КИСИ inform

🔸 Перспективы сотрудничества Казахстана и Ирака на экспертном уровне

25 июня 2024 года в Казахстанском институте стратегических исследований при Президенте РК состоялась встреча с Временным поверенным в делах Ирака в Казахстане Джабером Наджмом Абдуллой Аль-Темими.

Усиление сотрудничества между научными центрами двух стран – основная цель визита посла. Г-н Джабир Наджм Абдулла аль-Тамими предложил рассмотреть возможность установления научно-экспертных связей и обмена опытом с ведущим think tank Ирака – Центром стратегических исследований «Аль-Нахрейн».

Еркин Тукумов, директор КИСИ, отметил важность взаимодействия между экспертным сообществом двух стран, что позволит нашим государственным органам, бизнесу и гражданам находить новые идеи и возможности для реализации курса на установление взаимовыгодного сотрудничества и партнерства.

«Ирак сегодня – это уже другая история, полная оптимизма и планов на будущее, поскольку нам удалось в целом установить безопасность и стабильность в стране», - подчеркнул Джабер Наджм Абдулла Аль-Тамими. В настоящее время правительство Ирака в кооперации с Турцией, Ираном, Катаром и ОАЭ активно реализовывает крупный дорожно-инфраструктурный проект по интеграции южных и северных регионов страны, проводит политику диверсификации экономики, акцентируя внимание на развитии сельского хозяйства и животноводства. По его словам, Ирак ежегодно выращивает 4 млн тонн зерна, но хотел бы импортировать дополнительные 4 млн тонн зерна из Казахстана. На внешней арене Ирак придерживается сбалансированной внешней политики, направленной на медиацию и посредничество в регионе, что, к примеру, нашло свое выражение в активном содействии Ирака в примирении Турции со странами Персидского залива.

В свою очередь директор КИСИ Еркин Тукумов заметил, что в Казахстане, как нигде в мире, хорошо понимают и разделяют ценность и важность вышеуказанной внешнеполитической стратегии, поскольку наша страна уже не первый год последовательно проводит сбалансированную многовекторную внешнюю политику, демонстрируя успехи на внешней арене, в том числе в части посреднических инициатив.

Отметим, сегодня развитие казахстанско-иракских отношений постепенно набирает положительную динамику. Основные направления взаимодействия сосредоточены в торгово-экономической и транспортно-логистической сферах. Казахстан рассматривает Ирак в качестве перспективного торгового партнера в зоне Персидского залива, а казахстанские предприниматели заинтересованы в экспорте отечественной продукции на рынок Ирака. Политическое взаимодействие и диалог между странами развиваются также в рамках международных организаций – ООН, Организации Исламского Сотрудничества, Организации экономического сотрудничества, Совещания по взаимодействию и мерам доверия в Азии.

Стороны также обсудили ситуацию на Ближнем Востоке и ее влияние на международную повестку, выразив обеспокоенность вероятностью расползания конфликта на другие страны региона.

#МеждународноеСотрудничество

🔹 Қазақстан мен Ирак ынтымақтастығының сараптамалық деңгейдегі перспективалары

2024 жылғы 25 маусым күні ҚР Президенті жанындағы Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институтында Ирактың Қазақстандағы Уақытша сенімді өкілі Джабер Наджм Абдулла әл-Тамимимен кездесу өтті.

Екі елдің ғылыми орталықтары арасындағы ынтымақтастықты нығайту – елші сапарының басты мақсаты. Джабер Наджм Абдулла әл-Тамими мырза Ирактың жетекші think tank-ы «Әл-Нахрейн» стратегиялық зерттеулер орталығымен ғылыми-сараптамалық байланыстар орнату және тәжірибе алмасу мүмкіндігін қарастыруды ұсынды.

ҚСЗИ директоры Еркін Тұқымов екі елдің сарапшылар қауымдастығы арасындағы өзара әрекеттестіктің маңыздылығын атап өтті. Бұл біздің мемлекеттік органдарға, бизнеске және азаматтарға өзара тиімді ынтымақтастық пен әріптестік орнату бағытын іске асыру үшін жаңа идеялар мен мүмкіндіктер табуға мүмкіндік береді.

