БИОЛОГИЯ ҰБТ | НҰРАСЫЛ АҒАЙ

сұрақтар, НТ ссылкаларын пс-дан шықаннан кейін жіберемін🫶

айтпақшыы, биология слив анау-мынау дегендерді сатып алмаңдар🫰
қайырлы түн💕

ал енді пс слайдтарымды жасайын, гуд бай гайс😘

белсенділік қайда🤔

маған келіп жатқан нұсқалар жіберіп жатырмын, сұрақтар қайталануы мүмкін🫰

📣ЖАТТАП АЛ

1️⃣ Транспирацияны шектеу үшін жапырақ не істейді?

✅ Жауабы: Лептесік саңылауы жабылады (берілген варианттар ішінде ең дұрыс жауабы жоқ).
🔹 Транспирацияны шектеу үшін:
• Лептесік саңылаулары жабылады
• Қабықша қалыңдайды
• Жапырақтың балауызды қабаты қалыңдайды

2️⃣ Анаэробты тыныс алу тән:

✅ Жауабы: Сүтқышқыл бактериясы

3️⃣ 2 моль АТФ ыдырағанда түзілетін энергия:

✅ Жауабы: 61,2 кДж (1 моль АТФ = 30,6 кДж)

4️⃣ Көмірсуды ыдырататын фермент:

✅ Жауабы: Амилаза

5️⃣ Липаза жұмысын белсендіреді:

✅ Жауабы: Өт (Өт қышқылдары липидтерді эмульгациялайды, липаза ферментінің жұмысын жақсартады)

6️⃣ АТФ құрамындағы көмірсу:

✅ Жауабы: Рибоза

7️⃣ Пуринді негіздер:

✅ Жауабы: Аденин, Гуанин

8️⃣ ПТР әдісі бойынша пуриндік негіздердің қайталану жиілігін табу:

✅ Жауабы: Берілген суретке байланысты 12, 15 немесе 16 болуы мүмкін.

9️⃣ Териде синтезделетін дәрумен:

✅ Жауабы: D дәрумені

🔟 Бұлшықет жиырылуына қажетті ион:

✅ Жауабы: Кальций ионы (Ca²⁺)
🔹 Кальций бұлшықет жиырылуын реттейді.

1️⃣1️⃣ Аллельді гендер:

✅ Жауабы: Бірдей локустарда орналасатын гендер – Аллельді гендер

1️⃣2️⃣ Бұлшықетте кальций иондарының алмасуына жауап беретін органоид:

✅ Жауабы: Саркоплазмалық ретикулум (берілген варианттарда жоқ, ең жақын дұрыс жауап – Саркосома)

1️⃣3️⃣ Жасыл без – Метанефридия сәйкестендіру

✅ Жауабы:
• Жасыл без – Шаянтәрізділердегі зәр шығару мүшесі
• Метанефридия – Буылтық құрттардағы зәр шығару мүшесі

1️⃣4️⃣ Жүйке жүйесін сәйкестендіру:

✅ Жауабы:
• Сомалық жүйке жүйесі – Ерікті қимылдарды басқарады
• Вегетативті жүйке жүйесі – Автоматты түрде жүретін процестерді реттейді (жүрек соғысы, асқорыту т.б.)

1️⃣5️⃣ Инициация және терминация сәйкестендіру:

✅ Жауабы:
• Инициация – Транскрипция мен трансляцияның басталуы
• Терминация – Транскрипция мен трансляцияның аяқталуы

1️⃣6️⃣ Бауыр мен асқазан не бөлетінін сәйкестендіру:

✅ Жауабы:
• Бауыр – Өт
• Асқазан – Тұз қышқылы (HCl) және пепсин

1️⃣7️⃣ Өзін-өзі тозаңдану және желмен тозаңдану сәйкестендіру:

✅ Жауабы:
• Өзін-өзі тозаңдану – Бұршақ, бидай, арпа, зығыр
• Жел арқылы тозаңдану – Жүгері, қайың, қарағай

1️⃣8️⃣ Инулин өндіретін өсімдіктер (көп жауапты сұрақ):

