🌹БОЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСИ🌹

#Савол #22

Қизим 4 ёшда. Негадир ўзи билан гаплашиб юради. Бу хавфли эмасми?

#Жавоб

Бу ёшларда болалар ўзи билан ўзи гаплашиши нормал ҳолат.
Болаларда ички нутқ ривожланади бошлайди, улар фикрлашни, вазиятга баҳо беришни ўрганадилар. Кўпинча улар билан кам суҳбат қурсангиз, уларга эътибор бермасангиз бола ўзи билан ўзи гаплашади. Улар билан кўпроқ гаплашинг, эшитинг, бирга овқат пиширинг, уй ишларини бажаринг. Бу уларнинг янаям ақлий ва нутқи ривожланишига сабаб бўлади.

https://t.me/+LhEsNgQ9Tm80ODFi

#Савол #21

Ўғлим 2,5 ёш. Яқинда синглиси туғилди. Шунинг учун унга қара олмайман деб боғчага бермоқчи бўлдик. Боғчага мослаша олмаяптими, шўх болам жудаям ғалати бўлиб қолди. Ҳозир боғчага бормаяпти. Нима қилишни билмай қолдим.

#Жавоб

Болада стресс. Чунки бирданига 3 та кризисни бошидан кечирибди. 3 ёш кризис, укасининг туғилиши ва боғчага бориши ҳам бола учун стресс ҳисобланади. Укасини туғилиши биланоқ болани боғчага бериш ўзини кераксиз, ортиқча ҳис қилишига олиб келади. Шунинг учун навбатма -навбат бола мослашишига имкон, вақт беринг. Дастлаб укасига кўниксин, бироз кризис даври ўтсин, шундан кейин болани боғчага беришингиз мумкин. Эплай олмайман деб қўрқманг. Вазиятга тўғри ёндошиб, болага тўғри муносабат билдирсангиз эплай оласиз!

https://t.me/+LhEsNgQ9Tm80ODFi

#Савол #20

Қизим 14 ёшда.
Иккита укаси бор, кичигим 3 ойлик. Кичигим туғилганидан бери қизим ўзгариб қолди. Асабий укасини кўп уради, ман билан кўп уришади. Мактабдаям бир болани урибди. Яхшиям у бола жавоб қайтармабди. Эътибор берсам кўзини пирпиратадиган бўлибди. Нима қилсам бўлади?

#Жавоб

Қизингизда ўсмирлик кризис даври. Бу ёшда болалар асабий, тез хафа бўладиган бўлиб қолишади.
Устига-устак кичик укасининг туғилиши билан унга эътибор камайган, кўпроқ талаб қўяётган бўлишингиз мумкин.
Қизингизда кўзини пир-пирпиратиши болада невроз белгиси бўлиши мумкин. Демак, унга ёрдам керак. Бу ҳолатининг аниқ сабабини билиш ва шу сабабни бартараф этиш орқали натижага эришиш мумкин. Бунинг учун албатта бола билан консультация ўтказиш лозим.

https://t.me/+LhEsNgQ9Tm80ODFi

БИЗ ҲАМ КАЛТАК ЕГАНМИЗ, ҲЕЧ ҚАНДАЙ НЕВРОЗ, ДЕПРЕССИЯ, ОТА-ОНАМИЗДАН ХАФА БЎЛИШ КУЗАТИЛМАГАН. АКА-УКАЛАРИМИЗ БИЛАН АҲИЛМИЗ.

ШУНДАЙ ДЕЙИШИНГИЗ МУМКИН!

Гап шундаки болалар айтиб ўтганимдай ҳар-хил, темпераментлари, характери ҳар-хил.
Бир хил болага бир оғиз сўз психологик травма бўлиб қолиши мумкин. Бир хил болалар эътибор ҳам бермайди.
Демак, боланинг темпераментидан,характеридан келиб чиқиб вазиятга билдирадиган эмоционал реакциясига боғлиқ. Айнан шу реакциянинг оғир бўлиши болада травма, психосоматик касалликлар ривожланишига олиб келади.
Ва биласизми яна нима уларда травма бўлишига олиб келади?
Болага оғир стрессли вазиятда боланинг ёлғиз қолиши, унинг ҳиссиётлари қадрсизланиши, уни эшитадиган, тушунадиган инсон, бошини қўядиган елканинг бўлмаслиги.
Кўпчилик ҳолатда бу вазифани она бажаради!!!

