Pediatr Nur Olimovna

9 yoshli qizlar orasida o'tkazilayotgan Odam Papilloma Virusi (HPV) vaksinasi haqida bilasizmi? (So'ragan edingiz)
⠀
HPV (Human Papilloma Virus) jinsiy yo‘l bilan yuqadigan eng keng tarqalgan viruslardan biridir. U bachadon bo‘yni saratoni, og‘iz-halqum, to'g'ri ichak va jinsiy a'zolardagi boshqa saratonlarga olib kelishi mumkin.

Bu virus aynan qiz bola ham, o'g'il bola uchun ham birdek yuqumli bo'lishi mumkin va taxminan 80% jinsiy faol insonlar hayotlarining ma'lum bir davrida HPV bilan zararlanadilar.​

Bu virus bilan kasallanish erkaklar orasida: 15 yoshdan katta erkaklarning deyarli 1/3 qismi jinsiy a'zodagi HPV bilan zararlangan, ularning 21% esa yuqori xavfli (onkogen) turlari hisoblanadi.

Dunyo bo'ylab ayollarda HPV bilan zararlanish darajasi o'rtacha 11.7% ni tashkil etadi, ​O'zbekistonda esa 2021–2023 yillarda o'tkazilgan tadqiqotga ko'ra, O'zbekistonda ayollar orasida yuqori xavfli HPV turlari bilan zararlanish darajasi 7.4 % ni tashkil qildi.

HPV ko'pincha hech qanday alomatlarsiz o'tadi, ammo ba'zi turlari bachadon bo'yni, og'iz-halqum, to'g'ri ichak va jinsiy a'zolardagi saratonlarga olib kelishi mumkin. Shu sababli, HPVga qarshi emlanish va muntazam skrining tekshiruvlari juda muhimdir.

HPV vaksinasi – bu 9–26 yosh oralig‘idagi o‘g‘il va qiz bolalar uchun muhim hisoblanadi, ya'ni jinsiy hayot boshlanishidan oldin emlanish tavsiya etiladi. Bu vaksina 2006 ishlab chiqilib ommaga tadbiq qilinishni boshladi, ya'ni qiz va o'g'il bolalarga ham 9 yoshdan emlash boshlandi, lekin O'zbekistonda faqat qizlar bu vaksina bilan emlanmoqa.

Vaksina Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) tomonidan tavsiya qilinib, samarali va havfsiz deb baholanmoqda.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna
⠀

Norvegiya bog'chasida bolalarning maxsus kiyimlari

Assalomu alaykum qadrli obunachilar. Norvegiya haqida yozib, sizlarni zeriktirib qo'ymayabmanmi?
Chunki, men hayotdan olib post yozardim odatda, hozirgi hayotim Norvegiyada bo'lgani uchun shunday qilyapman.

Nabiram Yusufning ikkita bog'cha kiyimi bor, kombinzon va rezina etik. Suv o'tkazmaydi, etigi ham suv o'tkazmaydi. Bog'chaga hamma bolalar shunday kiyinishadi. Ichidan qishda jun matoli, bahorda paxta matoli pijama va ustidan kombinzon.

Bog'cha garderobida qator kombizonlar, loy, kir bo'lib ilinib turadi.

Tashqarida esa, mazza. O'ynayotgan bolalar yomg'ir suvlariga sakrashgan, loyda chuqur qazib chuvalchang topgan, chumolilarni ushlagan, kir, loy. Lekin hursand bo'lib qorda ham, yomg'irda ham aktiv o'yin o'ynashar edi.

Xonaga kirganda esa yechib, ilib qo'yishar edi.
Bog'chaga olib borilgan bolalar tirnoqlari o'sgan va yuvinmagan bo'lsa, ota-onalarga aytilsa ham kombinzonlari tozza bo'lishi shart emas edi.
Eng muhimi kiyim bolaning tabiatni o'rganishiga to'sqinlik qilishi kerak emasligi va bola toza havoda o'ynashi shart ekanligi muhim edi.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

Antibiotiklardan ehtiyot bo'laylik

Assalomu alaykum qadrli obunachilar. Men hozirda nabiralarim bilan vaqt o'tkazar ekanman, bog’chaga boruvchi nabiram tez-tez burni oqib, yo'talib isitmalab turadi, lekin hech qanday dori berish mumkin emas edi. Uy aptechkasida parasetamol, burunga tuzli suv va vitaminlardan boshqa hech narsa topa olmadim.

