтүстік Кавказ және Ресейдің кейбір аудандары.

2010 жылдың Еуропа Кеңесінің Парламенттік Ассамблеясы Кеңестер Одағындағы 1932-1933 жылдардағы аштық құрбандарын еске алу жайында қарар қабылдады. Құжатта аштық Кеңестер Одағының қатыгез әрі қасақана әрекеттерінен болғаны жайлы айтылған.
Қоғамда отызыншы жылдардағы аштық туралы айтылғанда, оған геноцид мәртебесін беру мәселесі де талқыланады.

Мәселен 2006 жылы Украина парламенті «Верховна Рада» отызыншы жылдарғы аштықты ресми түрде «геноцид» деп жариялады.

Бүгінгі таңда Егеменді Қазақ елінде ашаршылық құрбандарына Астана, Алматы, Павлодар қалаларында ескерткіштер орнатылған.


Бүгінгі күні «бірінші», «тұңғыш», «алғашқы» деген сөздер бір адамның есімімен бірге жиі кездеседі. Осы тақырып аясында қазақтың тұңғыштары туралы айтып кеткеніміз жөн.

Солардың бірі қазақтың тұңғыш заңгер-ғалымы Күлтелеев Тайыр Молдағалиұлы. 1911 ж. Астрахань (бұрынғы Бөкей Ордасы) губерниясында дүниеге келген. Ғылыми еңбектері Қазақ даласындағы революцияға дейінгі құқықтық өмірі, билердің рөлі оның және негізгі институттары тақырыптарына негізделген.

Күлтелеевтің көп жылдар бойы еңбек еткен зерттеу жұмысы – «Қазақтардың жалпы құқығы: қазақтардың Ресейге қосылған кезінен бастап, Совет билігінің орнатылғанына дейін кезеңі» атты докторлық диссертациясы еді. Алайда, 1953 ж. ол дүниеден озып, бұл еңбек әріптестерінің арқасында тек 1955 ж. жарық көреді. Қазақ даласындағы отаршылдық кезеңіндегі болған жалпы құқық туралы алғашқы іргелі зерттеу (фундаментальное исследование) десек шатаспаймыз.

Бұл қазақтың кең тарихындағы шоқжұлдыздар мен ой алыптарының тек бірі ғана.
#Қазақтыңтұңғыштары


💡О «Дат айту» (претензий к правителю)

Традиционно, в казахском обществе бытовал обычай выражения претензий правителю со стороны народа. Любой человек мог обратиться к хану и высказать своё недовольство. Нужно отметить, что во времена Казахского ханства правители не жили обособленно, а были компромиссной фигурой родовой и жузовой консолидации.

Возьмем в пример случай яркого представителя казахской поэзии Махамбета Өтемісұлы. Еще в молодости он решил, что будет говорить только истину, бороться за каждую пядь казахской земли во имя справедливости. В тяжелые времена стихи Махамбета были главным девизом (ұран) народа.

Чего только стоит его обращение Жәңгір-хану:

Хан емессің, қасқырсың,
Қас албасты басқырсың!
Достарың келіп табалап,
Дұшпаның сені басқа ұрсын!
Хан емессің лаңсың,
Қарашұбар жылансың!
Хан емессің аярсың,
Айыр құйрық шаянсың!

Жәңгір-хан выслушал тяжелые слова Махамбета, но не стал предпринимать по отношений к нему какие-либо санкции, поскольку, пусть хан и опирался на колониальную власть, он был продуктом и частью казахских взаимоотношений.

Как же незаметно мы потеряли свою степную демократию, получив взамен все вот это.

Instagram.com/nezatchannel


💡Вашингтон жайлы
(текст на русском ниже)

Біздің елімізде болған соңғы жағдайлар осы мәтіннің пайда болуына себеп болды. Билік басындағылар, шенеуніктер және теледидардан «Вашингтон» қаласын үлгі қойып жатқанын бірнеше рет естідік. Ендеше түсіндіре кетейік.

