🌹БОЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСИ🌹

1. Ота меҳри

2. Ўсмирлар ёлғон гапирса нима қилиш керак?

3. Оналик меҳрига тўймаган ўғил болалар

4. Қизалоқларимиз бахтли бўлишсинми ёки бизга қулайми?

4. Отадан меҳр кўрган қизлар бахтли бўлишади.

5. Фарзанд тарбиясида асосий 7 та сир.

6. Фарзандингиз нега қулоқ солмайди?

7. Болаларга ҳаддан ортиқ меҳр бериш ёмонми?

8. Болаларда агрессия.

9. Болаларнинг қўрқувлари

10. Болаларнинг рашки.

11. Иқтидорли боланинг 9 белгиси.

12. Бола ҳаётида отанинг роли.

13. Болани эркалатиш керакми?

14. Ўзи нима учун болалар ёлғон гапирадилар?

15. Болаларнинг асаб тизими ривожланишига ота-оналарнинг таъсири.

16. Боларнинг мактабга боришни истамаслик сабаблари.

17. Болалар боғчага мослашмаган бўлса нима бўлади?

18. Фарзандингиз мактаб ўқувчиси бўлса, нималарга эътибор бериш керак?

20. Болаларни кўпроқ нималар хавотирга солади?

21. Болалар гаджетдан қандай фойдаланишлари учун ота-оналарга маслаҳатлар.

22. Нега болалар ҳеч нимага қизиқмай қўйишади?

23. Фарзандингизни нима учун яхши кўрасиз?

24. Болаларда кўз учиши, елка, мушакларини, лаб, бурун атрофи мушаклари ихтиёрсиз ҳаракатлари, сабабсиз йўталиб қўйиш нимадан далолат?

25. Оилавий муносабатлар боланинг тақдирини белгилайдими?

26. Оилада жанжалларнинг бола миясига таъсири.

27. Биргина ўпич фарзандимни ўзгартирди.

28. Оналар учун психологдан маслаҳатлар.

29. Фарзандингизга меҳр берсангиз эркаланиб кетишидан қўрқасизми?

30. Компьютер ўйинларининг бола психикасига салбий таъсири.

Юқоридаги истаган мавзу устига босиб, шу тўғрисида мақолани ўқишингиз мумкин!
Ва албатта яқинларингизга улашиб қўйишни унутманг!!!

https://t.me/bolalarpsixologiuz

НАРЦИСС ТИПИДАГИ ИНСОНЛАР

Нарцисс одамлар - улар фақат ўзини ўйлайдиган, ўзининг истак - ҳоҳиши йўлида бошқалардан фойдаланадиган одамлар.Уларни бошқаларнинг муаммоси, ҳиссиётлари умуман қизиктирмайди.Улар севиб қолишса, ҳам танлаб севишади.Ўзига ишонган, мағрур инсонларни севишади.Чунки уларга осонлик билан эришиб бўладиган инсонлар керак эмас. Улар севган инсонини еру-кўкка ишонишмайди, романтик кечалар уюштиришади, шунақа ғамхўрлик қилишадики, севгилиси ўз бахтини топганидан осмонларда учиб юришади.Турмуш қуришгач , бир оз вакт ўтар - ўтмас нарцисслар ўзгара бошлайди.Олдинги ғамхўрлик, у ёқда турсин, энди у танлаган инсонини эза бошлайди, ерга уриб, ҳақоратлар қилади.
Севгилиси, аросатда қолади, ўз айбини қидиради, олдинги муносабатни кутиб яшай бошлайди.
Аммо, бу ҳеч қачон рўй бермайди.
Нарцисслардан хафа бўлгандан фойда йўқ,  унинг шунақа инсонлигини қабул қилиш керак, холос.
Нарцисслар бу ишлари учун , аслида айбдор эмас.Чунки улар буни атайлаб қилишмайди, шунчаки улар шунақа одамлар.
Нарцисслик асосан, болаликда олган психотравмалари натижасида ривожланади. Уларнинг ўзларига ҳам осон эмас.
Хулоса ўрнида:
Ўзини яхши кўрган одам, ҳали бу нарцисс дегани эмас.
Батафсил бу мавзугаям яна қайтамиз...