Nega?

Norvegiya qonunlariga ko'ra vitaminlardan, gigiyena vositalaridan boshqa barcha narsalar shifokor resepti bilan berilar ekan. Shifokor esa ( umumiy amaliyot shifokori) qonda bakteriya aniqlanmasa, ''bu virusdan, o'zi tuzaladi" deb uyga jo'natib yuboraverar ekan. Isitma qayta-qayta chiqsa ham, suv beringlar, meva beringlar der ekan.

Xaqiqatdan ham bola yig'laydi, yo'taladi, isitmalaydi, tunlari uxlamaydi, lekin tuzalar ekan, HECH QANDAY ANTIBIOTIK VA GORMONSIZ!

Eng qiziqarlisi, yangi tuqqan ayolning bachadonida yo'ldosh parchasi qolib ketdi, isitmaladi va shifokor muolaja qildi, afsuski, antibiotik buyurmadi, “Kut, emizikli ayol o'zini o'zi tuzatadi, uxla, dam ol, ovqatlan" dedi, ayol ham tuzalib ketdi.

Chaqaloqning ko'zi og'ridi, ona suti quyishdi, ko'zi ham tuzaldi, antibiotik eng oxirgi chora ekanligiga va uning zararlari ko'pligiga aholi shunchalik ishonadiki, bolalari tuzalib ketaveradi. Ichi o'tsa ham, hech qanday parhez yo'q, dori yo'q, oddiy suvni ko'p-ko'p ichirish bilan tuzalishaveradi.

Bolalarga muzdek suvni berishdan ko'ra shirinlik berish zararli deyishadi, shirinliklar, muzqaymoqlar yemagan bola deyarli har kuni mevalar va sutdan qilinadigan smuzi ichadi.

Aziz ota-onalar! Antibiotik, gormon, venaga quyiladigan suyuqliklar bola uchun travma, ulardan cheklaning, kutishni o'rganing, bolani yahshi parvarish qiling, xona harorati bir hil bo'lishiga e'tibor bering, qo'llarini sovunlab tez-tez yuving. Bola gul, viruslar esa turli tuman, antibiotiklar virus uchun foydasiz, shunday ekan, ularni berishdan saqlaning.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna.

​​Chiqindi tashlash odoblari

Assalomu alaykum qadrli obunachilar, ota-onalar. Sizlarni Ramazon hayit ayyomi bilan muborakbod etaman. Ushbu oyda savoblarni misqollab emas, balki tog' kabi hirmon qilib to'plagansiz, degan umiddaman.

Norvegiya aholisi chiqindilarni qutilarga tashlash va shahar ko'chalarida yerga axlat tashlash mumkin emasligi haqida shunchalik uqtirilganki, it yetalab ketayotgan odamlar, yo'l-yo'lakay itning tezaklarini paketlarga yig'ib yurishadi.

Uyda axlat to'playdigan quti 3 ga bo'lingan. Yashil paket kiydirilgan quti ovqat qoldiqlari, sabzavot, meva po'stlari uchun. Oq paketdagi qutiga qog'oz, pampers, mato, qurigan gullar yoki sellofan idishlar solinadi. Kattagina alohida qutiga faqat karton solasiz. Ichimlik bankalari va bakalashkalar alohida idishlarga solinadi.

Uydan tashqariga 3 ta paket olib chiqamiz. Ovqat alohida qutiga, karton alohida qutiga va qog'ozlar, pamperslar alohida qutiga solinadi.

Bu qonunga hamma amal qilishni shart va ko'chalarda , uy yaqinlarida bunday qutilar talaygina. Hatto ba'zi qutilar axlat tashlasangiz sizga rahmat aytishadi.

Balki shuning uchun Norvegiyada ikkinchi qo'l kiyimlardan foydalanish targ'ib qilingandir. Ikkinchi qo'l buyumlarni sotib olish (va sotish) ning qoʻshimcha foydali tomoni shundaki, u ekologik toza muhitni yaratishga yordam berar ekan. Chunki kiyim ishlab chiqarishda atrofga ajraladigan zaharlar va kiyimlarni yoqishdan ifloslanadigan havoning ularga keragi yo'q.

