7-20-25 ипотекасы


Kanal geosi va tili: Qozog‘iston, Qozoqcha


Ресми ақпарат пен ипотека туралы кеңестер. Байланыс @AybarOlzhayev

Связанные каналы

Kanal geosi va tili
Qozog‘iston, Qozoqcha
Statistika
Postlar filtri


Noma’lum dan repost


Noma’lum dan repost
ЖК Ырысты, Рыскулова - Петрова. Чистовая отделка. 4 этаж из 6 Ти. Газифицированный.


Noma’lum dan repost


Noma’lum dan repost


7-20-25те әлі 214 млрд теңге бар


7-20-25 жабыла ма? Оған әлі 480 миллиард теңге бар. Биыл ол толық істейтінін сеніммен айта аламын


Жасанды интеллект. «7-20-25» ипотекасын үйден шықпай алуға бола ма?

Жасанды интеллект, big-дата мен Machine Learning технологияларының қарқынды дамуы біздің өмірімізді күрт өзгерте бастады. Әрине – жақсы жағына. Мысалы, онлайн мақұлдау, келісім-шартты электронды жасасу технологиясы ипотекаға да келді. Бұл орайда, Қазақстанның цифрлі технологиялары дамыған әлемдегі алдыңғы қатарлы мемлекет болып отырғаны шын жүректен қуантады. Соның арқасында, жалпыхалықтық «7-20-25» ипотекасы цифрланып, енді тиімді ипотеканы үйден шықпай-ақ, интернет арқылы онлайн алуға мүмкіндік ашылып отыр. Ол қалай жүзеге асады?
https://ipotekablog.kz/zhasandy-intellekt-7-20-25-ipotekasyn-jden-shy-paj-alu-a-bola-ma/


Бүгінгі шолуымызда біз 2022 жылы қандай ипотекалық бағдарламаларға жүгінуге болатынын жазамыз. Жалпы, бұл нарықта қандай өзгерістер бар? Ипотеканы қазір алған дұрыс па, әлде күте тұрған абзал ма?

2022 жыл – Ұлттық Банк базалық ставкасының 13,5 пайызға көтерілуімен басталды. Және ол бірден жекеменшік банктердегі кредит ставкасының қымбаттауына әкеліп соқты. Бұл орайда, қазір ипотека бойынша базалық ставкадан төмен мөлшерлеме тек мемлекеттік бағдарламаларда ғана қалғанын ескеру керек.
https://ipotekablog.kz/ipoteka-2022-biyl-alaj-jly-bola-alamyz/


Ата-ана немесе ипотека. Қалай өмір сүрген дұрыс?

Кәмелет жасына толып, оң-солын танып, ересек болған кезде жақын туыстармен, оның ішінде ата-анаңмен бірге тұру оңай емес. Әсіресе, өз отбасың болғанда, балаларың дүниеге келгенде бұл мәселе мүлде шиеленісе түседі.

Дәл осы кезде көптеген жас отбасылар бөлек шығу жөнінде ойлана бастайды. Әрине, қолда дайын ақша болса баспананы сатып алуға болады. Онда бұл проблема өздігінен шешілер еді. Бірақ жас отбасылардың 90 пайызында ондай мүмкіндік жоқ екенін білеміз. Демек бұл сәтте бөлек шыққан дұрыс па, бөлек шықсақ пәтер жалдаймыз ба, әлде пәтерді ипотекаға алған тиімді ме деген сұрақтар мазалай бастайды.

Осы сұрақтардың дұрыс жауабы қандай?

Ата-анамен бірге тұру

Бір нәрсемен келісуге болады. Ата-анамен бірге тұру қаржылық жағынан өте қолайлы. Пәтер жалдауға шығындалмайсыз, ай сайын ипотека төлемейсіз. Егер әке-шешеңіз жайлы адамдар болса, тіпті дәмді тағам, басқа да өмірдің жанға жайлы рахаттарына бөленіп жүресіз. Бірақ сіз әке-шешеңізбен тең дәрежедегі ересек адамсыз. Сондықтан өзіңіздің қаржылық шығындарыңызды ата-анаңызға түгелдей ысырып тастап, оларға арқа сүйей беру үлкен қателік болады. Бұл ретте сізге не олардың шығындарын жартылай болса да өз мойныңызға алу, не болмаса бөлек шығу мүмкіндігін қарастыру керек.

Егер ата-анаңыз жайлы болмай, сыйыспай жатсаңыз, онда мәселенің бір ғана жолы бар – үйден кетіп, бөлек өмір сүру.

