𝘐𝘣𝘳𝘰𝘩𝘪𝘮'𝘴 | 𝘍𝘪𝘬𝘳𝘭𝘰𝘨

Fikrlashni o'z qo'lingga ol

Har kuni minglab xabarlar, maqolalar, videolar oldimizga chiqadi. Hammasi ham rost bo'lsa-ku mayli edi.. Lekin kimdur seni chalg'itmoqchi, kimdur esa ongingni asta-sekin egallashni hohlaydi.

Bir gap bor: oshqazon miyadan aqlliroq. Chunki oshqazon yomon narsami sezsa, chiqarib tashidi. Miya esa unday emas unga nima kirsa, shuni hazm qiladi. To'g'ri-yolgon, manipulyatsiya-fakt farqi yo'q, hamasini ichiga olaveradi.

Shuning uchun axborotni ham saralab yeyish kerak. Yeyish deganda – har qanday malumotni qabul qilib ketaverma. Tanqidiy fikrlashni oʻrgan. Ongini boshqara olmagan odamni boshqalar boshqaradi..

Ibrohimʼs Fikrlog | @amanbayoff_fikrlog

Ko‘nikdim

Orzular ushalmasa ham – ko‘ndim.
Imkoniyatlar qo‘ldan chiqsa ham – ko‘ndim.
Adolatsizlikni ko‘rib – ko‘ndim.
Xafa bo‘ldim, lekin ko‘ndim.
Kutdim, bo‘lmadi, baribir ko‘ndim.

Ko‘nikish – taslim bo‘lish emas. Bu shunchaki, hamma narsani ham o‘zgartirib bo‘lmasligini tushunish. Ba’zan kurashishning foydasi yo‘qligini anglash.

Bo‘lsa bo‘lar, bo‘lmasa – ko‘ndim,
deb aytishga o‘rgandim, menimcha....

Ibrohimʼs Fikrlog | @amanbayoff_fikrlog

Muhim narsa uzoq vaqt talab qiladi

Tez yo‘qotilgan vazn nosog‘lom natijaga olib keladi
Tez olingan bilim tez unutiladi 
Tez topilgan pul tez yo‘qotiladi 

Biz tez natija olish targ‘ib qilinayotgan zamonda yashayapmiz, tezlik muhim, lekin hayotning oltin qoidasi haqiqatdan ham muhim narsalar uzoq vaqt talab qiladi. Ammo shu o‘rinda, harakatlar sekin bo‘lsin degani emas, aksincha harakat doim tez bo‘lish kerak, ammo natijani tez kutmaslik kerak. Tez olingan natija odatda past sifatli bo‘ladi. 

Abdusattor abdurahimov

Boshla!

Ko‘p o‘ylayverish – harakatsizlikning eng xavfli ko‘rinishi. Rejalar mukammal bo‘lishini kutib, vaqtni boy beraveramiz. Aslida esa harakatning o‘zi muvaffaqiyatning yarmi!

"Amallar niyatga bog‘liq", – degan hadis bor. Agar niyat qildingmi, unda birinchi qadamni tashlash kerak. Birinchi qadam – eshikni ochish demak. Yo‘l o‘zi ochila boshlaydi.

Har qanday katta g‘alaba kichik harakatdan boshlanadi. O‘ylayverish emas, boshlash muhim!

Ibrohimʼs Fikrlog | @amanbayoff_fikrlog

Sumalak – ilohiy emas

Sumalak navro‘z bayramining simvoliga aylangan. Uning foydali ekani aniq, lekin uni ilohiylashtirish noto‘g‘ri. "Sumalak pishirsang jannatga kirasan", "kovlagan ayol farzand ko‘radi", "Tosh tashab tilak tilasang, amalga oshadi" degan gaplar diniy asosga ega emas. Va Allohga shirk keltirish boʻladi.

Islomda har qanday taom faqat halol yoki harom deb aytiladi. Ilohiy taom degan tushuncha yo‘q. Rasululloh (s.a.v.) ham turli taomlarni iste’mol qilganlar, lekin ularni ilohiylashtirishmagan.

