Біздің елде жүріп, тілімізді құрметтемей, "Мой персонал не обязан знать казахский" дейтін адамдар бар. Елде қатыгез, қорқынышты нәрсе болып жатқанда үндемей, күліп-ойнап жүретін блогерлер бар. Олардың неге өйтетіні көп сұрақ туғызуы мүмкін. Кәдімгідей жынға да, жүрекке де тиеді. Оларды біз түсінбейміз, жақтырмаймыз, тіпті жек көреміз. Сондықтан аузын жабамыз, жазалаймыз, кәнсілдейміз. Сөйтіп жатқан сәтте кімге айналып бара жатқанымызды білмейміз.
Ауыз жабу, жазалау, жоқ қылу - бізге өте таныс нәрселер. “Бізге қарсы бірдеңе айтсаң, саған күн бермейміз” деген ұстаным болған кеңес дәуірінде. Соның құрбаны болған қазақ енді өзі басқаларды талап жүр. “Насилие порождает насилие” деген осы. Жылдар бойы қиналған халық енді біреу тілге қарсы бірдеңе десе, жабылып, оны жоқ қылып жібермек. Блогерлер үндемесе, оларды да талап тастамақ. "Міндеттісің, сөйле". Әйтеуір шексіз бір-бірін қинау, жоқ ету. Шексіз зорлық.
Тілді айтатын болсақ, әзірше орысқұлдарды қазақша сөйлетудің, оларға қазақ тілін сыйлатудың басты амалдарының бірі қорқыту, күш көрсету, заңды бетке басу, намысына тию болып жатыр. Нәтижелі, “рабочий” әдіс. Бұл әдістің нәтижелі екенін біз жақсы білеміз, себебі орыс тілін кезінде бізге солай “үйреткен”.
У-шу, кәнсіл мәдениетінің арқасында біраз нәтижеге жетіп жатырмыз. Бірақ сол ма бізге керегі? Әлде басқа амалы бар ма?
“Не істесек болады?” делік. Жауабын бірге іздеуіміз керек. Зерттеу, талқы керек. Себебі бойдағы ашып, сыздап тұрған реніш пен қайғыны басу үшін біреуді зорласақ, зорлық жалғаса береді. Біреуді қорқытып, қинап, жоқ ету - өзімізге деген қастандық.
Адамдар қазақ тілін амал жоқтан, ұялғаннан, қорыққаннан емес, көзі ашылып, көкірегі оянғандықтан үйренсе екен дейміз. Себебі тілді жақсы көру мен тілден қорқу - екі түрлі нәрсе. Елдегі қайғыға ортақ болып, пікір білдіру мен халық алдында "міндетті" блогер болғандықтан амал жоқтан пост шығару - екі түрлі нәрсе.
@qazaqlab