Пәтерді жалға алу

Сіз үйден кеттіңіз дейік. Енді сізге баспана мәселесін шешу қажет болады. Оның мен көріп отырған екі жолы бар: пәтерді жалдау немесе ипотекаға үй алу.

Жалға алынған пәтерде тұрудың мынадай ыңғайлы тұстары бар:

1. Кез-келген уақытта кетіп қала аласыз;
2. Қаланың өзіңізге жайлы жерінен, қалаған ішкі құрылымымен, әрлеуімен пәтер таңдауға болады;
3. Мектеп немесе балабақша, басқа да қажетті нысанның жанында тұруға болады;
4. Үйге жөндеу жұмыстарын жүргізіп немесе жиһаз сатып алып шығындалмайсыз. Көп жағдайда оның барлығы дайын тұрады.

Жалға алынған пәтерде тұрудың тиімсіз жерлері де жоқ емес:

1. Үйді қалауыңызша әрлей алмайсыз, себебі ол сіздің үйіңіз емес;
2. Кез-келген уақытта қожайын келіп, үйді босатуды талап етуі мүмкін;
3. Қожайын жалға беру бағасын қымбаттатып жіберуі мүмкін.

Ипотека

Ипотеканың мынадай тиімді тұстары бар:

1. Үйдің бағасы, пайыздық үстеме де өзгеріссіз қалады;
2.Сіздің үйіңіз жақсы инвестициялық құрал. Оны кез-келген уақытта сатып жібере аласыз;
3. Ең бастысы – бұл сіздің үйіңіз. Ешкім сізді қуып жібере алмайды.

Сонымен материалдық жағынан есептесек, егер ата-анаңыз жайлы болса, олармен бірге тұру өте тиімді болып шықты. Бірақ оның моральдік жағы да бар. Сізді ержеткенге дейін асырап келген әке-шешеңізге бұдан әрі салмақ түсіре беру жақсы нәрсе емес.
Одан кейін тиімдісі – ипотека. Бұл ретте сіз сол үйге иелік етесіз, өзіңіз қожайынсыз.
Ең тиімсізі – жалға алу. Жалға алудың ай сайынғы ақысы ипотекадан жоғары әрі кез-келген уақытта қожайын сізді ол үйден қуып жіберуі мүмкін.

Сіз енді не істейсіз?


Кредит төлейтін ақша жоқ болса не істейміз?

Курсив сайты жарады. Қазақ тілінде қазақтарға өте қажет материал дайындапты. Жалпы бұл сайттың қазақтілді нұсқасы, қазақи редакциясы бар. Соған қарағанда, экономика, қаржы бағытында қазақтілді аудиторияның күш алып келе жатқанын ескеріп, осы аудиторияға жұмыс істеу ниеті байқалады.

Сонымен Курсив сайты не жазды?

"Кредит алып жатқанда көпшілігіміз көрпемізге қарай көсіліп, көтере алатындай шоқпарды ғана белге байлаған болып, төлей алатынымызға сенімді боламыз. Дегенмен өмірде сан түрлі жағдай болады. Күні кеше айлық төлемді еш қиналмай төлеп жүрген адам бүгін қиын халге душар болып қалуы мүмкін. Алдағы бірнеше айда қаржылық ахуалды түзей алмайтындай болса, кредитті не істеуге болады? Осы туралы бірнеше кеңес әзірлеп қойдық. Кәдеңізге жарасын!