Schibsted va Adevinta kompaniyasining hisoboti shuni koʻrsatadiki, 2020 yilda norvegiyaliklar shu yoʻl bilan atrof-muhitdagi 20.700.000 tonna CO2 ni tejashga muvaffaq boʻlishgan. Bu 296 million iPhone 12 ishlab chiqarishga, Norvegiyaning yillik uglerod sarfining 41 foiziga ega bo'lishiga yoki Stokgolmdagi 24 yillik transportdan chiqadigan sarfga teng deb baholanmoqda.

Azizlar, har safar mening O'zbekistonga borganda ko'rishni orzu qilgan manzaram, bu axlat qutilarning har qadamda uchrashidir.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

​​Norvegiya muzeyida zahm kasalligi haqida rasm ishlanmasini ko’rdim

Assalomu alaykum qadrli obunachilar. Kecha Norvegiyaning mashhur rassom "Edvard Munk" asarlaridan va boshqa rassomlar asarlari va haykallaridan iborat 13 etajdan iborat muzeyiga bordim.

Museyda aksariyat rasmlar orasida bir asardan juda ta'sirlandim. Unda bir ayol chaqalog'ini bag'rida olib o'tirar va nihoyatda pushaymon edi. Chunki bolada tug'ma zahm aniqlangan edi.

Ho'sh zahm kasalligi qanday kasallik?

Zahm – jinsiy yo‘l bilan yuqadigan xavfli yuqumli kasallik bo‘lib, "Treponema pallidum" bakteriyasi sababli kelib chiqadi. Bu kasallik davolanmasa, yurak, miya va boshqa ichki a’zolarga zarar yetkazadi.

Zahm kasalligi asosan palapartish jinsiy hayot kechiruvchilarda uchraydi va oilasiga ham yuqtiradi. Kasallik yuqqan joyda qattiq, og'riqsiz yara paydo bo'ladi va shu yara boshqalarga ham yuqumli bo'ladi. O'zbekistonda 2019 yil holatiga har 100000 aholi soniga 9.4 ta zahm kasalligi qayd etilgan.

O'rta asrlarda Evropa va Rossiya hududlarida pandemiya holida tarqalgan, chunki yengil hayot tarzi avj olgan va bu kasallikka qarshi kurashish sust bo'lgan.

Bosqichma-bosqich belgilari:
1. Birinchi bosqich: jinsiy a’zoda og‘riqsiz yara (zahm) paydo bo‘ladi.
2. Ikkinchi bosqich: toshmalar, tana haroratining ko‘tarilishi, holsizlik.
3. Yashirin bosqich: alomatlar yo‘q, lekin bakteriya organizmda yashirincha rivojlanadi.
4. Kechki bosqich: miya, yurak, ko‘z, suyaklar zararlanishi mumkin. Homiladorlik vaqtida 60% hollarda homila zararlanadi va bola tug'ma zahm bilan tug'iladi. Chaqaloqlar odatda chala tug'iladi va nobud bo'ladi.

Davosi bor! Erta bosqichda aniqlansa, antibiotiklar bilan to‘liq davolash mumkin.
Homilador ayollar albatta bu tekshiruvdan o'tadilar. Ayniqsa tibbiy hujjat talab etiladigan muassasalarda ham zahm tekshiriladi. Zahm bo'lgan bemorlar ommadan sir tutiladi va ichki ishlar nazoratida turishi kerak bo'ladi.

Hammadan ham achinarlisi, uyda farishtadek pokdomon o'tirgan ayollar turmush o'rtoqlaridan yuqtirib oladilar va bolalarini ham xavfga qo'yadilar.

Barchaning oilasida poklik, ishonch va e'tiqod hukm surishini tilab qoluvchi,

Pediatr Nur Olimovna

​​O'tkir bolalarning to'laqonli ovqatlanmasligi nima?

Assalomu alaykum qadrli obunachilar. O'zbekiston iqtisodiy ahvoli tobora rivojlanib, insonlar yashash tarzi ancha yaxshilanin bormoqda.

Lekin afsuski, O'zbekiston bolalari  to'laqonli ovqatlanmaslik bo'yicha dunyoda 26-o'rinda ekan.