«Ирак бүгінде оптимизм мен болашақ жоспарларға толы, өйткені біз жалпы елде қауіпсіздік пен тұрақтылықты орната алдық», – деп атап өтті Джабер Наджм Абдулла әл-Тамими. Қазіргі уақытта Ирак үкіметі Түркия, Иран, Катар және БАӘ-мен ынтымақтастықта елдің оңтүстік және солтүстік аймақтарын интеграциялау бойынша ірі жол-инфрақұрылымдық жобаны белсенді түрде жүзеге асыруда, ауыл шаруашылығы мен мал шаруашылығын дамытуға баса назар аудара отырып, экономиканы әртараптандыру саясатын жүргізуде. Оның айтуынша, Ирак жыл сайын 4 млн тонна астық өсіреді, бірақ Қазақстаннан қосымша 4 млн тонна астық импорттағысы келеді. Сыртқы аренада Ирак аймақтағы медиация мен делдалдыққа бағытталған теңдестірілген сыртқы саясатты ұстанады, бұл, мысалы, Ирактың Түркияны Парсы шығанағы елдерімен татуластыруға белсенді ықпал етуінде көрініс тапты.

Өз кезегінде ҚСЗИ директоры Еркін Тұқымов Қазақстанда, әлемнің кез келген жеріндегідей, жоғарыда аталған сыртқы саяси стратегияның құндылығы мен маңыздылығын жақсы түсінетінін және бөлісетінін атап өтті. Себебі еліміз сыртқы аренада, оның ішінде делдалдық бастамалар бөлігінде табыстарды көрсете отырып, теңдестірілген көпвекторлы сыртқы саясатты ұзақ жылдар бойы дәйекті түрде жүргізіп отыр.

Айта кететін жайт, бүгінде қос ел қатынастарының дамуы біртіндеп оң қарқын алуда. Өзара әрекеттестіктің негізгі бағыттары сауда-экономикалық және көлік-логистикалық салаларда шоғырланған. Қазақстан Иракты Парсы шығанағы аймағындағы перспективалы сауда серіктесі ретінде қарастырады, ал қазақстандық кәсіпкерлер отандық өнімді Ирак нарығына экспорттауға мүдделі. Елдер арасындағы саяси өзара әрекеттестік мен диалог халықаралық ұйымдар – БҰҰ, Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы, Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымы, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес шеңберінде де дамуда.

Тараптар сондай-ақ Таяу Шығыстағы жағдайды және оның халықаралық күн тәртібіне әсерін талқылап, жанжалдың аймақтағы басқа елдерге таралу ықтималдығына алаңдаушылық білдірді.

#ХалықаралықӘріптестік

3-4 шілдеде Астанада өтетін ШЫҰ-ның саммиті қарсаңында ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ Азиялық зерттеулер бөлімінің бас сарапшысы Әлия Мұсабекованың Қытайдың жетекші БАҚ-ы China Daily-де «SCO serves as model for fairer international coordination» атты мақаласы жарық көрді.

Мақаланың негізгі ой-түйіндері:

✅ «The SCO's continuous expansion — Iran joined the group last year and Belarus is completing its accession this year — has extended its regional boundaries, making it a truly international entity».

✅ «This year, Kazakhstan holds the SCO chairmanship. As one of the founding countries, it has consistently supported the "Shanghai Spirit" and emphasized the SCO's growing influence and status since the group's inception on June 15, 2001. Kazakhstan's practical approach focuses on enhancing mutually beneficial trade as well as economic and technological cooperation. Since assuming the SCO chairmanship in July last year, it has conducted over 90 events and meetings, including energy, digital and tourism forums. More than 30 documents have also been developed in various cooperation fields».

✅ «Adhering to the principle of "hot economy, cold politics", Kazakhstan has proposed major initiatives such as the creation of an SCO investment fund and an economic preferences database».

✅ «Security remains a strong area of the SCO. Amid global geopolitical upheavals, where old rules no longer apply and new ones have yet to be established, the world finds itself in a state of distrust and dysfunction, with a "war of all against all" mentality. In this context, the SCO and its main security body — the Regional Anti-Terrorist Structure, or RATS — play an increasingly important role. This year, the RATS council approved a counterterrorism program for 2025-27».

✅ «As a responsible global power, China demonstrates to the world through the SCO's success that there is always room for compromise. By focusing on development and cooperation rather than conflicts and disputes, greater prosperity can be achieved, benefiting all parties involved».

