АБАЙ СОТТАРЫ

6001-24-00-6ап/566              

◾️ В марте 2019-го в пользу жительницы Семея с ее бывшего мужа судебным приказом взысканы на содержание их 9-летнего ребенка алименты в 1/4 части заработка и (или) иного дохода ежемесячно до достижения совершеннолетия.

◾️ В апреле 2022-го судоисполнителем возбуждено исполнительное производство и приняты меры к исполнению, определена задолженность в более 500 тыс.тенге.

◾️ Прокурором санкционирован арест на банковские счета должника, который днем спустя ЧСИ, не имея на то правовых оснований, и, не известив взыскателя, отменил.

◾️ После должник уклонился от исполнения алиментного обязательства и в июне 2023-го задолженность возросла до более 890 тыс.тенге.

◾️ СМАС и апелляция удовлетворили иск женщины к ЧСИ в полном объеме, признав незаконными действия ЧСИ по снятию ареста со счета должника.

◾️ Кассация, рассмотрев дело, указала на нарушения ЧСИ законности – отмену ареста на банковский счет должника, повлекшее ущемление прав и законных интересов взыскателя.

◾️ По выпискам из банка в январе-июне 2023-го должник снял со своего счета 2,7 млн тенге, не погасив задолженность по алиментам.

◾️ У должника не было какого-либо движимого или недвижимого имущества и данный счет – единственное средство обеспечения исполнения исполнительного документа.

◾️ СКАД отметил, что действия ЧСИ не соответствуют фактическим обстоятельствам и нормам права, так как из-за незаконного снятия ареста, должник уклонился от исполнения алиментного обязательства и задолженность по алиментам увеличена.

◾️ Верховный Суд, оставив в силе судебные акты, указал на недопустимость оставлять без внимания факты злоупотребления и допущенную небрежность к своим служебным обязанностям ЧСИ, и нарушение прав и законных интересов взыскателя.

◾️ Суд направил в адрес республиканской палаты ЧСИ определение о выявленных нарушениях законности ЧСИ для принятия мер по недопущению их впредь.
 

6001-24-00-6ап/566

◾️ 2019 жылдың наурыз айында сот бұйрығымен Семей қаласының тұрғынының пайдасына бұрынғы күйеуінен 9 жастағы баласын кәмелетке толғанша асырау үшін ай сайын жалақысының және (немесе) өзге де кірісінің 1/4 бөлігі мөлшерінде алимент өндірілген.

◾️ 2022 жылдың сәуір айында сот орындаушысымен атқару өндірісі қозғалып, атқару шаралары қолданылып, 500 мың теңгеден астам қарыз анықталған.

◾️ Прокурор борышкердің банктік шоттарын бұғаттауға рұқсат берді, бір күннен кейін ЖСО заңды негізсіз және кредиторды ескертпестен оның күшін жойды.

◾️ Артынша борышкер алименттік міндеттемесін орындаудан жалтарып, 2023 жылдың маусым айында берешегі 890 мың теңгеден асып кеткен.

◾️ МАӘС және апелляция әйелдің борышкердің шотынан бұғаттауды алып тастау бойынша ЖСО-ның әрекетін заңсыз деп танып, әйелдің ЖСО-ға талап қоюын толығымен қанағаттандырған.

◾️ Істі қарай отырып, кассациялық сот алқасы ЖСО-ның заң бұзушылықтарын – борышкердің банктік шотына тыйым салуды жоюды, соның салдарынан өндіріп алушының құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуын көрсетті.

◾️ Банк анықтамаларына сәйкес, 2023 жылдың қаңтар-маусым айларында борышкер алименттік қарызын өтемей өз шотынан 2,7 миллион теңгені шығарған.

◾️ Борышкерде жылжымалы немесе жылжымайтын мүлік болмаған және бұл шот атқару құжатының орындалуын қамтамасыз етудің бірден-бір құралы болып табылады.

◾️ Әкімшілік іс жөніндегі сот алқасы ЖСО-ның іс-әрекеті нақты мән-жайлар мен құқық нормаларына сәйкес келмейтінін, өйткені бұғаттаудың заңсыз алынуына байланысты борышкер алименттік міндеттемені орындаудан жалтарып, алименттік қарыз ұлғайғанын атап өтті.

◾️ Жоғарғы Сот сот актілерін қолдай отырып, жеке сот орындаушысының (ЖСО) қызметтік міндеттерін асыра пайдалану мен немқұрайлылық таныту фактілерін елемеуге, талап қоюшының құқықтары мен заңды мүдделерін бұзуға жол берілмейтіндігін көрсетті.

◾️ Сот ЖСО-ның Республикалық палатасына анықталған ЖСО заңдылығын бұзушылықтар бойынша олардың болашақта орын алуына жол бермеу шараларын қолдану үшін ұйғарым жіберді.