Qanday? degan savol tug'iladi. UNISEF tomonidan 2024 yil hisobotiga ko'ra, o'zbekistonlik bolalar aynan 8 turdagi asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini doimo yemasligi aniqlandi, ya'ni 2-4 tasini yeydi xolos. Agar bola bir kunda shu mahsulotlarning 5 tasini yesa, bu uning to'laqonli ovqatlanganligini bildiradi. 

Ularga: 

1. Ona suti 
2. Don mahsulotlari, ildizmevalar, rezavor mevalar va tropik mevalar 
3. Dukkaklilar, yong‘oq va urug‘lar 
4. Sut va sut mahsulotlari 
5. Go‘sht mahsulotlari 
6. Tuxum 
7. A vitaminiga boy meva va sabzavotlar 
8. Boshqa turdagi meva va sabzavotlar

Tadqiqot natijalariga ko‘ra, 181 million bola orasida: 

- 84 million nafari (46%) eng qashshoq oilalarda yashaydi. 
- 97 million nafari (54%) esa o‘rtacha daromadli oilalarga mansub.

UNISEF tahlili 3 ta omilni sabab deb bildi:

1. Oziq-ovqat muhiti yomon.
2. Oila daromadining yetarli emasligi.
3. Bolalarga ovqatlarni tanlab berishdagi xatoliklar.

Azizlar, Siz farzandlaringizga har kuni shu mahsulotlardan berib boryapsizmi?

Manba: strategy.uz.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

​​Norvegiyada hamma oz mashinasini o'zi yuvadi

Assalomu alaykum qadrli obunachilar.
Shifokorlik kontentlaridan ko'ra tassurotlar bilan ulashayotganim tabiiy hol. Albatta musofir o'zi ta'sirlangan manzarasi bilan o'rtoqlashishni xohlaydi.

Uyimiz yaqinida mashina yuvish shoxobchasi joylashgan va u yerda hamma o'z mashinasini o'zi yuvadi.
Ayollar, qariyalar, deyarli hamma o'zi yuvar edi.

Negadir sovunsiz faqat suvdan foydalanib yuvishardi. Nega kimdir yuvmaydi? desam, juda qimmatga yuvishar ekan va davlat bunday shoxobchalarni deyarli kam tashkil qilgan ekan.

Faqat ishlatgan suviga to'lab, kuch bilan chiqayotgan suvda mashina yuvish aholi uchun deyarli odatga aylanib qolgan ekan.
Shohobcha ham shunday qurilganki, bir odam ikkinchisiga halal berolmaydi va oyog'i ho'l bo'lmaydi.

Sizningcha bunday yondashuvning insonlarga, ekonomikaga va ekologiyaga qanday foydasi bor?

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

​​Bodom gulini sog'indim

Norvegiyaga kelganimga 1 hafta bo'ldi. Bu yerda qor yog'yapti. Ertalab oppoq tomlar, yo'llar, kechga erigandek bo'ladi, ertasiga yana qor. Ko'chalarda odam ko'rinmaydi, uy derazalaridan televizorlarning ulkan ekranlari ko'zga tashlanadi.

Ayni bahor vaqtida kelganim uchun O'zbekistonda bodom gullaganini eshitib yuragim bir orziqib ketdi.

Bahorda uyimizda lola g'unchalaydi, yerdan ko'tariluvchi hid qandaydir gavjumlikni, bayramlarni eslatadi.

Bilmadim, yoshim katta bo'layotgani uchunmi, uyimni, mahallamni, tomorqamni sog'ingandekman.

Oyim o'tgan yili ekilgan pionlarining unib chiqqanini aytganda, mening pionlarim chiqdimikan? degan o'y keldi hayolimga.

Bodom gullaganda uyimiz ajoyib go'zal manzara kasb etadi. Biz sabzavotlar ekish uchun joy hozirlaymiz va barchamiz birgalikda ularni ekamiz. Bedalarni terib chuchvara tugamiz, terish uchun bolalarni jalb qilamiz.

Bu yerda magazinda nargis gullari ochilib turli ranglarda tovlanadi, ular bahorni baribir eslatolmadi.

Hullas, Zumrad tomga chiqib uyini tomini ko'rib qolganday, men ham bodom gullaganini eshitib bezovta bo'lib qoldim.