Банкпен арада мәміле керек
Басыңызда кредит болып, оны төлемей жатқаныңыз үшін менеджер хабарласса, одан қашпаңыз. Осыны жақсылап жадыңызда сақтап алыңыз. Себебі жауапкершіліктен қашқан клиенттің күнін қараң ету қаржы ұйымына ештеңе емес. Соңында соттасып, артық шығынға батып кетуіңіз ғажап емес. Әрі кешіктірген әр күн үшін қосылатын өсімақы тағы бар. Сол себепті жағдайыңызды түсіндіру үшін алғашқы қадамды өзіңіз жасап, банкке барыңыз. Қарызыңызды ғайыптан тайып ұмытып кетеді, кешіре салады, өсімақы қосуға ұмытып кетеді деген — бос үміт. Әрине, сіз келді екен деп құшақ жая қарсы алып, пайыз қоспай не кредитіңізді жаба салмасы анық. Дегенмен мұндай жағдайда екеуара мәмілеге келу жолдарын сұрастырып, бірнеше айға шегерім жасату секілді нұсқаларды қарастырып көріңіз.
Мысалы, төлемді бірнеше айға шегеру деген бар. Мұнымен былтыр карантин кезінде қазақстандықтар етене жақын танысқан болар. Әдетте мұндай нұсқа клиенттің өте ауыр жағдайға тап болған кезінде қарастырылады. Көбіне банктің келіспеуі де мүмкін. Өйткені үш не алты ай бойы төлем алмау ақша айналымына әсер ететіні белгілі. Десе де, жалпы сомадан банк ешқандай ұтылмайды. Мұнда кесірін көретін өзіңіз боласыз. Себебі шегерім алу деген — сол төлемеген айларды келесі айлардағы төлемдерге қосып, нәтижесінде бұрынғыдан көбірек сома төлеп отыруға міндеттеуді білдіреді. Сондықтан соңғы амалы осы дегенде ғана қолданған жөн. Әйтпесе, айына 120 мың теңгені төлеудің өзіне қиналған адамға үш айдан кейін 150 мың теңге қылып төлеу оңайға соқпасы анық. Бұл енді жеті рет өлшеп, бір рет кесетін жағдай.
Бұдан бөлек, қарызды қайта құрылымдау әдісі бар. Яғни банкпен келісе отырып, кредит шартын қайта қарастырып, төлемді азайтуды сұрау. Бұл да батпанқұйрық емес. Себебі төлемді азайтса, сәйкесінше мерзімі ұзартылады. Мәселен, кредитті 5 жылға рәсімдеген болсаңыз, қайта құрылымдау арқылы 7 жылға соза аласыз. Сонда ай сайынғы төлем азаяды. Айтпақшы, мерзімнің шегі бар. Оны да банк белгілеп, нақтылап айтады.

2. Қалай келісуге болады?
Банк бөлімшесіне барардан бұрын шегерім не шарттарды қайта қарауға негіз болатын барлық құжатты жинап апарыңыз. Жұмыстан шығып қалсаңыз, сол туралы анықтама немесе ауырып қалсаңыз, тиісті еңбекке жарамсыздық парағын дегендей. Яғни осы күнге дейін төлеп келе жатып, неге төлей алмай қалғаныңызды құр сөзбен емес, нақты дәлелмен түсіндіре алсаңыз дұрысырақ. Сонымен бірге бос уәде беруден аулақ болыңыз. Егер келесі айда төлей алмауыңыз мүмкін болса, «бәрін қатырамын» деп сендірген жөн емес.

3. Бір кредитті жабу үшін екіншісін алған дұрыс па?
Көпшіліктің қолданатын тәсілі десек, артық болмас. Себебі ақшадан тарыққанда осыдан өзге амал жоқ деп, келесі айда бір реті болар деген үмітпен айлық төлем үшін кредит алып жататындар бар. Мұны енді аса ұтымды шешім деуге келмес. Өйткені мойныңызға артылған жүк салмағы ауыр тарта түседі. Сондай-ақ, сізге несие беру-бермеуі белгісіз. Екінші деңгейлі банктердің есігі тарс жабылғанда кейбірі микро қаржы ұйымдарынан қарыз алып жатады. Мақұлдау ықтимал жоғарырақ десек те, қарыздың аты — қарыз. Пайызы да көбірек болған сайын сізді тұңғиыққа батыра беретінін ескеріңіз."

Ары қарай авторлар кредитті төлемесе не болатынын жазады
https://kursiv.kz/kz/news/2021-08/kredit-toleytin-aksha-zhok-bolsa-ne-isteymiz


Ипотека және мерзім ұғымы

Ипотекада таразының екі жағы бар. Әсіресе ол мерзімге келгенде білінеді. Бір жағынан ипотеканы ұзақ мерзімге алсаңыз, ай сайынғы төлемі аздау болатыны түсінікті. Бірақ екінші жағынан, артық төлеміңіз көбейеді. Дұрыс баланс қайда жатыр?

Алдымен ипотекаға мерзім факторының қалай әсер ететінін қарастырайық:

Артық төлем. Мерзім анағұрлым көп болса, артық төлем де соғұрлым көп. Бұл базалық кредиттік принцип. Кейде артық төлем негізгі қарыз сомасынан да асып кетуі мүмкін.