Верховный Суд разъяснил правоприменение по трудовым спорам и наследовании

◾️ Председатель Верховного Суда Асламбек Мергалиев провел очередное пленарное заседание высшего судебного органа.

◾️ В его работе участвовали председатели судебных коллегий и судьи ВС, ученые, члены научно-консультативного совета, представители Генеральной прокуратуры, министерств юстиции, труда и социальной защиты населения и коллегии адвокатов.

◾️ Обсуждены проекты нормативных постановлений (НП) о разрешении трудовых споров, поправки в НП по гражданскому и гражданскому процессуальному законодательству, в т.ч. на государственном языке.

◾️ Судья ВС Тыныштык Молдахметова разъяснила досудебный порядок урегулирования трудовых споров, процедуру заключения, изменения и прекращения трудового договора, изменения условий труда, расширение роли и полномочий согласительной комиссии.

◾️ Отмечено, что основанием для расторжения трудового договора по инициативе работодателя не может служить выявление нахождения работника в состоянии опьянения на междусменном отдыхе. Разъяснены  иные  вопросы правоприменения.

◾️ Поправки в 11 НП по общим вопросам судебной деятельности, ГК и ГПК, по словам судьи ВС Галымжан Мырзаке, унифицировали некоторые термины по изменениям в законах, уточняются требования к содержанию иска, детализируются  доказательства к приобщению к иску, уточняется порядок определения размера уставного капитала ТОО, разъясняется порядок созыва и проведения общего собрания акционеров и многое другое.

◾️ Председатель судебной коллегии по гражданским делам ВС Нурсерик Шарипов, выступая, подчеркнул значимость качественной разработки правовых документов на государственном языке, легкого и удобного их применения для эффективной защиты прав граждан.

◾️ Спикер подчеркнул, что разъяснения НП позволят обеспечению единообразия судебной практики.

◾️ Председатель ВС Асламбек Мергалиев, отмечая конструктивизм в обмене мнениями, подчеркнул актуальность проектов НП.

◾️ По итогам обсуждения участники пленарного заседания проголосовали за принятие нормативных постановлений, они размещены на сайте Верховного Суда в разделе «Законодательство».

◾️ НП будут официально опубликованы в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов РК.

Жоғарғы Сот еңбек даулары мен мұрагерлік жөніндегі құқық қолдануды түсіндірді

◾️ Жоғарғы Сот Төрағасы Асламбек Мерғалиев жоғары сот органының кезекті жалпы отырысын өткізді.

◾️ Оның жұмысына Жоғарғы Соттың сот алқаларының төрағалары мен судьялары, ғалымдар, ғылыми-консультативтік кеңестің мүшелері, Бас прокуратураның, Әділет, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрліктерінің және адвокаттар алқасының өкілдері қатысты.

◾️ Еңбек дауларын шешу туралы нормативтік қаулылардың (НҚ) жобалары, азаматтық және азаматтық-процестік заңнамасы бойынша НҚ жобаларына өзгерістер, соның ішінде мемлекеттік тілдегі НҚ жобаларына өзгерістер талқыланды.

◾️ Жоғарғы Соттың судьясы Тыныштық Молдахметова еңбек дауларын шешудің сотқа дейінгі тәртібін, еңбек шартын жасасу, өзгерту және бұзу тәртібін, еңбек жағдайларын өзгертуді, келісім комиссиясының рөлі мен өкілеттіктерін кеңейтуді түсіндірді.

◾️ Жұмыс берушінің бастамасы бойынша еңбек шартын бұзуға қызметкердің ауысымаралық демалыс кезінде мас күйінде болуын анықтау негіз бола алмайтыны атап өтілді. Басқа да құқық қолдану мәселелері түсіндірілді.

◾️ Жоғарғы Соттың судьясы Ғалымжан Мырзакенің айтуынша, 11 НҚ-ға, АК-ке және АПК-ке сот қызметінің жалпы мәселелері бойынша өзгерістер енгізілді, заңға енгізілген өзгерістерге қатысты кейбір терминдер бір жүйеге келтірілді, талап қоюдың мазмұнына қойылатын талаптар нақтылануда, талап қоюға енгізілетін дәлелдемелер егжей-тегжейлі қарастырылуда, ЖШС жарғылық капиталының мөлшерін анықтау тәртібін нақтылауда, акционерлердің жалпы жиналысын шақыру және өткізу тәртібі, т.б. түсіндірілуде.

◾️ Жоғарғы Соттың азаматтық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Нұрсерік Шәріпов өз сөзінде азаматтардың құқықтарын тиімді қорғау үшін құқықтық құжаттарды мемлекеттік тілде сапалы әзірлеудің, олардың жеңіл әрі қолайлы болуының маңыздылығына тоқталды.