✅ «Regarding the trend of regionalization, it is essential to note that the voice of Central Asia within the SCO holds great importance. Central Asia is the heart of the group, and connects various partners into a cohesive whole. Moreover, due to the constructive and nonaligned nature of the SCO, the role and potential of middle powers, such as Kazakhstan, are growing within the group».

✅ «It is not surprising that a diverse range of countries, from Saudi Arabia to Macedonia and Serbia, are interested in partnering with the SCO, and see it as a convenient platform for dialogue and an emerging center of power. The SCO attracts them with its stability, absence of double standards, adherence to principles of international law, and cultural diversity».

🔸 В поддержку региональных экспертов

Казахстанский институт стратегических исследований при Президенте РК в этом году в третий раз реализует Программу по поддержке молодых экспертов. Впервые проект стартовал в 2022 году, и за два года благодаря этой Программе десятки молодых экспертов получили поддержку своим новым и действующим научным инициативам, прошли серию обучающих тренингов и семинаров по развитию исследовательских навыков у ведущих аналитиков-экспертов и ученых Казахстана и других стран.

Закончился отбор участников Программы 2024 года, тема которой «Регионы Казахстана: вызовы и пути решения». Она отличалась тем, что претенденты для участия должны быть именно из регионов. В контексте модернизации Казахстана региональному развитию уделяется большое внимание. КИСИ же этим проектом помогает развиваться молодым экспертам из областей.

18 июня состоялась zoom-встреча директора КИСИ Еркина Тукумова c 10 участниками Программы, прошедшими строгий отбор. «Основная наша цель, – отметил он, – помочь регионам развивать аналитику и обеспечивать руководство страны максимально объективной и актуальной информацией о предпринимаемых усилиях для выработки эффективных механизмов содействия развитию регионов. Это та самая задача, когда мы должны объединить интеллектуальный потенциал всей страны».

В прежние годы доминировали участники из городов Алматы и Астаны, в то время как эксперты из областных центров оставались в стороне. По мнению Еркина Тукумова, у исследователей Алматы и Астаны и без того существуют возможности принять участие в других программах. Более того, в этих двух городах проходят множество исследовательских, аналитических, экспертных площадок, которые дают возможности для обмена опытом и совместной работы.

Отметим, что в этом году в реализацию данной Программы введено новшество – по ее итогам отобранные финалисты будут зачислены в кадровый резерв КИСИ, таким образом, мы вносим свою лепту в подготовку региональных аналитиков.

Помимо Программы, в КИСИ в рамках развития регионов с этого года функционирует Отдел по работе с регионами. Также создан Совет региональных экспертов, который призван вовлечь интеллектуальный потенциал регионов к процессу анализа актуальной ситуации на местах, выявления проблемных вопросов и выработки рекомендаций по их решению. Предполагается, что в будущем участники Программы поддержки молодых экспертов будут включены в Совет в качестве членов.
 
#КИСИ #ПоддержкаМолодыхЭкспертов

🔹Өңірлік сарапшыларды қолдау

ҚР Президенті жанындағы Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институты биыл үшінші рет Жас сарапшыларды қолдау бағдарламасын жүзеге асыруда. Жоба алғаш рет 2022 жылы басталды. Екі жылдың ішінде осы бағдарламаның арқасында ондаған жас сарапшылар өздерінің жаңа және қолданыстағы ғылыми бастамаларына қолдау алды, Қазақстанның және басқа елдердің жетекші сарапшы-талдаушылары мен ғалымдарының зерттеу дағдыларын дамыту бойынша оқыту тренингтері мен семинарларына қатысты.

2024 жылғы Бағдарламаға қатысушыларды іріктеу аяқталды. Тақырыбы – «Қазақстанның өңірлері: сын-қатерлері мен шешу жолдары». Бұл жолы байқау тәртібі өзгертілді – қатысуға тек өңірлердің үміткерлері жіберілді. Қазақстанды модернизациялау аясында аймақтық дамуға көп көңіл бөлінеді. ҚСЗИ бұл жобамен облыстық жас сарапшыларының дамуына көмектеседі.

18 маусымда ҚСЗИ директоры Еркін Тұқымовтың қатаң іріктеуден өткен бағдарламаның 10 қатысушысымен zoom-кездесуі өтті. «Біздің басты мақсатымыз өңірлерге аналитиканы дамытуға көмектесу және аймақтарды дамытуға жәрдемдесудің тиімді тетіктерін әзірлеу үшін атқарылып жатқан жұмыстар туралы ел басшылығын барынша объективті және өзекті ақпаратпен қамтамасыз ету. Біз бүкіл елдің зияткерлік әлеуетін біріктіруіміз керек» – деп атап өтті ол.