Ипотеканы төлей алмау қаупі. Қазіргі заманда 10 жыл тұрмақ, ертең не болатынын болжау қиын. Мерзімнің тым ұзақтығы болашақты нақты айқындауға мүмкіндік бермейді. Бүгін жақсы жұмыста отырсаңыз, ертең жұмыстан айрылып қалуыңыз бек мүмкін. Сондықтан, оған да дайын болып, мерзімді таңдағанда осы жәйтті ескеру керек.

Ипотеканы мерзімінен бұрын өтеу. Ипотеканы ішінара, жартылай ертерек жауып жатқан жағдайда, қарыз алушы не қарыз мерзімін, не ай сайынғы төлемді азайтуды таңдай алады. Бұл енді сіздің қазіргі жағдайыңызға байланысты.

Өмір сүру сапасы сізге мерзім таңдау барысында әсер ететін басты фактор екені рас. Адам қиналғысы келмейді. Сондықтан ол түрлі сценарийлерді алдымен көз алдынан өткізіп алады. Ең бастысы, ипотека мерзімі сіздің мүмкіндіктеріңізге қарай бағалануы тиіс. Мысалы, сіз үлкен несиені 15 жыл ішінде қайтара алмайтындығыңызды түсініп тұрсаңыз, оны 25 жылға алыңыз. Осы кезде қосымша табыс түсіп жатса, ипотеканың бір бөлшегін жауып отырыңыз.

Уақыт/Қаржы/Жан тыныштығы формуласын қолданып, есептесек:

5 жылдық ипотека – ай сайынғы төлемі көп, бірақ артық төлемі аз болады.

10 жылдық ипотека – ай сайынғы төлемі әлі де көптеу болады. Бірақ артық төлем жағынан сәл ұтасыз.

15 жылдық ипотека – көп жағдайда бұл ипотеканың ең ыңғайлы мерзімі болып саналады. Ай сайынғы төлемі қолайлы, артық төлемі де шектен шықпайтын жағдайда болып келеді. Біз дәл осы мерзімге барынша назар аударуға кеңес береміз.

20 жыл немесе одан да ұзақ мерзімді ипотека — бұл табысы төмен, бірақ сол табысы тұрақты жандарға арналған ұсыныс. Бірақ артық төлеу сомасы банк қарызынан асып кетуі мүмкін.

Ипотеканы қай мерзімге аларын тек өзіңіз шешесіз ғой әрине. Бірақ мен пайдасыз кеңестер бермеймін


Цифрлі ипотека. Ол қайдан пайда болды?

Қазақстанда финтех секторы айтарлықтай дамып, азаматтардың күнделікті тұрмысын жеңілдетуде. Бұл жағынан алғанда, басқа елдермен салыстырғанда көш ілгері тұрған жағдайымыз бар. Енді осы финтех ипотека нарығына да келді. Биыл елімізде «Цифрлі ипотека» ұғымы пайда болды. Оның қарапайым азаматтар үшін артықшылығы қандай?

«Цифрлі ипотека» деген не?

Бір сөзбен айтқанда бұл ипотеканың онлайн форматқа көшуі. Бұрын клиенттердің өз аяғымен барып, банк бөлімшесіне кезекке тұрып жасауы тиіс шаруаның көбін жасанды интеллект өз мойнына алды. Бастысы клиент өзінің сәйкестігін растауы тиіс. Көбіне бұл электронды-цифрлік қолтаңба, басқа да идентификация құралдары арқылы жүзеге асады.

Ол азаматтарға несімен тиімді?

Ең басты ұтатын фактор – уақыт. Банк бөлімшесіне барып, менеджерден кеңес алудың қажеті жоқ. Цифрлі ипотеканы енгізген банк сайтында қажетті ақпарат алып, одан кейін өзіңізге қажет несие сомасын, мерзімін, алғашқы жарна сомасын енгізсеңіз болғаны. Көзіміз таныс калькулятордан бір ерекшелігі, тек есептеп қана қоймайды, жүйе сол сәтте сізге банктің шешімін шығарып береді. Сіз сұраған соманы банк бере ала ма, әлде жоқ па, оны бірден біліп отырасыз. Егер банктің ұсынған шарты көңіліңізге қонса, рәсімдеуді сайттан жалғастыра бересіз. Демек, сатушымен арадағы келісім-шартты сайтқа жүктеп, тіпті кепілзатты тіркеуді онлайн режимде жүзеге асыруға болады. Мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелері интеграцияланғандықтан, қазіргі таңда кепілзатты, сату-сатып алу шартын электронды тіркеп, үйді өз атыңызға онлайн түрде аудару мүмкін болып отыр. Сатушыға өзі көрсеткен есеп-шотқа ақша автоматты түрде түседі. Сіз сатушының кілтін алып, жаңа үйге қоныстана бересіз. Бұл цифрландыру қадамындағы үлкен жаңалық болып отыр.