Shuning uchun sumalakni milliy urf-odat sifatida tayyorlash va yeyish mumkin. U ham shunchaki boshqa ovqatlarga oʻxshagan ovqat. Yesa energiya boʻladi xolos.

Ibrohimʼs Fikrlog | @amanbayoff_fikrlog

Nima qilmaslik muhimroq

Odamlar doim "nima qilish kerak?" deb so‘rashadi. Lekin ba’zan muhimroq savol – nima qilmasligim kerak?

Boy bo‘lishga emas, kambag‘allikka tushib qolmaslikka harakat qil.
Kimga uylanish haqida emas, kimga uylanmaslik haqida bil.
Mashhurlikka emas, sharmandalikka yo‘l qo‘ymaslikka harakat qil.
Qanday yutuqlarga erishish emas, qanday xatolar hayotingni barbod qilishi muhimroq.

To‘g‘ri yo‘lni tanlash emas, noto‘g‘ri yo‘ldan qochish muhimroq.

Ibrohimʼs | Fikrlog

Alloh mening nima qilishimni oldindan bilsa, nega javobgar bo‘lishim kerak?

Sen hech o‘ylab ko‘rganmisan: "Bilish" va "qilish" orasidagi farq nima?" Agar bu savol ustida biroz bosh qotirsang, "Alloh mening nima qilayotganimni bilsa, unda men nima uchun javobgarman?" degan savol o‘z-o‘zidan ma’nosiz bo‘lib qoladi.

Tasavvur qil: qilgan ish – seniki, ammo bilish – Allohniki. Agar biror gunoh sodir bo‘lsa, u kimga tegishli?

Albatta, gunohni qilgan odamning o‘zi javobgar bo‘ladi!

Ta’qdir – majburlov emas!
Alloh hamma narsani – bo‘lgani ham, bo‘ladiganini ham o‘zining cheksiz ilmi bilan oldindan biladi. Shuning uchun ham u senga berilgan ixtiyorni cheklamaydi, balki sen qiladigan ishni oldindan bilgan holda yozib qo‘ygan.

Sen qilgan xatoliklar taqdiringda yozilgani uchun sodir bo‘ldimi?

Yoki Alloh sen qanday xato qilishini oldindan bilganligi uchun shunday yozdimi?

Albatta, ikkinchi holat to‘g‘ri!
Alloh sening tanlovlaringni o‘zining cheksiz ilmi bilan oldindan biladi, lekin seni unga majburlamaydi. Shu sababli "taqdirda yozilgan ekan, men nima qila olaman?" degan gap – mas’uliyatdan qochishdan boshqa narsa emas!

Ko‘rinib turgan halokat va inson ixtiyori

Buni tushunish uchun oddiy bir hikoya keltiray:

Ikki do‘st baland tog‘ cho‘qqisiga chiqib, go‘zal manzaradan zavqlanib o‘tirishardi. Pastda esa temir yo‘l bor edi. Har bir necha soatda u yerdan poyezd o‘tib turardi.

Bir vaqt uzoqdan poyezdning ovozi eshitildi. Yo‘q, ikkita poyezdning ovozi!

— Poyezd kelayapti!
— Qayerdan?
— Ana, o‘sha tomondan!
— Yo‘q, bu yoqdan ham kelyapti!
— Bo‘lishi mumkin emas!
— O‘zing qaragin!
— Ha, haqiqatdan ham! Ikki tomondan ham kelayapti!

Ular poyezdlarning asta-sekin yaqinlashayotganini ko‘rib turishardi.

— Ishonchim komilki, ular to‘qnashadi!
— Ey, bunday yomon gaplarni aytma!
— Men shunchaki haqiqatni aytyapman-ku!
— Yaxshi, mayli, lekin balki ular to‘qnashmas...
— Yo‘q, qara, juda yaqinlashib qoldi! To‘xtash niyati yo‘q! Mana ko‘rib turibman... Va nihoyat, BO‘M!

Poyezdlar to‘qnashdi.

— Ko‘rdingmi, nima bo‘ldi?!
— Nima bo‘pti?
— Sen avvaldan "Ular to‘qnashadi!" deb aytganing uchun shu voqea sodir bo‘ldi!
— Nima?! Aqldan ozdingmi? Men faqat to‘qnashuv muqarrar ekanini oldindan bilganim uchun aytdim!
— Agar sen bunday demaganingda, balki poyezdlar to‘qnashmasmidi?
— Ey, sen jinni bo‘lib qoldingmi? Men shunchaki kuzatganimni aytdim!