Menimcha, hayollarni chalg'itish uchun qorda bo'lsa ham sayohat qilishni rejalashtirish vaqti keldiyov...

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

Ingliz tilini bilganga dunyo tanish bo'lar ekan

Assalomu alaykum qadrli obunachilar.

Bugun sizlar bilan qanday qilib Riga va Oslo aeroportlarida o'z uyimdek vaqt o'tkazganim haqida yozmoqchiman.

Men o'tgan safar Norvegiyaga kelishda qizim va kuyovim bilan kelgan edim, lekin bu safar birinchi marta o'zim bir emas, uchta aeroportda deyarli bir kun davomida vaqt o'tkazdim.

O'zbekiston aeroportida menda til o'zbek tilida bo'lganligi uchun muammo bo'lmadi. Samolyot 6 soat davomida Rigaga uchar ekan, yonimdagi Fin ayoli bilan gaplashib ketishim ( garchi qisqa bo'lsa ham) vaqtimni qisqartirgandek edi go'yo.

Sherigim haqida juda ko'p narsa so'radim, Finlandiya maktablaridagi o'qitish tizimi haqida gaplashdik, afsus u uxlashni qat'iy ahd qilgan shekilli, toki yetib borguncha uxladi.

Rigada esa, pasport kontrolda ruscha muloqot qildik, ammo ingliz tiliga o’rganib qolgan miyam bilan, afsus, nabira so'zini ruschada unutib qo'ydim, va biz inglizchasiga davom ettirdik.

Men ingliz tilidagi tablolar, e'lonlar, yozuvlarni o'qir ekanman, qalbim juda hotirjam bo'ldi, chunki men muammo bo'lgan taqdirda ham yordam so'ray olaman.

Oslo aeroportlarida ham huddi shunday bo'ldi, toki yuklarimni olib chiqish, wi-fi ga ulanish qaerga borish uchun ham ingliz tili menga juda yordam berdi, chunki yozuvlar faqat va faqat ingliz tilida edi.

Azizlar, siz kim bo'lishingizdan qat'iy nazar, uy bekasimi, ishchimisiz, balki kundalik hayotingizda sizga kerak bo'lmas, lekin ingliz tilini o'rganishni boshlang.

Online yoki offline, farqi yo'q, bilingki, dunyo bizniki, u juda keng va uni o'rganishda , uning turli jabhalarida o'zingizni havsiz sezishingiz uchun ingliz tili juda muhim.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

Yana Norvegiya sari

Assalomu alaykum qadrli obunachilar!
Qanday omadki, mana bu yil ham chet elga ketish nasib qildi. Vizaga bosilgan muhrga qarab turib, bu qalbim bir sayohat, yaqinlarni ko'rishga mushtoqligini sezdim.

Ayniqsa Ramazon oyini osmon va yer bir-biriga yaqin bo'lgan yurtlarda qarshi olishimni o'ylasam xursand bo'lib ketaman.

Toza havo, sukunat va yana ishchi ayol emas, uy bekasi, ona, jonajon buvi sifatida vaqt o'tkazish qisqa muddatda bo'lsa ham qalbimni hotirjam qiladi.

Alloh bandalarini shunchalik sevadiki, aytilgan duolar tezlik bilan ijobat bo'lishiga ba'zan lol qolasiz.

Men Ramazonni bu yil olis o'lkada o'tkazishimni o'ylar ekanman, barchaga qayerda bo'lsa ham, uni kutib, ardoqlab, uning bizga beruvchi savoblaridan bahramand bo'lishini tilab qolaman.

Bolalar, ularning ota-onalari aziz oyda salomatlik qurshovida, ibodatlar bilan oyni o'tkazishingiz tarafdoriman.

25-fevral, 2025

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

HLA (Inson leykosit antigeni) nomutanosibligi va homiladorlik muammosi

Ba’zi juftliklar uzoq vaqt farzand ko‘ra olmasligining sababi HLA nomutanosibligi bo‘lishi mumkin. Bu – immun tizimining homilani begona sifatida qabul qilib, rad etishiga olib keladigan genetik muammo bo'lib, buning sabablari asosan,ona va otaning HLA genlari o‘xshash bo‘lsa, ona organizmi homilani himoya qiluvchi maxsus antitanachalarni hosil qila olmaydi.