Жылдық мөлшерлемесі қандай?

Цифрлі ипотека адами факторды барынша қысқартады. Демек баяғыдай банк тарапынан сізге қызмет етуге жұмылдандыратын адам саны азаймақ. Бұл өз кезегінде ипотеканы рәсімдеу шығындарының қысқаруына әкеліп соқты. Соның арқасында банк ипотеканы 13 пайыздан бастап бере алады. Әрине, әр банктің шарттары әр түрлі. Цифрлі ипотекаға жүгінер алдында сізге осы шарттармен мұқият танысып алу қажет.

Ипотеканы онлайн рәсімдеу қауіпсіз бе?

Цифрлі ипотеканың қорғаныш базасы жеткілікті деңгейде жасақталған. Сіздің атыңызды жамылып, басқа біреудің несие алып кету ықтималдығы өте төмен. Банк келісім-шарттарды жасау барысында қауыпсіздікке барынша назар аударады. Көп жағдайда видеоидентификация, мемлекеттік мемлекеттік базада тіркелген нөміріңізге СМС-код жіберу сынды тексеру шаралары жасалады.

Осылайша жасанды интеллект (ИИ) қазақтілді клиентке де келді. Сіз оның демін сезе бастайтын боласыз. Адамды нейросеть ауыстырады. Соңғы рет банк бөлімшесіне қашан бардыңыз? Күн санап сіздің банкке баруыңыз сирей береді. Келесі жылы оған баратын жолды ұмытпсыз.

Біртіндеп менеджерді мобильді қосымша, сіздің жеке куәлігіңізді ЭЦҚ ауыстырды. Блокчейн келгенде токендер болады.

Бірақ бір нәрсені жоғалтып алғандаймыз. Ол қарапайым оффлайн кездесулер, эмоциялар сияқты. Банкте кезекте тұрғанның өзінен біраз эмоция алушы едік. Оның бәрі артта қалды.


Ислам, шариғат және ипотека

Классикалық кредиттің, яғни ипотеканың ажырамас бөлігі – банк проценті. Онсыз кредит жүйесі жұмыс істей алмайды. Бірақ исламда ол өсім – «Риба» деп аталады және онымен айналысу, оған қатысты болу ауыр күнәнің біріне жатқызылған. Жалпы, рибаның екі түрі бар, процентке қатыстысы – «Риба ан Насиа» деп аталады. Осы кезде дінді берік ұстанатын, бірақ баспаналы болу үшін ипотекадан басқа жол табылмай тұрған біздегі азаматтардың біраз қиындыққа ұшырап жататыны жасырын емес. Жеке өзіме осы тұрғыдағы сұрақтар көп келіп түсті.

Қайтпек керек? Шариғатты бұзбай, ипотекаға үй алуға бола ма?

Шын айтқанда, қазіргі таңда шариғатты бұзбай Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент және Түркістан қалаларында ғана үй алуға болады. Себебі, елдегі ислам банкингінің жалғыз операторы – Al-Hilal банк тек осы қалаларда ғана жұмыс істейді. Бірақ ислам ипотекасына мысалы Атырау мен Ақтөбе сынды өңірлерден сұраныс өте жоғары. Сондықтан Al-Hilal банк осыны ескеріп, басқа қалалардан да өз өкілдіктерін ашса дұрыс болар еді.

Ислам ипотекасы «Мурабаха» құралы арқылы жұмыс істейді. Ол сауда принциптеріне негізделген. Мысалы, сіз клиент ретінде үй таңдайсыз. Ол тек қана жаңа, бастапқы болуы шарт емес. Қолдан (вторичка) алуға да болады. Үй таңдайсыз да, 30 пайыз алғашқы жарнасын төлейсіз. Одан кейін қалған 70 пайызын Al-Hilal банк өзі қосады да, барып сол үйді банктің атына сатып алады. Үстіне ақша қосады да, жаңа баға тағайындайды. Сөйтіп, сізге сол үйді процентсіз рассрочкаға береді.
Мысалы, банк сіз таңдаған үйді сатушыдан 10 миллион теңгеге сатып алды. Оның 3 миллион теңгесі сіздікі. Банк 7 миллион теңге төледі. Енді банк сол үйдің жаңа бағасын 9 миллион теңге деп тағайындайды да, сізге рассрочкаға берді. Сіз 10 жыл бойы 9 миллион теңгені процентсіз төлеп, банкке қайтарып отырасыз (айына 75 мың теңге). Үй банктің атында болады. Бірақ ақшаны толық төлеп біткеннен кеін, банк үйді сіздің атыңызға жазып береді. Әрине, ислам банкі сөзсіз бұдан пайда табады. Онсыз болмайды. Бірақ формалды түрде шариғат бұзылмағандықтан, сіз де, банк те күнә арқаламайсыз.