Endi bu hikoyani taqdir haqida savolingga bog‘laymiz.

Sening savoling: "Alloh mening nima qilayotganimni oldindan bilsa, nega men javobgar bo‘lishim kerak?"

Tasavvur qil, men yolg‘on gapirdim. Keyin esa dedimki: "Bu mening taqdirimda yozilgani uchun shunday bo‘ldi. Mening aybim yo‘q!"

Agar men shunday deb o‘ylasam, bu xuddi "Poyezdlarning to‘qnashishini bilgan odam, buni aytmaganda, avariya bo‘lmasmidi?" degan absurd fikrga o‘xshaydi!

Taqdir – sening qilayotgan ishingni yozib qo‘ygan, lekin seni bunga majburlagan emas.

Sen yolg‘on gapirding, chunki tanlov seniki edi!
Va shu sababli, mas’uliyatni o‘z bo‘yningga olishing kerak!

Shunday ekan, "Taqdirim shunday bo‘lsa, men nima qila olaman?" deb mas’uliyatdan qochish – insonning o‘z ixtiyorini yo'qqa chiqarish bilan teng

Ibrohim's | Fikrlog

Mas’uliyat – "Xudo xohlasa" emas, sening qaroring!

Ko‘pchilik mas’uliyatdan qochishning eng oson yo‘lini topib olgan: "Xudo xohlasa" deyishadi.

– Biror joyga borishi kerak bo‘lsa: "Xudo xohlasa, boraman..."
– Ish qilish kerak bo‘lsa: "Xudo xohlasa, boshlayman..."
– Rejalar haqida so‘ralsa: "Xudo xohlasa, amalga oshiramiz..."

Keyin esa nimaga kelmading, nimaga qilmaganding? degan savollarga bahona izlash boshlanadi. Aslida, odam o‘zi ham xohlamagan, lekin to‘g‘ridan-to‘g‘ri "yo‘q" deyishga betlamagan.

Lekin Xudo hohlaydi, sen ham hohlashing kerak!
Erkak kishi "qilaman" desa – qiladi, "boraman" desa – boradi!

"Xudo xohlasa" – bu mas’uliyatdan qochish emas, niyatga baraka tilash bo‘lishi kerak.

Ibrohim's | Fikrlog

Algoritmga nima boʻldi?

Bilmadim, qachon boshlanganini…
Lekin ijtimoiy tarmoqlardagi lentalarimga qarasam – har uchinchi video ovqat haqida!
Birinchisi – shirali kabob tayyorlash sirlarini o‘rgatadi…
Ikkinchisi – “Bu retseptni bilmasangiz, hammasi bekor!” deb baqiradi…
Uchinchisi – Mazali burger tayyorlaymiz deb chiqadi.

Shunday qilib, Ramazondagi asosiy sinov – faqat ochlik emas, balki algoritm bilan ham kurash ekan!

Ramazon muborak bo‘lsin!

Ibrohimʼs | Fikrlog

Atrofingni tanla – hayoting shunga qarab shakllanadi

Do‘stim kompyuter o‘yinlariga qiziqardi – men ham qiziqib, o‘ynay boshladim.
Kitob o‘qiydigan do‘stim bor – men ham kitobga qiziqa boshladim.
Do‘stim biznesini yo‘lga qo‘ydi – men ham ish boshlash haqida o‘ylayapman.
Do‘stim yangi telefon oldi – men ham yangisini olishni xohlay boshladim.

Atrofimizdagi odamlar bizga sezilarli ta’sir qiladi. Shuning uchun kim bilan yurayotganimizga e’tibor beraylik va o‘zimiz ham boshqalarga yaxshi ta’sir qila oladigan inson bo‘laylik!

Ibrohimʼs | Fikrlog

TA’LIM – MILLATNING KELAJAGI!