Өткен жылдары қатысушылар негізінен Алматы және Астана қалаларынан болып, ал облыс орталықтарының сарапшылары шетте қалып келді. Еркін Тұқымовтың пікірінше, Алматы мен Астана зерттеушілерінің басқа бағдарламаларға қатысуға мүмкіндіктері бар. Сонымен қатар, екі қалада тәжірибе алмасуға және бірлесіп жұмыс істеуге мүмкіндік беретін көптеген зерттеу, аналитикалық, сараптамалық алаңдар жетерлік.

Бір айта кетерлігі, биыл осы Бағдарламаны іске асыруда жаңалық енгізілді – оның қорытындысы бойынша іріктелген финалистер ҚСЗИ-дың кадрлық резервіне алынады, осылайша біз өңірлік талдаушыларды даярлауға өз үлесімізді қосамыз.

Бағдарламадан басқа, ҚСЗИ-да аймақтарды дамыту шеңберінде осы жылдан бастап Өңірлермен жұмыс жөніндегі бөлім жұмыс істейді. Сондай-ақ, облыстардың зияткерлік әлеуетін жергілікті жерлердегі өзекті жағдайды талдау, мәселелерді анықтау және оларды шешу бойынша ұсынымдар әзірлеу процесіне тартуға арналған Өңірлік сарапшылар кеңесі құрылды. Болашақта Жас сарапшыларды қолдау бағдарламасының қатысушылары осы кеңеске мүше ретінде қосылады деп күтілуде.

#ҚСЗИ
#ЖасСарапшылардыҚолдау

🔹Қазақстан мен Өзбекстанның стратегиялық зерттеулер институттарының сараптамалық кездесуі

18 маусымда ҚР Президенті жанындағы ҚСЗИ-да Өзбекстандық сарапшылармен кездесу өтті. Өзбекстан тарапынан Орталық Азия халықаралық институты және Өзбекстан Республикасы Президенті жанындағы Стратегиялық және өңіраралық зерттеулер институтының өкілдері келді.

Сарапшылар мемлекетаралық және өңірлік әріптестік мәселелерін, атап айтқанда, өңірлік кооперация, ақпараттық-мәдени өзара іс-қимыл және ғылым мен білім саласындағы ынтымақтастық мәселелерін талқылады.

Тараптар алдағы бірлескен іс-шаралар мен зерттеулерді ұйымдастыруды, сонымен қатар Қазақстан мен Өзбекстан арасындағы сараптамалық байланыстарды одан әрі нығайту мүмкіндіктерін қарастырды. Екі елдің жас ғалымдары мен сарапшылары арасындағы байланыстарды кеңейтудің маңыздылығы атап өтілді.

#ХалықаралықӘріптестік

🔸Экспертная встреча институтов стратегических исследований Казахстана и Узбекистана

18 июня в КИСИ при Президенте РК состоялась встреча с экспертами из Узбекистана – представителями Международного института Центральной Азии и Института стратегических и межрегиональных исследований при Президенте Республики Узбекистан.

Коллеги обсудили вопросы межгосударственного и регионального партнерства, в частности, вопросы региональной кооперации, информационно-культурного взаимодействия и сотрудничества в сфере науки и образования.

Были рассмотрены возможности дальнейшего укрепления экспертных связей между Казахстаном и Узбекистаном, включая организацию предстоящих совместных мероприятий и исследований. Особо была подчеркнута важность в расширении контактов между молодыми учеными и экспертами двух стран.

#МеждународноеСотрудничество

Выборы в Европарламент: возможности для Казахстана

Завершились очередные выборы в один из самых влиятельных законодательных органов мира – Европейский парламент. Будучи юбилейными, десятыми по счету, они стали первыми после выхода Великобритании из Европейского союза.

С 6 по 9 июня т. г. прямым всеобщим голосованием граждан 27 стран ЕС определены национальные партии, представители которых займут 720 мест в Европарламенте, распределившись по политическим фракциям.