Ислам ипотекасы тиімді ме, «7-20-25» тиімді ме?

Ұлттық Банктің базалық ставкасы 10,25 пайызға көтерілген уақытта, Қазақстандағы кез-келген банк ипотекасы тиімділігі жағынан «7-20-25»-пен еш уақытта таласа алмайды. Сол себепті, «7-20-25» бағдарламасы ислам ипотекасына қарағанда артық төлем, алғашқы жарна, мерзімі жағынан бірнеше пункт бойынша озып тұр. Есесіне ислам ипотекасы баспананы қолдан алуға (вторичка) мүмкіндік береді.

Жалпы ислам ипотекасына келгенде бірінші кезекке тиімділік емес, шариғатты бұзбай баспаналы болу мүмкіндігін қою керек. Демек, қаржы нарығында дін жолындағы адамдарға да тең мүмкіндіктер қарастырылып жатыр деген сөз. Бұл тұрғыдан алғанда бізде алғашқы қадамдардың бар екені қуантады. Негізі, қазіргі тенденцияға қарап отырып, Қазақстандағы ислам банкингінің перспективасы зор деп нық сеніммен айтуға болады.


Ипотека және прописка

Ипотека алғысы келетін азаматтардың көбісі тұрғылықты тіркеуді (прописка) ойлап, уайымдап кетеді. Интернеттегі ақпарат та түсініксіз. Прописканы қажет ететін және қажет етпейтін ипотекалық бағдарламалар бар. Сондықтан, осы мәселеге нүкте қойып тастаған дұрыс сияқты.

Алдымен, прописка туралы қысқаша шолу жасасақ. Прописка мәселесін «Ішкі көшіп-қонушыларды тіркеу қағидалары және Қазақстан республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы қаулысы реттейді. Ол бойынша тұрғылықты жерді тіркеу, ішкі мигранттың уақытша тіркелуі тұрғын үйдің меншік иесінің (жалдаушысының) жазбаша түрде немесе электронды түрде электрондық цифрлық қолтаңба құралымен расталған келісімімен жүзеге асырылады. Бір сөзбен айтқанда, пропискаға тұрғызуды да, алып тастауды да сол тұратын үйдің қожайыны шешеді.
Заң бойынша пропискаға тек тұрғын үй, яғни пәтер немесе жер үйде ғана тұру міндетті емес. Мысалы, саяжайларда, бау-бақша бірлестіктерінде, кооперативтерде, жатақханаларда, қонақ үйлерде, демалыс үйлерінде, санаторийлерде, диспансерлерде, медициналық мекемелер, пансионаттар, қарттар үйіне де пропискаға тұруға болады.

Қай ипотекаға прописка керек емес?

«7-20-25», «Баспана хит», «Орда», Freedom Finance цифрлі ипотекасы және коммерциалық банктердің жеке ипотекалары, ислам ипотекасы (Al Hilal bank), Отбасы банктің «Өз үйім» және «Әскери баспана» бағдарламалары, «Алматы жастары», «Елорда жастары». Бұл ретте түсіндіре кетейін, жастарға арналған арнайы тиімді бағдарламалар олардың жұмыс өтілін, бекітілген жас лимитінен асып кетпеуі мен сол қалада жұмыс істеуін ғана қадағалайды. Прописка бойынша шарттары жоқ.

Ал қай ипотекаға прописка керек?