Bir millatni yo‘q qilish uchun atom bombasi yo uzoq masofaga uchuvchi raketa bo‘lishi shart emas.
Buning uchun ta’lim darajasini tushirish va talabalarni aldov (shpargalka)ga o‘rgatishning o‘zi kifoya.

Agar shunday bo‘lsa:

🔹 👨‍⚕️ Kasal aldov bilan muvaffaqiyatga erishgan shifokor qo‘lida o‘ladi.
🔹 🏗 Uylar aldov bilan diplom olgan muhandis qo‘lida qulaydi.
🔹 💰 Moliya aldov bilan diplom olgan hisobchi qo‘lida inqirozga uchraydi.
🔹 🕌 Insoniylik aldov bilan diplom olgan din shayxi qo‘lida halok bo‘ladi.
🔹 ⚖️ Adolat aldov bilan diplom olgan sudya qo‘lida barham topadi.
🔹 📚 Farzandlar ongi aldov bilan diplom olgan o‘qituvchi qo‘lida xarob bo‘ladi.

📌 TA’LIMNING QULASHI – MILLATNING QULASHIDIR!

Mubashshir Ahmad

«Өзіңді сүйгенді ме, әлде өзің сүйгенді таңдаған дұрыс па?»

– Егер жігіт болсаң, өз сүйгеніңді таңда. Ал егер қыз болсаң, өзіңді сүйгенді таңда.

Қателеспесем, Ақұштап Бақтыгереева апамыз бұл туралы былай деп жырлаған еді:

Болмау керек сүюдің жолы жаңа,
Қыз үлесі қашанда болу ана.
«Жаным» деген жігітті жек көрмеңдер,
Өзі сүю – қыздардың соры ғана.

"Taqdir o'zi mavjudmi?"

Bir sinfdoshim mendan "Taqdir o'zi mavjudmi? Bor bo'lsa, men unga ishonmayman. Hozir nima sodir bo'lishini taqdir emas, o'zim hal qilaman." deb aytgandi. Tushuntirib berishga qiynalganman. Shu sabab, qishloqlardagi mahallalarni misol keltirgandim:

"Tasavvur qil, qishloqdagi mahallalarni boshlanishidasan. Oldingda beshta mahalla bor. Qaysi mahallaga kirishing sening tanloving, uni ichida sodir bo'ladigan barchasi taqdir. Istalgan mahallani tanla, taqdir baribir (ichkarida) sodir bo'ladi. Taqdir xuddi qon tomirlariga o'xshab chizib qo'yilgan, qaysi yo'nalishni tanlama sen bilan baribir sodir bo'ladi." deb tushuntirgandim.

Birinchi yil hamma Universitetdan rad javobini olish - taqdir, qayta topshirish yoki voz kechish bu - qaror.
Kambag'al oilada tug'ilish - taqdir, oiladagi holatni o'zgartirishga harakat qilish yoki qilmaslik bu - qaror.
Ilmli ustozlarni uchratish - taqdir, ulardan ilm o'rganish yoki o'rganmaslik bu - qaror.

Biz doim taqdirdan so'ng qarorlarga duch kelamiz. Qabul qiladigan qarorlarimiz taqdirni o'zgartirishi mumkin. Taqdir emas, qarorlarimiz biz uchun imtihon.

Jahongir Yunusov

Oʻz tilingni bil

Yaqinda bir bank operatoriga qoʻngʻiroq qildim, koʻtarib ruscha gapiryapti menga. Shunda men unga qozoq tilida gapirdim, u esa rus tilida: "Men qozoq tilini bilmayman" dedi. Men ham aytdim: "Unda men qozoq tilida gapiraman, sen esa rus tilida", deb. Shu payt telefonni oʻchirib qoʻydi.

Yonimdagi odam "Nega ruscha gapiravermading?" deydi. Men aslida rus tilida gapirishganda toʻliq tushunaman, lekin unga javob bera olmayman. Chunki grammatikasi boshqacha, soʻzlar almashib keladi. Lekin gap bunda emas. Nega men Qozogʻistonda turib, rasmiy til qozoq tili boʻlgan bir vaqtda ruscha gapirishim kerak? Kerak boʻlsa, ular qozoqcha gapirsin. Men Rossiyada yoki biror boshqa rus mamlakatida tursam mayli edi, rus tilida gapirmasam bu mening xatoyim boʻlardi. Lekin men Qozogʻistonda turibman.