Immun tizimi homilani “begona tana” deb qabul qilib, uni rad etadi. Bir tanish oilani bilaman, 6 ta bolasini yo'qotgan, lekin ikki yosh juda inoq edi va ajrashib boshqa turmush qurishni aytishsada, rozi bo'lishmagan. Ular qarindoshlar edilar, hozirda ajrashib boshqa turmush qurishdi va har ikkisida ikkitadan bola bor.

⚠️ Xatar omillari:

Qayta-qayta homiladorlikning erta tushishi
Tug‘ilmagan bolalarning nobud bo‘lishi
Ba’zan umuman homiladorlik yuzaga kelmasligi. Bu muammo organlar ko'chirib o'tqazish jarayonida ham bo'lishi mumkin va yahshilab tekshiriladi.

Ho'sh hamma juftlik ham ajrashib ketishi kerakmi? Albatta yo'q. Davo usullari qilib ko'riladi.

💊 Davo usullari:

Immunoterapiya – ona immunitetini moslashtirish uchun maxsus davolash usullari
HLA tahlili – muammoni aniqlash va shifokor bilan maslahatlashish
Alternativ usullar – homiladorlikni qo‘llab-quvvatlovchi terapiyalar Har bir oila uchun indvidual yondoshiladi, bu muammolar bilan reproduktologlar shug'ullanadi. Eng yahshi usul qarindoshlik nikohlaridan imkon qadar voz kechilsa bunday hatardan nari bo'lish ehtimoli yuqori.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna.

Resus manfiy ayollarni qanday sinov kutadi?

Assalomu alaykum qadrli obunachilar. Resus faktor nima?
Resus musbat degani bu qizil qon tanachasida antigen oqsili borligini bildiradi. Resus manfiy insonda bunday oqsilli "shox" bo'lmaydi va bu odam tanasi uchun "shox"i bor eritrositlar begonaligi uchun uni yo’qotish payida bo'ladi.

Agar R(-) ayolning homilasi R(+) bo'lsa, hatto o'z bolasi bo'lsa ham ayol organizmi buni yot jism deb qabul qiladi va yo’qotmoqchi bo'ladi.

Lekin ayolning birinchi bolasi sog'lom tug'iladi, negaki ayol organizmida immunoglobulin M ishlab chiqadi va bu antitana yo'ldoshdan o'tolmaydi.

Afsuski ikkinchi homiladorlikda ayol organizmi R(+) bolani qabul qilmaydi va antitana G lar bola eritrositlarini parchalab tashlaydi, natijada o'lik tug'ilish, sariqlik, og'ir anemiya, shish kuzatiladi.

Ho'sh buning uchun qanday yechim bor?

Ayolni anti D immuniglobulin bilan immunizatsiya qilish kerak bo'ladi.
Ushbu emlash vrach ko'rsatmasi bilan hamma hududlarda o'tkaziladi.

Faqat!

1. Ayol qon gruppasini bilishi kerak.
2. Hali homilador bo'lmay turib bu haqda shifokordan masalahat olish kerak.
3. Eng muhimi immunizatsiya qilinishi kerak.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

Bola bu ilm

Assalomu alaykum qadrli obunachilar, farzand ko’rishni rejalashtirayotgan yigit qizlar.

Sizningcha farzand parvarishi haqida o’rganish qachondan boshlanadi?

Umuman, farzand ko’rishni rejalashtirish to’ydan oldin boshlanadi va har bir yosh kelin kuyov farzandlik bo’lishni orzu qiladi. Bunda hamma ko’proq dunyoviy mol dunyo , hasham haqida qayg’uradilar, lekin bola o’zi nima? Unga nima kerak emas? Yoki kerak? Uni hurmat qilish, tushunish nima? Tushunish qachondan boshlanadi?

Bu savollarga hali homilador bo’lmasdan turib xabar topiladi, o’rganiladi. Bu yerda juda ko’p insonlar ayol kishining vazifasi deb o'ylaydi.

Hatto shunday ota-onalar borki bolaning parvarishi, uning ruhiyati, rivojlanishi haqida bilim faqat tibbiot hodimlarida bo’lish kerak deb hisoblaydilar, o’zlari ilm izlanmaydilar, vaholanki bu yetarli emas, va kechikilgan har bir soniyalar uchun farzand ruhiyatida muammolar bo’ladiki, u orqaga qaytmas jarayonlarga olib keladi.