Удержали лидерство в парламенте правоцентристская Европейская народная партия (190 мест – на 14 больше, чем в прошлом созыве) и левоцентристский «Прогрессивный альянс социалистов и демократов» (136, -3). 80 мест получила либеральная фракция «Обновляя Европу» (-22). Значительно – с 71 до 52 мест – снизилось представительство фракции зеленых. Вышеперечисленные фракции выступают за укрепление Евросоюза и противостоят «евроскептикам».

Левые получили 39 мест (+2), так называемые неприкрепленные члены – 45 (-17), вновь избранные, не принадлежащие ни к одной из политических групп в уходящем парламенте – 44.

Вместе с тем зафиксировано определенное смещение шкалы общественных настроений вправо. Заметно укрепили свое положение правые и ультраправые фракции, выступающие против иммиграции и усиления власти ЕС, – «Идентичность и демократия» (58, +9) и «Европейские консерваторы и реформисты» (76, +7), за счет побед либо усиления позиций их сторонников в ключевых странах ЕС, прежде всего, Франции, Италии, Германии и Австрии.

Прошедшие выборы интересны с точки зрения дальнейшего развития системного сотрудничества Казахстана с Европейским союзом. В этом плане следует отметить, что отношения с Евросоюзом установлены Казахстаном после обретения независимости в 1991 году. В декабре 2015 года Казахстан первым из государств Центральной Азии подписал и ратифицировал Соглашение о расширенном партнерстве и сотрудничестве с ЕС.

17 января 2024 года Европарламентом одобрена резолюция по оценке Стратегии ЕС по Центральной Азии, предусматривающая расширение политического и экономического партнерства с Казахстаном и другими государствами региона с учетом его геостратегической важности.

В этой связи представляется, что сотрудничество с Евросоюзом по-прежнему будет развиваться в таких ключевых областях, как содействие развитию торговли и инвестиций, экономическое и финансовое сотрудничество, энергетика и транспорт, окружающая среда и изменение климата, занятость и социальная политика, культура, научно-исследовательская работа, а также в области правосудия и внутренних дел.

Приоритетным для обеих сторон останутся вопросы инвестирования и развития транзитно-транспортной отрасли Казахстана, «Центральной транскаспийской транспортной сети», «Среднего коридора», а также потенциального сопряжения соответствующей инфраструктуры РК с Трансъевропейской транспортной сетью. Особое внимание также будет уделяться расширению взаимодействия в рамках Стратегии Евросоюза по Центральной Азии и Стратегии ЕС «Глобальные ворота» (Global Gateway).

Свидетельством заинтересованности в развитии сотрудничества при сохранении позитивной динамики обмена визитами на высшем и высоком уровнях стало детальное обсуждение вышеуказанного блока вопросов на состоявшемся 7 июня т. г. в Брюсселе 21-м заседании Комитета сотрудничества «Республика Казахстан – Европейский союз».

Марат Рамазанов,
главный эксперт Отдела европейских и американских исследований КИСИ при Президенте Республики Казахстан

#ЭкспертноеМнение

🎉 Бүгін ҚСЗИ үшін маңызды сәт – институттың негізі қаланған күні. 31 жыл бұрын елдің бас ғылыми «ақыл-ой орталығын» құру туралы Жарлыққа қол қойылды.

Стратегиялық құжаттарды әзірлеу, қолданбалы зерттеулер жүргізу, мемлекеттік саясат мәселелері бойынша қоғамдық пікірді қалыптастыру, білікті кадрларды тәрбиелеу және сараптамалық қоғамдастықты шоғырландыру, әлемнің ғылыми орталықтарымен халықаралық ынтымақтастықты нығайту –ҚСЗИ қызметкерлерінің күнделікті жұмысының аз бөлігі.

Білімнің күшіне сүйене отырып, біз еліміздің мүддесі үшін өсіп, дамып, жұмыс істеуді жалғастырамыз.

#ҚСЗИ_1993_2024

🎉 Сегодня для КИСИ важная дата – день основания института. 31 год назад был подписан Указ о создании главного научного «мозгового центра» страны.

Разработка стратегических документов, проведение прикладных исследований, формирование общественного мнения по вопросам государственной политики, взращивание квалифицированных кадров и консолидация экспертного сообщества, укрепление международного сотрудничества с научными центрами мира – малая часть ежедневной работы сотрудников КИСИ.

Опираясь на силу знаний, мы продолжаем расти и развиваться и работать в интересах нашей страны.

#КИСИ_1993_2024