Бірден айтайын, прописка талабы тек Нұр-Сұлтан мен Алматы қалаларына қатысты қойылады. Басқа өңірде тұрып, сол жақтан үй алып жатсаңыз, еш уайымдаудың қажеті жоқ. Мұндай талап Нұр-Сұлтан (сол уақытта Астана) мен Алматы қалаларынан үй алуға басқа өңірлерден түскен өтініштердің көбейіп кетіп, соның қырсығынан жергілікті кезек жылжымай қалғандықтан алғаш болып «Қолжетімді баспана-2020» мемлекеттік бағдарламасына енгізілді. Сол бағдарламаның ізін жалғастырған «Нұрлы Жол», одан кейін «Нұрлы Жер» мемлекеттік бағдарламаларында да осы талап сақталып қалды. Яғни, Нұр-Сұлтан мен Алматы қалаларында азаматтар жергілікті әкімдікке үй кезегіне тұру үшін, сол қалаларда кемінде 3 жыл бойы тұрақты тіркеуде тұруы қажет. Дәл осы кезде Нұр-Сұлтан мен Алматы қалалары маңындағы аймақтарда (пригород) тұратын адам әкімдікке бірден үй кезегіне тұрып, пригородта тұрса да, Нұр-Сұлтан мен Алматы қалаларынан «Нұрлы жер» бойынша үй ала алады. Оларға 3 жыл бойы пропискада тұру міндеті қойылмайды. Сол жағынан алғанда, пригород тұрғындары ұтып тұр.
Ал «Шаңырақ» және «Бақытты отбасы» бағдарламаларына тек осы әкімдікте үй кезегінде тұрған азаматтар ғана қатыса алады. Сол себепті, «Шаңырақ» және «Бақытты отбасы» ипотекаларын прописканы талап ететін бағдарламалар қатарына жатқыза аламыз.

Мәселеге енді нүкте қойған сияқтымыз. Қажет ақпарат болғандықтан, таныс, жақындарыңызға таратып жіберіңіз.


Жиналып қалған нюанстар

Аренда және 7-20-25, ЕНПФ және Отбасы банк депозиттері турасында

Бірінші нюанс.
«7-20-25» бағдарламасына атында үй жоқ болса, қатысуға болады. Сонымен қатар, жалға берілетін пәтер алған азаматтар, сол пәтер өз иелігіне өтпей тұрып қатыса алады. Дәл осы жерде бір нюанс бар. Сіздің жалға алған кездегі келісім-шартыңыз жалға беру келісім-шарты болуы тиіс. Үй жоқтығын растайтын анықтамада да (форма 6) сол келісім-шарт типі көрсетіліп тұрады. Егер онда «Договор аренды» делінсе, онда ипотека ала аласыз. Себебі, баспана сіздің балансыңызға өтпеген.
Ал кейде сізге пәтерді жалға беретін компания, пәтер өз балансында тұрмас үшін (салықтық оңтайландыру) сізге бөліп төлеуге (рассрочка) негізделген сатып алу-сату шарты арқылы пәтерді өткізуі мүмкін. Онда пәтер сіздің атыңызға бірден өтеді, ал ақысын сіз рассрочка ретінде төлеп отырасыз. Сіз оны аренда деп ойлап жүресіз. Дәл осы кезде, сіздің басыңызда үй бар деп есептеледі де, «7-20-25» бағдарламасымен ипотека ала алмайсыз. Сондықтан, өз шартыңызбен жақсылап танысып алыңыз.

Екінші нюанс.
Зейнетақы ақшасын Отбасы банктегі депозитке аударып, мемлекеттен 20 пайыз премия алып, ақшаны көбейтіп алып, сосын шешіп алуға бола ма?
Осындай сұрақтар көп түсті. Жоқ, болмайды. Егер зейнетақы ақшаңыз көбейсін десеңіз, не сол зейнетақы қорында жата берсін (жылдық кірістілік 7,2% шамасында), немесе басқарушы компанияға аударыңыз. Отбасы банктің мақсаты басқа. Ол сіздің ақшаңызды көбейтіп беруге емес, сізге баспаналы болуға көмектесуге арналған. Сондықтан, егер Отбасы банк депозитіне зейнетақы қорынан ақша аударсаңыз, 3 жылдың ішінде сіз Отбасы банктен кредит алуыңыз тиіс.


Жалдау ақысын төлеу немесе ипотеканы төлеу – қайсысы ұтымды?

❗ Егер ай сайынғы төлемдердің мөлшеріне қарасақ, әрине, жалға алу ұтымдырақ. Оның үстіне, пәтерді жайластырып өңдеудің қажеті жоқ. ⠀
❗ Жалдамалы пәтердің ең үлкен кемшілігі – ол ешқашан Сіздің меншігіңізге айналмайды, сонымен бірге жалдау құны өсуі мүмкін. ⠀
❗ Егер ипотека алсаңыз, Сіз тұрғын үйдің құнын бекітіп аласыз және жылжымайтын мүлік бағасының өсуі Сізге әсерін тигізбейді. Пәтер – мұраға қалдыруға немесе жалға беруге болатын жақсы қаржылық актив болып табылады. ⠀
❗ Ипотеканың кемшілігі – Сізге кредит бойынша пайыз төлеу және ұзақ уақыт бойы қарызды өтеу қажет болады.