◾️ Баяндамашы НҚ-ның нақтылаулары сот практикасының біркелкілігін қамтамасыз ететінін атап өтті.

◾️ Жоғарғы Сот Төрағасы Асламбек Мерғалиев пікір алмасудағы конструктивизмді атап өтіп, НҚ жобаларының өзектілігіне тоқталды.

◾️ Талқылау нәтижесінде жалпы отырысқа қатысушылар нормативтік қаулыларды қабылдау үшін дауыс берді, олар Жоғарғы Соттың интернет-ресурсында «Заңнама» бөлімінде орналастырылған.

◾️ НҚ ҚР нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми түрде жарияланады.

Обсуждены механизмы компенсации вреда, причиненного жертвам пыток и жестокого обращения
 
◾️ Судебной администрацией на полях IXэкспертного Форума по уголовному правосудию для Центральной Азии проведён круглый стол по совершенствованию механизма компенсации вреда, причинённого жертвам пыток и жестокого обращения, а также их реабилитации в соответствии с рекомендациями обновленного Стамбульского протокола и органов ООН.

◾️ Модератором мероприятия выступил заместитель Руководителя Судебной администрации Жантемир Шакиев.

◾️ Цель мероприятия: обсуждение предложений, выработанных ранее Судебной администрацией совместно с МВД, Генеральной прокуратурой и Министерством финансов в рамках пункта 21 Плана действий в области прав человека и верховенства закона (утв. Указом Президента РК от 8 декабря 2023 года № 409).

◾️ В работе круглого стола приняли участиесудьи верховных судов стран Центральной Азии, представители заинтересованных государственных органов, гражданского общества, учёные, эксперты из Казахстана, Кыргызстана, Узбекистана, Таджикистана, Туркменистана, Монголии, а также представители международных организаций – УВКПЧ ООН, УНП ООН, ПРООН, БДИПЧ ОБСЕ, Офиса программ ОБСЕ.

◾️ Все участники мероприятия согласились во мнении о значимости совершенствования механизма компенсации вреда, причинённого жертвам пыток, жестокого обращения, требующего самого пристального внимания и выработки необходимых мер.    

◾️ По итогам круглого стола приняты рекомендации с учетом поступивших от заинтересованных сторон предложений по приведению действующего законодательства в соответствие с рекомендациями обновленного Стамбульского протокола и органов ООН.
 

Азаптау мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу тетіктері талқыланды

◾️ Сот әкімшілігі Орталық Азиядағы қылмыстық сот төрелігі жөніндегі IX сарапшылық форумы аясында азаптаулар мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу, сондай-ақ жаңартылған Стамбул хаттамасының және БҰҰ органдарының ұсынымдарына сәйкес оларды оңалту тетіктерін жетілдіру мәселелері бойынша дөңгелек үстел өткізді.

◾️ Іс-шараға Сот әкімшілігі басшысының орынбасары Жантемір Шәкиев модераторлық етті.

◾️ Іс-шараның мақсаты: Адам құқықтары мен заң үстемдігі саласындағы іс-шаралар жоспарының 21-тармағын іске асыру шеңберінде Ішкі істер министрлігімен, Бас прокуратурамен және Қаржы министрлігімен бірлесіп бұрын Сот әкімшілігі әзірлеген ұсыныстарды талқылау (ҚР Президентінің 2023 жылғы 8 желтоқсандағы №409 Жарлығымен бекітілген).

◾️ Дөңгелек үстел жұмысына Орталық Азия елдерінің жоғарғы соттарының судьялары, мүдделі мемлекеттік органдардың, азаматтық қоғам өкілдері, Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан, Түркіменстан, Моңғолия елдерінің ғалымдары, сарапшылары, сондай-ақ БҰҰ Адам құықтары жөніндегі ЖКБ, БҰҰ ЕҚКБ, БҰҰ ДБ, ЕҚЫҰ ДИАҚБ, ЕҚЫҰ Бағдарламалар офисі тәрізді халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты.

◾️ Іс-шараның барлық қатысушылары азаптаулар мен қатыгездік құрбандарына келтірілген зиянды өтеу тетігін жетілдірудің маңыздылығы туралы ортақ пікірге келді, бұл барынша назар аударуды және қажетті шараларды әзірлеуді талап етеді.

◾️ Дөңгелек үстелдің қорытындысы бойынша мүдделі тараптардан түскен ұсынымдарды ескере отырып, қолданыстағы заңнаманы жаңартылған Стамбул хаттамасының және БҰҰ органдарының ұсынымдарына сәйкестендіру бойынша ұсыныстар қабылданды.