👉👉👉👉 Бүгін 100 жасында АҚШ-тың 39-президенті Джимми Картер қайтыс болды. Тарихи тұлға Панама каналын қайтаруы туралы біле жүріңіз1977 жылы Картер мен Панама лидері Торрихос арасында келісім жасалған. Бұл арқылы Панама каналы мен аймағы АҚШ иелігінен Панамаға қайтарылды. Енді Панама каналы деген не және ол қалай АҚШ иелігінде болғанын айтайық.
Панама каналы – адамзаттың ең ірі құрылысы, ең батыл жобаларының бірі. Ол Солтүстік және Оңтүстік Американы бөліп тұрған тар жол арқылы Атлант және Тынық мұхиттарын байланыстыратын жасанды су жолы. Оның құрылысын бір кездері тағы бір ірі жоба Суэц каналын салған
Фердинанд де Лессепс басқарды.
Себебі 81 шақырым канал жүргізсе, бұл су жолы арқылы экономикалық пайда көруге мүмкіндік беретін еді.
Осылайша 1881 жылы Францияның инженерлері құрылыс бастады, бірақ атақты Лессепстің идеясы күйреді: қаржы тапшылығы мен сары безгектен адамдар қырылып, жоба аяқталмай қалды.
Оның үстіне, Суэц каналы жазық жерде орналасқан, ал Панама аймағының географиясы өте күрделі болды: джунгли, таулар және тропикалық климат. Бұл факторлар жобаны дұрыс жоспарлауда ескерілмей, 22 мың адам сары шешектен қаза болды. Дәл осы кезде сары безгек маса арқылы тарайтыны туралы ғылыми жаңалық ашылды.
Ал осыдан соң іске АҚШ кірісті. Экономикалық пайда көздеген ел бірден масамен күресті: жиналатын орнын жойды, химикат қолданды.
Бұл жобаны салып береміз және оған иелік етеміз деген АҚШ Панамаға Колумбиядан тәуелсіздік алып берген. Ал тура 100 жыл бұрын
Томас Вудро Вильсон Ақ үйдегі батырманы басып, 20 мың тонна динамитті жарды. Осылайша Атлант пен Тынық мұхиттары қосылды.
Ал 1977 жылы Джимми Картер Панама каналын Панамаға қайтарды. Себебі Картерге Латын Америкасымен достық орнату, халықарлық қысымнан арылу және империялық ықпалдан шығудың символы керек болды. Осы және басқа да ісі үшін Картерге Нобельдің бейбітшілік сыйлығы берілді.
📱
t.me/askerenews