#Савол #19

Ўғилларим 5 ва 7 ёш. Жуда шўх, уришқоқ, кўп жаҳлимни чиқаришади. Асабийлашиб бақираман, баъзан уриб ташлайман. Қандай тарбиялашни билмайман. Гап ҳам, калтак ҳам таъсир қилмайди. Маслаҳат беринг.

Шунга ўхшаш мурожаатлар:

1) Манда 4 та ўғил. Жудаям шўх болалар. Бир бири билан уришгани-уришган, талашгани - талашган. Бир куни 2 ўғлим жудаям қаттиқ уришиб кетишди. Ёмон жаҳлим чиқди. Иккаласини уриб-уриб ташладим. Ураман деб ўзимнинг қўлим оғриди. Орадан 15 минут ўтиб иккаласи бир-бири ҳиринглашиб яна ўйнаб ўтирибди. Буларга калтак ҳам таъсир қилмас экан.
Бу болалар орасида бўладиган табиий ҳолатлигини, жуда қаттиқ асабийлашганимдан фойдаси йўқлиги билдим.

2) Фарзандларим 3 та қиз ва 2 ўғил. Бир - бири билан уришса жуда жаҳлим чиқади. Ҳаммасини тенг жазолайман. Лекин шунга қарамай мани ёмон кўрасиз деб каттам укасига кўп жаҳл қилади. Ман уларга тенг муомалада бўлаётган бўлсам, нега бундай тушунмайман.

#Жавоб

"Болани урсанг эти қотади, сўксанг бети қотади" деган мақолни эшитгансизлар, албатта. Болани қанча кўп уришиб, тергайверсангиз шунчалик сўзингизнинг кучи қолмайди. Қанчалик кўп урсангиз, шунчалик бола калтакка кўникади. Яъни, бу йўл билан биз
гап эшитишни, калтак ейишни норма деб биладиган болани тарбиялаймиз.
Болалар ҳар-хил, темпераменти ҳар-хил. Бир хил болаларга калтак ҳам таъсир қилмаслиги мумкин. У хафа бўлмайди. Лекин биз таъсир қилмайди деганимиз билан бу болаларни психикасида тарбиясида ўзгаришлар содир бўлади. Бола вазиятдан чиқиб кетиш учун ёлғон гапиришга ўрганади. Энди у фақат шу вазиятда эмас, ҳар қандай вазиятда ёлғон ишлатади. Чунки у билмай қолади, нима тўғри-ю, нима нотўғри эканлигини.
Бошқа хил болаларда қўрқувлар, хафа бўлиш кўп кузатилади ва депрессияга берилувчан бўлишади.
Иккаласини тенг жазоласангиз ҳам улар учун адолатсизлик бўлиб туюлади ва ака ёки укасидан хафа бўлади, бир умр ота-онасидан, ака ёки укасидан хафа бўлиб яшайди.

Нима қилиш керак?
Урмасангиз, бақирмасангиз гапга кирмаса?
Бақириш ва қаттиқ гапиришнинг фарқи бор. Ўзимиз эмоцияга берилмасдан , жаҳлимизни жиловлаб, муомала қилсаккина болага таъсир ўтказа оламиз.
Болага фақат ширин гапириб, ялиниб ҳам тарбия қила олмайсиз. Нима бўлганда ҳам боланинг олдида ўз авторитетингизни, ҳурматингизни йўқотманг. Бунга эса уриш, бақириш билан эришилмайди.

https://t.me/+LhEsNgQ9Tm80ODFi

Кейинги саволлар рўйхати

#19
Ўғилларим 5 ва 7 ёш. Жуда шўх, уришқоқ, кўп жаҳлимни чиқаришади. Асабийлашиб бақираман, баъзан уриб ташлайман. Қандай тарбиялашни билмайман. Гап ҳам, калтак ҳам таъсир қилмайди. Маслаҳат беринг.