Дұрыс таңдау жасау үшін өзіңіздің қаржылық мүмкіндіктеріңізді есептеңіз, болашағыңызды зерделеңіз, алдануға жол бермеңіз. Түпкі шешімді өзіңіз қабылдауыңыз тиіс.

❓ Сонымен Сіз қандай жолды таңдайсыз: жалдау ма әлде ипотека ма?


❓Ипотеканы төлей алмасаңыз не істеу керек?

Оқыс жағдай болып, сіз ипотеканы төлей алмай қалдыңыз! Енді не істеу керек? Осы тақырыпта ойланып көрейікші.
Біріншіден, қаржылық қауіпсіздік ұғымы бойынша, кем дегенде 6 айлық шығынды жабатын қор жинақтаған дұрыс.
Екіншіден, уақытша қаржылық қиындықтарыңыз туралы банкке өтініш жазуыңызға болады. Банк сол кезде сізге несие төлемін қайта құрылымдауға түрлі шешімдер ұсынады.
Үшіншіден, алған пәтеріңізді нарықта сатып, ипотекаңызды толық жауып тастауға да болады.
Ең бастысы, банкпен байланысты үзбеу керек. Барлық жағдайды банкке хабарлап отырсаңыз, барлық қиындықты жеңіп шыға аласыз!


Көптеген азаматтар үлескерлік құрылысқа жарна енгізіп қойып, бағаны бекітіп, артынан оны «7-20-25» ипотекасы бойынша алғысы келетіні туралы бізге көп жазады.

Әрине, сіз ондай шешім қабылдай аласыз. Бірақ, біз мұндай жағдайда оның көптеген қаупін алдын-ала ескерткіміз келеді. «7-20-25» бағдарламасының шарттары бойынша тек пайдалануға берілген, бастапқы тұрғын үйге несие беріледі. Оның екі себебі бар:

1. Дайын үй ғана тәуекелдерді жояды. Себебі, құрылыстың аяқталмай қалу қаупі бар.

2. «7-20-25» бағдарламасының идеясы – адамға қаржылық ауыртпалық салмау. Азамат үй құрылысы жүріп жатқанда, қосымша ипотекалық төлем жасамауы тиіс.

Біз барлық тәуекелдерді таразылап барып, одан кейін ғана шешім қабылдауға кеңес береміз.


🤔"Жұбайымның атында үй бар. Ал мен "7-20-25" бағдарламасына қатыса аламын ба?" - деген сұрақ бізге жиі қойылады.

☝🏻Анықтап алайық. "7-20-25" бағдарламасының негізгі шарттарының бірі - қарыз алушының меншік құқығында баспананың болмауы. Егер мүлік сіздің жұбайыңыздың атына үйленгенге дейін тіркелген болса, сіз "7-20-25" бағдарламасына қатыса аласыз.

Егер пәтер некеде тұрған кезде сатып алынса, онда ол ортақ мүлік болып табылады. Демек ол үй сізге де тиесілі.

Статусыңызды тексеру үшін EGOV-тан «меншік негізінде жылжымайтын мүліктің болмауы / болуы туралы» анықтама ала аласыз. Оны халыққа қызмет көрсету орталығында да алуға болады.


Достар, егер сіз тұрғын үйдегі үлесіңіз үшін "7-20-25" бағдарламасына қатыса алмаймын деп ойласаңыз, мүлде қателесесіз!

Егер сізде үлес болса, бағдарламаға қатысуға рұқсат етіледі. Бұл үшін сіз міндетті түрде банкке «Меншік құқығымен тұрғын үйдің бар/жоқтығы туралы» анықтама беруіңіз керек. Ол анықтамада сіздің үлесіңіздің көлемі көрсетіледі. Мысалы, мүлік үлесінің 1/3 бөлігі.

Бірақ үлес дегеніміз ортақ меншік емес. Егер меншік ортақ болса, онда сізге ипотека берілмейді. Бұл жағдайда "7-20-25" бағдарламасына қатысу үшін ортақ мүлікке деген құқығыңыздан бас тартуыңыз керек.

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.

392

obunachilar
Kanal statistikasi