✅ Жауабы:
• Нарғызгүл
• Бақбақ
• Бөрікгүл

1️⃣9️⃣ ААВвСс шығаратын гаметалар (көп жауапты сұрақ):

✅ Жауабы: АВС, АвС, АВс, Авс
🔹 Формула: 2ⁿ (гетерозиготалардың саны) → 2² = 4

2️⃣0️⃣ Ерте қартаюдың себептері:

✅ Жауабы:
• Генетикалық мутациялар (Прогерия синдромы)
• Теломерлердің қысқаруы
• Қоршаған ортаның әсері (радиация, токсиндер)
• Дұрыс тамақтанбау және зиянды әдеттер
• Стресс және гормоналды өзгерістер

https://t.me/nursagaimen

https://t.me/nursagaimen

https://t.me/nursagaimen

сұрақтар жиналыып қалыпты🫣

📣 ЖАТТАП АЛ

1️⃣ Эралар:

✅ Бактериялар: Архей эрасы
✅ Балдырлар: Протерозой эрасы
✅ Құстар: Юра дәуірі (Мезозой эрасы)
✅ Сүтқоректілер: Триас дәуірі (Мезозой эрасы)
- құс, сүтқоректі - мезазой

2️⃣ Өсімдіктердің тозаңдануы:

✅ Айқас тозаңдану: Бір гүлдің тозаңы басқа гүлге түседі
✅ Жәндіктер арқылы тозаңдану: Ара, көбелек, қоңыздар арқылы
✅ Мутуализм: Екі ағзаға да пайдалы, бір-бірінсіз өмір сүре алмайды (мысалы, ара мен гүл)
✅ Жәндіктер арқылы тозаңданатын өсімдіктер: Алма, шие, өрік

3️⃣ Өсімдіктердің көбеюі:

✅ Бүлдірген: Мұртша арқылы
✅ Жатаған бидайық: Тамырсабақ арқылы

4️⃣ Терінің қабаттары:

✅ Эпидермис: Сыртқы қабат
✅ Дерма: Ортаңғы қабат (қан тамырлары, шаш фолликулалары, рецепторлар)
✅ Гиподерма (тері асты май қабаты): Қорғаныш және жылу сақтау, амортизатор

5️⃣ Дигетерозигота туралы есеп:

✅ АаBb × AaBb шағылыстыру
✅ Фенотиптік ажырау: 9:3:3:1

6️⃣ Жүйке жүйесі:

✅ Түйінді: Ұлу
✅ Диффузды: Гидра

7️⃣ Гиповитаминоз – дәрумендердің жетіспеушілігі:

✅ А дәрумені жетіспесе: Ақшам соқыр
✅ D дәрумені жетіспесе: Рахит
✅ C дәрумені жетіспесе: Цинга

8️⃣ Шерешевский-Тернер синдромы:

✅ X0 хромосомалық аномалия
✅ Белгілері:
• Бойдың қысқалығы
• Жыныстық дамудың кешеуілдеуі
• 4,5 саусақтары қысқа
• Жүрек-қан тамырлары проблемалары


9️⃣ Жасушалық үрдістер:

✅ АТФ құрамындағы азотты негіз: Аденин
✅ Реабсорбция: Бүйректе бастапқы зәрден пайдалы заттардың қайта сіңірілуі
✅ Бактериялардың құрылымдары:
• Капсула: Қорғаныс
• Пили (фимбриялар): Жабысу үшін
• Плазмидалар: Антибиотикке төзімділік

🔟 Профаза:

✅ Митоздың бірінші кезеңі
✅ Хромосомалар шиыршықталып, ядро қабықшасы жойылады

1️⃣1️⃣ Жалпы биология:

✅ Тек желілерге тән: Нейрула
✅ Хромосомалар шиыршықталатын фаза: Профаза
✅ Жарық қабылдауға қатысатын нәруыз: Родопсин (цитохром емес)
✅ Сүйекке органикалық заттар беретін қасиеттер: Серпімділік, эластикалық, беріктік
✅ Миға апаратын және мидан әкелетін жүйке талшықтары:
• Сезімтал (афферентті): Миға сигнал жеткізеді
• Қозғалғыш (эфферентті): Мидан бұлшықеттерге сигнал тасымалдайды
✅ Саңырауқұлақтардың қорға жинақтайтын заты: Гликоген
✅ Аэробты және анаэробты тыныс алатындар:
• Аэробты: Адам, сүтқоректілер, балықтар
• Анаэробты: Кейбір бактериялар, ашытқы саңырауқұлақтары
✅ Айқас ұрықтану тән: Бауыраяқты ұлулар
✅ Бактерияларда капсула қызметі: Қорғаныс
✅ Кеуде сүйектері: Қабырға, төс
✅ Строма: Хлоропласттың сұйық бөлігі
✅ Грана: Тилакоидтар жиынтығы
✅ Пуринді негіздер: Аденин, Гуанин
✅ АТФ құрамына кіретін: Аденин
✅ Хлоропласт қызметі:
• Фотосинтезге қатысады
• Қос мембраналы органоид
✅ Фенотиптік ажырау: 9:3:3:1
✅ А және Б гүлі (тозаңдану ерекшеліктері):
• А гүлі: Айқас тозаңданады
• Б гүлі: Жәндіктермен тозаңданады
✅ Б гүліндегі жәндіктер мен гүлдің қарым-қатынасы: Мутуализм
✅ Ұрығы: Бұдыр, жабысқақ

https://t.me/nursagaimen

https://t.me/nursagaimen

https://t.me/nursagaimen

1️⃣ Гомойтермді (жылықанды) жануарлар – Дене температурасы тұрақты, қоршаған орта температурасына тәуелсіз
Мысалдар: Құстар, сүтқоректілер

2️⃣ Пойкилотермді (салқынқанды) жануарлар – Дене температурасы қоршаған ортаға тәуелді өзгеретін жануарлар
Мысалдар: Балықтар, қосмекенділер, жорғалаушылар

https://t.me/nursagaimen

📣ЖАТТАП АЛ

1️⃣ Тұйық қан айналым жүйесі тән – буылтық құрттар, хордалылар

2️⃣ Анаэробты тыныс алу кезінде түзілетін АТФ – 2 молекула АТФ

3️⃣ Вена қанымен (оттекке кедей) қаныққан өкпе артериясы шығатын жүрек бөлімі – Оң қарынша

4️⃣ Сәйкестендіру:
• Метанефридия – Сүлік, шұбалшан
• Жасыл без – Асшаян, шаян

5️⃣ Тыныс алу мен фотосинтездің айырмашылығы:
• Тыныс алу – Оттектің қатысуымен қоректік заттардың ыдырауы, АТФ түзіледі
• Фотосинтез – Күн энергиясын пайдаланып органикалық заттардың синтезі

6️⃣ Аксон сыртын қаптайтын нәруыз – Миелин (негізгі компоненті – сфингомиелин)

7️⃣ Сәйкестендіру:
• Аксон – Ақ зат
• Дендрит және дене – Сұр зат

8️⃣ Сүйек жігі арқылы байланысқан сүйектер:
• Жамбас сүйегі
• Бассүйек

https://t.me/nursagaimen

менің ауырып қалуыма байланысты, сұрақтар салынбай кетті🫣
уақыт тығыз болғандықтан, нт бәлкім осы апта соңына жасаймын🫰

7к асып кетіппізғой🥹💕

гаййс, мынау мысал, бұл жерде тек ауру немесе сауды қалай ажырататынымызды білу үшін көрсеттім, а так левый фото😂🤞

қайырлы түн💕

Бұл күнді белгілеудің басты себебі – оларды қолдау.
Өйткені кейде өмірде өзің әсер ете алмайтын жағдай, тек сенің басыңа түскендей көрінеді, сол сәтте жалғыздық сезімі қатты сезіледі.
Бұл кезде бастысы - бірлік пен қолдау көрсете алу💕

https://www.instagram.com/reel/DHcwJrLoC0A/?igsh=ZWwwNzA3MGZsMzg4

айтпақшы, бүгін 21-наурыз сонымен қатар, Даун синдромымен ауратын адамдар күні екенінде білдік пе🤔