Vladimir Putin bir safar: "Qozog‘iston deyarli rus tilida so‘zlashuvchi mamlakat" deb aytganda, hamma norozilik bildirgan edi. "Bu nima deyapti?!" degan gaplar ko‘paydi. Sizlarga savol: Putinning bu gapi yolg‘onmi?

Yuribsizlarku toza oʻzbek yoki qozoq boʻla turib rus tilida gaplashib. Bolalaringizga ham rus tilini singdirib, "мама", "папа" deb o‘rgatib. Bir-biringiz bilan rus tilida gaplashib. Mening fikrimcha, Putin toʻg'ri gapirdi. Bu nafaqat uning fikri, balki boshqalar ham shunday deyishi mumkin. Qozog'iston sezilarli darajada ruslashib ketgan - bu yaqqol koʻrinib turibdi. Qozoq tilida gapiradigan odamlar esa ayrim holatlarda mensimaslikka uchraydi.

Shundoq ekan, "patriot rejimini" yoqmay qoʻya qolinglar.

Өз тілін білмеген — өз елін де білмейді!

Ibrohim’s | Fikrlog

Hamma baxtlimi?

Bugun ijtimoiy tarmoqlarni ochganingizda, kimnidir dengiz bo‘yida sayr qilib yurganini, yana kimnidir qimmatbaho mashinada suratga tushganini yoki ideal oilaviy hayotini namoyish etayotganini ko‘rasiz. Bularni ko‘rib, beixtiyor o‘zingizni past baholashni boshlaysiz "Nega men ham shunday yashamayapman?" deb o‘ylaysiz.

Lekin sizga bir haqiqatni aytay: hech kim internetda o‘zining qiyinchiliklarini, ko‘z yoshlarini yoki hayotining og‘ir taraflarini ko‘rsatmaydi. Har kim faqat yorqin tomonlarini bo‘lishadi.

Har bir insonning yo‘li har xil. Kimdir 20 yoshida muvaffaqiyatga erishadi, kimdir 40 yoshida.
Muhimi harakatni to‘xtatmaslik.
Eng katta xato boshqalarning tashqi ko‘rinishiga qarab o‘z hayotingizni baholash. Ijtimoiy tarmoqlar real hayot emas. Sizda ham o‘z vaqtida muvaffaqiyat bo‘ladi. Faqat o‘z ishingizni qiling va o‘zingizning hayotingizdan zavq oling.

Ibrohimʼs | Fikrlog

ЖҮРЕКТІҢ АУРУЫ...

Тұмау өтеді. Коронавирус емделеді. Бірақ жүректің ауруы ше?..

Бұл – көзге көрінбейтін, бірақ жанды іштен жейтін ең ауыр дерт. Денең сау болғанымен, жүрегің сырқат болса, әлемнің барлық жарығы сен үшін сөніп қалғандай. Күлесің – бірақ шын бақытты емессің. Өзіңді мықты етіп көрсетесің – бірақ ішіңде дауыл тұрады. Бәрібір бір күні шынайы бетпердең шешіліп, жүрегіңдегі жараң ашылады.

Пайғамбарымыз (с.а.у.) айтқан ғой: "Адамның жүрегі түзелмейінше, ол өзі де түзелмейді."
Жүрек – рухтың айнасы. Егер ол кірленсе, сен қанша жерден сырттай нұр шашсаң да, ішіңдегі түнек бәрін жоқ қылады. Қанша бекем болам десең де, жүрегіңдегі жара жазылмаса, бәрібір бір күні әлсірейсің.

Ibrohimʼs | Fikrlog

Hayot seniki, qaror ham seniki

Ota-onang, qarindoshlaring, do‘stlaring – har kim o‘z maslahatini beradi. Kimdir “Biz seni yaxshi bilamiz” deydi, kimdir esa “Ota-onang kimni tanlasa, o‘sha bo‘lishi kerak” deydi. Lekin bu hayotni yashaydigan – sen. Qaror qabul qilish ham sening qo‘lingda.