Америка президент басқарған тұңғыш ел. Ол кезеңнің адамдары патшалар мен монархтар деңгейінде ойлайтын еді. Генерал Джордж Вашингтонның сол кезеңдегі мықты ел – Ұлыбританиядан еркіндікті жеңіп алғанын ұмыта алмаймыз. Ол сол заманның ең ойшыл азаматтарымен бірлесе конституцияны құрастырды. Сондықтан оларды Американың негізін қалаушылар дейміз. Адам жалғыз өзі жетістікке жетуі мүмкін емес. Олар Томас Джефферсон-мықты интеллектуал, Джон Адамс-мықты адвокат, Джеймс Мэддисон – АҚШ Конституциясының белді авторларының бірі, Бенджамин Франклин – Солтүстік Американың 13 колониясының Ұлыбританиядан бостандығын алып берген қолбасшы, Александр Гамильтон – мықты финансист, Джон Джей-сол кезеңнің ең мықты заңгерлерінің бірі.

Олар бекіткен «No taxation without representation» (Өкілеттіліксіз салық жоқ) принципі Қазақстанда әлі бекітілген де жоқ. Вашингтон мырзаға сол үшін бас июге болады. Адамдардың азат боп туылуы үшін де, адам құқығы туралы Тәуелсіздік Декларациясы үшін де. Мұндай адамға қаншама ескерткіш қойса да артық емес.

Сайлау нәтижесінде Вашингтон үкімет билігін бейбіт түрде өзгеге табыстады. Ол Құрама Штаттарының халық сайлаған тұңғыш президенті екенін ұмытпайық. Джордж Вашингтон ізбасар қалдыру туралы ойлаған емес. Ол елді өзін ауыстыруға лайықты адамдарға табыстап кете білді. Оның артында 200 жыл бойы өзгермеген, тек 27 толықтыру ғана енгізілген Конституция қалды. Біздің Конституция туралы бұлай айта аламыз ба?


💡О Вашингтоне
Америка была первым в мировой историей государством, где верховную исполнительную власть передали избираемому президенту. Стоит напомнить, что в конце 18-го века для людей не было других категорий мышления, кроме как монархических, с идеей повсеместно избираемого правителя человечеству нового времени еще придется привыкнуть, ведь монархоцентристкий образ мышления того времени в сегодняшнюю эпоху кажется маргинальным и устаревшим. Джордж Вашингтон, не был британским губернатором, на которого свалилась независимость от бывшей метрополии. Он был лидером, генералом отстаивавшим свободу своих людей от самой сильной империи того времени. Джордж руководил не разрозненным аморфным народом, он вел вперед рождающуюся нацию. Совместно с лучшими умами своего времени Вашингтоном созданы декларация независимости и конституция, два документ, значение которых в мировом масштабе просто огромно. Именно поэтому их и назвали отцами-основателями, как тогда, так и сейчас. Один человек не может быть всем, "короля" делит свита, а в случае с отцами основателями, они все были достойны увековеченья. Тут и высочайшего качества интеллектуал Джефферсон и гигант юриспруденции Адамс и научный самородок Франклин, великий систематизатор Мэдисон и гений от финансов Гамильтон. Нацию представляли лучшие ее сыны.

Вооружившись твердыми убеждениями, о том, что с граждан нельзя взмывать налоги и пошлины, не предоставляя им взамен право решать свою судьбу через представителей в парламенте (No taxation without representation), герои того времени представляли идеи актуальные у нас и до сих пор. Как до сих пор мы наследуем идеи отцов основателей, о том что люди рождаются свободными и равными друг другу. Как и конституция составленная и принятая отцами основателями за 200 лет была отредактирована лишь 27 раз в мелких деталях при всенародной поддержке и при всей своей древности остается одной из самых актуальных на сегодняшний день, а не служит черновиком властных элит.

После 8-и летнего президентства Джорджу Вашингтону не надо было думать о преемнике и мирной передаче власти, он был уверен в том, что оставленная им нация сможет сама справиться с будущими невзгодами, ведь в созданной отцами системе достойных президентского кресла людей было более чем достаточно.

Показано 20 последних публикаций.

882

подписчиков
Статистика канала