Alloh bizga ularni ne’mat qilib berar ekan, bir omonat o’laroq berar ekan, ularni inson kabi hurmat qilishimiz va tarbiyasi, parvarishidagi qusurlarga faqat va faqat biz so’ralishimiz haqida unutmasligimiz kerak.

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna

​​3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda skolioz: sabablari, belgilari va davolash

(talablarga binoan)

Skolioz nima?
Skolioz – bu umurtqa pog‘onasining yon tomonga qiyshayishi bo‘lib, u chaqaloqlar va kichik yoshdagi bolalarda ham rivojlanishi mumkin.

Bolalarda skolioz sabablari:
1. Tug‘ma anomaliyalar – ona qornida umurtqa pog‘onasi to‘g‘ri shakllanmasligi.
2. Nevrologik kasalliklar – DCP, miopatiya va mushak tonusiga ta’sir qiluvchi boshqa kasalliklar.
3. Biriktiruvchi to‘qimalar displaziyasi – bog‘lam va umurtqa mushaklarining kuchsizligi.
4. Bolaning noto‘g‘ri joylashishi – faqat bir tomonda yotish yoki noto‘g‘ri ko‘tarish.

Belgilar:
- Bosh yoki tananing bir tomonga og‘ishi.
- Orqa, bo‘yin va yelka qatlami nomutanosibligi.
- Yelka yoki lapatkalar balandligining farqli bo‘lishi.
- Bolaning to‘g‘ri o‘tirish yoki turishda qiyinchilik sezishi.

Ortoped va nevrolog tekshiruvi talab etiladi, ba’zan rentgen yoki umurtqa UZI tavsiya etiladi.

Davolash va tuzatish:
- Massaj va tibbiy gimnastika – orqa mushaklarini mustahkamlaydi.
- Fizioterapiya – elektr stimulyatsiya, parafin aplikatsiyasi.
- Suvda suzish – mushaklarni bir tekis rivojlantirishga yordam beradi.
- Uyqu va holatni nazorat qilish – bolani har xil holatda yotqizish, ortopedik to‘shak tavsiya etiladi.

Muhim!
Agar bolada skolioz belgilari sezilsa, ortoped shifokorga murojaat qiling. Erta tashxis qo‘yish orqali jiddiy asoratlarning oldini olish mumkin.

Pediatr Nur Olimovna

Autist o'smir bilan suhbat

Kuni kecha bir ayol keldi. 17 yoshli o'g'lining bo'yi o'smayotganligidan shikoyat qildi. Men bolani nega olib kelmaganini so'radim, u o'g'lining alohida xonada yashashi va qulflab o’tirishini, hech qayerga borishni xohlamasligini aytdi, maktabga ham xohlamasdan zo'rg'a borar va darhol uyga kirib qulflanib olar ekan.

Oilada faqat ona bilan gaplashar, otasini yomon ko'rar va qariyb 7 yildan beri ota-bola gaplashmas ekan.

Ona yig'lab bo'lgan voqeani aytib berdi. U turmush o'rtog'ining qarshiligiga qaramay bog'chaga ishga kirgan va shu kuni katta janjal bo'lgan. Ota onani ayovsiz kaltaklagan, bu orada maktabdan kelib qolgan 10 yoshli o’smir onani qutqarish uchun yordamga kelgan.
Ko'zi qonga to'lgan kayfi taroq ota o'g'lini do'pposlay ketgan. Bolani juda ayovsiz kaltaklagan.

Yaralar bitib ketgan bo'lsada, bola mayus tortib qolgan va uyga qamalib olgan, kamgap, hayot tarzini yolg'izlikka mahkum etgan. Tabiiyki jismoniy va ruhiy quvvati ham kamaygan.

Afsuski ularning bor yo'g'i bir o'gli bor ekan holos.

Men ayolga maslahat berdim, bolani qutqarish kerakligini, uni davolatish kerakligini aytdim, lekin keyin u ayol bilan bog'lana olmadim.

Azizlar, bu holatga qanday fikr bildirasiz?

Hurmat bilan,
Pediatr Nur Olimovna