Ota-onalar farzandining baxtini xohlaydi, shuning uchun tanlov qilishni ham o‘z zimmasiga olmoqchi bo‘ladi. Ularning aytishicha, kim bilan yashash kerakligini ular yaxshiroq biladi. Lekin bir haqiqat bor – baxtni hech kim kafolatlay olmaydi. Hech kim oldindan “U bilan baxtli bo‘lasan” deb aniq ayta olmaydi.

Mayli, ota-onang tanlab bersin. Lekin sen ham bu tanlovga rozi bo‘lishing kerak. Bu hech kimning majburlovi bilan bo‘lmasligi lozim. Chunki bu hayot seniki. Uylanish yoki turmush qurish – majburiyat bilan qilinadigan ish emas.

Agar kimningdir gapi bilan turmush qursang yoki uylansang, vaqt o‘tib baxt topa olmasang, aybni kimga qo‘yasan? O‘zingga? Yoki maslahat berganlarga? Ertaga hamma o‘z yo‘lida ketadi, hayotingga hech kim qayta aralashmaydi.Xatoni to‘g‘rilash uchun esa kech bo‘lishi mumkin.

Men aytmoqchi emasman, oʻzing tanlasang baxtli boʻlasan deb. Aytmoqchi boʻlganim: oxir oqibatda bir umr yashaydigan seni oʻzing. Hayot esa bir marta beriladi.

Shuning uchun tanlovingni o‘zing qil. Hamma fikr bildirishi mumkin, lekin oxirgi so‘z senda bo‘lishi kerak. Juftingni tanlashda shoshma – chunki hamma oʻz yoʻlida ketadi va faqat sen va u qoladi.

Kech boʻlsa boʻlsin, xato boʻlmasin.

Ibrohimʼs | Fikrlog

Qancha pul topsak yetadi?

Koʻpchilik shunday o‘ylaydi. Oylik oshsa, hamma narsaga yetadi. "Daromadim ikki karra ko‘paysa, hammasi joyiga tushadi", "Pul yig‘ishni boshlayman" deymiz.

Ha-ha. Shunday...

Lekin haqiqat boshqacha. Daromad oshganda, faqatgina istaklar va xarajatlar ko‘payadi. Ilgari hayolingizga ham kelmagan narsalar "zarur" bo‘lib qoladi. Telefon eski ko‘rina boshlaydi, mashinani almashtirishga ehtiyoj paydo bo‘ladi, brend kiyimlar olish va hokazo.

"Endi odamga o‘xshab yashash kerakku", degan fikr paydo boʻladi.

Lekin muammo pulda emas, muammo o‘zimizda. O‘zi bilan kelishib yashay olmagan odamga qancha pul bersang ham yetmaydi. Chunki muammolar pul yetishmasligida emas, o‘zini nazorat qila olmaslikda.

Pulni togʻri sarflash, pul yig'ishdan muhimroqdir.

Ibrohimʼs | Fikrlog

Adabiy til? Yo‘q, rahmat!

O‘ylab qarasam, yozgan postlarimda hayotimda ishlatmagan so‘zlarni ishlatar ekanman. Chunki har doim sof o‘zbek tilida, bexato yozishga harakat qilaman. Ba’zi so‘zlarni tushunmaganim uchun Google-ga ham qarab qo‘yyapman togʻri yozdimmi deb.O‘zi shu menga kerakmi?..

Oddiy, o‘zim ishlatadigan so‘zlar bilan yozsam nima qiladi? O‘zi aslida men sof o‘zbek tilida gaplarni bilmayman ham, ishlatmayman ham. Masalan, men hech qachon "yuridik shaxs" yoki "jismoniy shaxs" deb gapirmaganman, lekin post yozsam, shunaqa rasmiy so‘zlarni qo‘shishga majbur bo‘laman.

Aslida men o‘zim ishlatib turgan til o‘zim uchun qulay. Boshqalar bilan nima ishim bor deyishim mumkin edi. Lekin bu qaysidir maʼnoda – tilga va boshqalarga hurmat.

Hozir kimdir o‘ylab turgandir: "O‘zim ham aytdim, bu bunchalik aqilli boʻlmasa kerak deb." 😅

Ibrohimʼs | Fikrlog