Usbanov ARNASY

Ресей мен Украина кеше келіссөз жүргізді ме?

Украина саясаткері Дмитрий Гордон кеше Украинадағы соғысқа қатысты маңызды кездесу өтетінін, бұл кездесуден кейін белсенді ұрыс қимылдары тоқтайтынын айтқан.

Алайда, соғыс тоқтаған жоқ. Ал Гордон АҚШ-қа Ресей билігінен адамдар барғанын, бірақ келісімге келе алмағанын айтады.

Кездесу Вашиңтонда өткен. Онда Ресей соғысты тоқтату үшін мынадай талаптар қойған.

▪️Майдан шебінде ұрыс қимылдарын тоқтатпастан келіссөздерді бастау. Ресей АҚШ тарапынан қандай да бір шегініс немесе жеңілдік жасалған жағдайда ғана Ресей жағы да сәйкесті қадам жасап, ұрысты тоқтатуға көнеді.

▪️Украина НАТО-ға қосылмайды және бұл халықаралық құқық-міндеттермен бекітіледі.

▪️Украинаны демилитаризациялау, яғни әскерден айыру;

▪️Украинаны денацификациялау;

▪️Украина аумағына НАТО-ның бітімгерлік мақсаттағы әскери контингентін кіргізбеу. Ресей Украинаға “нейтралды елдердің” бітімгерлік күштерін кіргізуге қарсы емес. Бұл нұсқада Қытай, Беларусь пен Бразилия қарастырылады. Оларға БҰҰ мандаты беріледі. Және кіргізілетін әскер саны 20 мыңнан аспайды. Оларға жеңіл атыс қаруы ғана беріледі.

▪️Санкцияны алып тастау.

Әрине, бұл шарттар Украинаға тиімсіз!

Ал Трамп командасы қандай шарттар қойды?

▪️Келіссөзді бастаудың шарты - ұрыс қимылдарын тоқтату.

▪️Ұзындығы 1300 км болатын демилитаризацияланған аумақ жасау. Оған НАТО-ның бітімгерлік контингентін кіргізу. Егер Ресей оған шабуылдаған жағдайда НАТО блогына тұтастай шабуылдаған болып есептеліп, НАТО-ның 5-ші жарғысы қолданылатын болады.

▪️Украина 20 жылдың ішінде НАТО-ға қосылмайды.

▪️Украина қайта қаруландырылады.

▪️Ресейге салынған санкция біртіндеп алыналы. Әуелі ең ауыр деген қаржылық санкциялар алына бастайды. Бірақ, бірден емес, бірте-бірте.

▪️Украина мен өзге әлем Ресей оккупациялап алған аумақтарды мойындамайды. Украина аталған аумақтарды ұрыс қимылдарынсыз, дипломатиялық жолмен қайтаруға тырысады.

Осыған дейін Ресейдің лауазымды тұлғалары мінетін әскери ұшақ Мәскеу-Петербор-Нью-Йорк-Впшиңтон бағытында ұшып, АҚШ-та 2 күн болып қайтқаны белгілі болған.

Ресей тарабы АҚШ-ға арнайы борт ұшып барғанын растап: “Дипломаттардың кезекті ротациясы үшін ғана ұшты”, - деп мәлімдеген.

Ал АҚШ-қа ұшқан ұшақ: Ол – «Ресей» арнайы ұшу отрядының Ил-96-300 ұшағы.

Кешірім сұрау - мойындау ма?

Кеше Ресейбасы Путин Әзербайжан басшысы Әлиевке хабарласып, ұшақтың Грозныйға қона алмағаны үшін кешірім сұрағанын жұрттың бәрі жазды. Бірақ, юұл кешірім сұрау - ұшақты атып құлатқанды мойныдау ма?

Путин не деді?

Путин ұшақ Грозныйға екі кезек қонуға тырысқанын айтты. Сол сәтте Грозный, Моздок және Владикавказға Украина дрондары шабуыл жасап, Әуе қорғаныс жүйесі шабуылды тойтарып жатқанын айтты.

Осылайша: “Украина шабуылдамағанда, бұлай болмас еді”, - дегенге келтірді, астарлап. Бірақ ПВО іске қосылғанда, әуежай жабылмағанын, жұмысы уақытша тоқтатылмағанын, аталған әуежай сол сәтте кез келген ұшақ үшін қауіпті екені ешкімге ескертілмегенін айтқан жоқ.

Қайғылы оқиғаның Ресейдің әуе кеңістігінде болғаны үшін кешірім сұрады. Бірақ: “Ұшақты біз шатасып, атқыладық”, - демеді.

Путин Қазақстан басшысы Тоқаевқа да хабарласты. Онда ла көңіл айтудан басқа артық сөз жоқ.

Ал басқалар не дейді?

Қазақстанның вице-премьері, ұшақ апатын тергеу комиссиясының жетекшісі Қанат Бозымбаев: “Ұшақ сыртқы зақымданудан соң ұшақ Ақтауға ұшқан. Қазақстанның әуе кеңістігіне апатты жағдайда жеткен”, - деді. Яғни, ұшақ Ресейде зақымданған.

Ұшақ ішіндегі жолаушы (кәлима келтірген ер адам): “Грозныйға қонарда соққы даусы естілді. Үшінші соққы қатты болды”, - деді.

Аман қалған стюардесса: “Ұшақ ішінде баллон жарылған жоқ. Өйтсе, ешкім аман қалмас еді. Ұшақ сыртында соққы даусы естілді”, - деді.

Аман қалған қырғыз жолаушы: “Қатты соққы даусы естілді. Сонан соң Каспийдің үстімен ұшып бара жаттық. Бір көзімізді ашсақ, құтқарушылар бізді шығарып жатыр екен. Кімдер екенін, қайда құлағанымызды сұрадық. “Қазақпыз” дегенде жылап жібердік”, - деді.

Батыс барлауы: “Ақтауда құлаған ұшақты Ресей ПВО-сы Украина дронымен шатастырып атқан”, - деді.

АҚШ-тың Ақ Үйі: “Ұшақты Ресей ПВО-сы дронмен шатастырып, атқылаған”, - деді.

Президент Әлиев: “Ұшақ Грозныйда сыртқы зақымданудан кейін Ақтауға ұшуға мәжбүр болған”, - деді.

Қысқасы: Ресейден өзгенің бәрі: “Ұшақты Ресей, нақтырақ Грозный ПВО-сы дронмен шатастырып атқанын”, - айтады.

Шешенбасы Қадыровтың Әзербайжанға жалма-жан көмек ұсынуы мен Путиннің кешірім сұрауы да осы кінәні мойындағанмен тең. Бірақ, Ресей ашық түрде оны мойындамайды. Орыс ақпараты кешірім сұрауды “мойындау” емес, “көмек ұсынған жанашырлық” деп сипаттайды.

Сөзсіз: Қаза тапқан Қазақстан, Әзербайжан және Ресейдің өз адамдарының обалы - Ресейге!