#20
Қизим 14 ёшда.
Иккита укаси бор, кичигим 3 ойлик. Кичигим туғилганидан бери қизим ўзгариб қолди. Асабий укасини кўп уради, ман билан кўп уришади. Мактабдаям бир болани урибди. Яхшиям у бола жавоб қайтармабди. Эътибор берсам кўзини пирпиратадиган бўлибди. Нима қилсам бўлади?

#21
Ўғлим 2,5 ёш. Яқинда синглиси туғилди. Шунинг учун унга қара олмайман деб боғчага бермоқчи бўлдик. Боғчага мослаша олмаяптими, шўх болам жудаям ғалати бўлиб қолди. Ҳозир боғчага бормаяпти. Нима қилишни билмай қолдим.

#22

Қизим 4 ёшда. Негадир ўзи билан гаплашиб юради. Бу хавфли эмасми?

КЕЙИНГИ САВОЛЛАР РЎЙХАТИ:

#13. 5 ёш ўғил ва 3 ёш қизим бор. Ўғлим синглисидан нарсаларини қизғанади, ўртоқлари билан келиша олмайди, нарсаларини бериб ололмай юради, болаларга қўшила олмайди, чеккада туради, гапини ўтказа олмайди.
Мени менсимайди. Олдин дадасидан қўрқарди, ҳозир айтганини қилмайди. Ҳамма шароити бор, лекин барибир норози ҳамма нарсадан. Бувисиникига меҳмонга борса, ўзгариб келади, эркаланиб кетади.

#14. Ўғлим ҳали бир ёшга тўлмади, йиғлаганида ҳушидан кетиб қолади. Дўхтирга кўрсатдик деярли аниқ гап айтмади, ташҳис қўймади. Бу нимадан бўлиши мумкин, нима қилсак бўлади? Кимга олиб бориш керак?

#15. Фарзандим 13 ёш, ҳамма нарсаси етарли, лекин уйдан пул ўғирлаяпти. Интернетдаги воқеадан қўрқиб қолдим, дадасига айтишга қўрқдим. Нима қилсам бўлади? Қаттиқ уриб қўйишидан қўрқаман.
Урганим билан кучим етмайдиям, фойдасиям йўқ деб ўйлайман. Тушунтирсам хўп дейди, яна оляпти сўроқсиз.

#16. Ўғлим 13 ёш , қизим 11 да. Ўғлимни қайнонам қаттиқ тутишга ҳаракат қиладилар. Қўл ҳам кўтарадилар. Адаси аралашмайди. Охирги пайтда ўғлим ғалати бўлиб қолган, умуман гапирмайди, хонасидан чиқмайди, йиғлайди. Психологга олиб борайлик десам, қайнонам унамайди, дадаси ҳам шу фикрда. Жуда хавотирдаман. Нима қилсам бўлади, ўғлимга қандай ёрдам бера оламан?

#17. Ўғлим 9 ёш, қизим 13 да .
Муаммо ўғлимда кўпроқ. Асабий, уришқоқ бўлиб қолган. Қайсарлик қилади, ўзини айтганини қилишга ҳаракат қилади. Қизим жуда бўш, кўп йиғлайди. Мендан яшириб диета қилиб юрган экан. Буларни нима қилсам экан? Қаттиқ туришга ҳаракат қиламан. Лекин барибир билганидан қолишмайди. Маслаҳат беринг.

#18. Жияним 14 ёшда ўғил бола. Дадаси вафотидан кейин қўрқоқ бўлиб қолди. 2 йил ўтган бўлса ҳам , улғайиб қолган бўлса ҳам ўзи ёлғиз ухлашга қўрқади. Охирги пайтда кўзини тез -тез юмадиган одат чиқарди. Жуда асабий, ҳеч ким билан чиқишмайди. Невропатолог лечениясини олдик. Бир йўқолиб кетиб яна пайдо бўлди. Нима қилсак, кимга борсак бўлади?


https://t.me/bolalarpsixologiuz