©Психолог Гульнара Нарбаевна

#Каналимизга_уланинг⤵️

➡️ https://t.me/bolalarpsixologiuz

ҚАРҒИШ
(Реал воқеаларга асосланган)

#воқеа_1
У ота-она қистови билан турмушга чиқди. Кетма-кет фарзандлар кўрди. Тўрт қиз ва икки ўғил. Аммо, ҳаётидан норози эди. Ҳеч турмуш ўртоғига кўнгли илимади. Ҳадеб фарзандларидан , ҳаётидан норози бўларди. Оғзидан бир чиройли сўз чиқмасди. Энг чиройли сўзи қарғиш эди: " Яшшамагур!" Турмуш ўртоғи куни билан ишда, оила билан фарзандлари билан кўп ҳам қизиқмас, шу сабабми, у бор аламини фарзандларидан оларди. Қизлар катта бўлишди, кетма-кет ўғиллар вояга етишди. Бунинг қаранг, қизлари қуйиб қўйгандай ўзига ўхшаб катта бўлди. Опа-сингиллар бир-бирини қарғаш, бир-бирини ёмонлаш , бир-бирининг сочини юлиш билан катта бўлишди. Она эса ҳалиям қарғарди. Ўғиллар ҳам уйланишди. Келинлар ҳам бу қарғишлардан бебаҳра қолишмади. Улардан бири қайнонани камситишларига чидамай кўч-кўронини йиғиштириб уйига кетиб қолди.
Қизлар турмушгаям чиқишди, ажрашиб ҳам улгуришди. Тўнғич қиз эса 40 ёшга етар-етмас оғир хасталикдан вафот этди. Қизидан қолган икки норасидага қараш унинг зиммасига тушди. Буви энди невараларни қарғарди:
"Яшшамагур".

#воқеа_2
Отамни қистови билан турмушга чиқдим. Отамнинг гапини икки қилиш мумкин эмас эди. Буни қарангки, турмуш ўртоғим ҳам отамга ўхшаган жуда қаттиққўл, бемеҳр инсон бўлиб чиқди. Онда-сонда ичиб келиб урадиган одат чиқарди. Худди ўзимда онамни кўргандек бўлардим. Отамнинг зулмига чидаб яшаётганларидан жаҳлим чиқарди. "Мен уларга ўхшамайман, ўзимни ҳеч кимга хафа қилдириб қўймайман"- дердим. Тақдирдан қочиб қутула олмас экансан. Кетма-кет иккита фарзандли бўлдик. Ажрашишни истардим. Фарзандларимни олиб узоқларга бош олиб кетгим келарди. Уйгаям қайтиб боролмасдим. Фарзандларимни жуда яхши кўрардим, иккаласиям ўғил эмасми, баъзи қилиқлари отасига ўхшашини кўриб эса ёмон кўриб ҳам кетардим. Қўлимдан келадигани қарғиш эди:-"Отангга ўхшамай ўл". Отасиниям қарғардим, "Ўлиб кетса қутилардим"- деб хаёл қилардим. Ҳаётим шу алфозда давом этарди. Орадан 10 йил ҳам ўтдики, турмуш ўртоғим кутганимдай ўзгармади.
Кунлардан бир кун бир жойда ўқиб қолдим. "Фарзандларингизни қарғаманг, турмуш ўртоғингизни дуо қилинг"- дейилган эди. Ўзимдан хафа бўлдим. Мен қандай онаман, қандай аёлман. Шунча йиллар норози бўлиб нолиб яшабмана. Ахир шундай ўғилларим борку. Ўзи кимдан ўргандим буни. Ахир онамлар бундай инсон эмаслар. Ҳар доим сабр қилиб чиройли яшаб келганлар. Бир оғиз ёмон гап, қарғиш эшитмаган бўлсам деб ҳайрон бўлардим.
Шу кундан эьтиборан қасам ичдим, ўзимга сўз бердим. Ҳеч қачон қарғамайман. Турмуш ўртоғимни ҳам, фарзандларимни ҳам дуо қиладиган, фақат яхши тилаклар, яхши ниятлар билдирадиган бўлдим. Бу ниятларим ташқарига чиқмаса ҳам , уни ич-ичимдан айтиб юрган бўлсам ҳам, ишонасизми, ҳайрон қолдим. Турмуш ўртоғим ўзгарди. Фарзандларим ўзгарди. Ҳаётим ўзгарди. Турмуш ўртоғим билан Ҳаж сафаригаям бориб келдик. Эндиликда мен энг бахтли аёл, энг бахтли онаман!

P.S. Биринчи воқеада онада психологик муаммолари бор, болаликдан қолган оғир психологик травмалари бор.
Психологик ёши бола ёшида, ҳалиям қайсар, ўжар. Психологияда инфантилизм дейилади. Фақат бировларни айблаш билан яшаб ўтади. Чунки болаликдан меҳр кўрмаган, фарзандларига меҳр бера олмаган. Боланинг психикаси катталарнинг қарғишини, камситишини "яшашга лойиқ эмассан", " яроқсизсан", " ҳеч кимга керак эмассан" деб қабул қилади. Болалар ҳар-хил, уларнинг асаб системаси ҳар-хил. Шунинг учун стрессга реакцияси ҳар-хил бўлади. Қайси бирига таъсир қилмайди, қайси бирида жуда оғир психотравма бўлиб қолади.

Иккинчи воқеада қиз онасининг ҳаётини азобланувчи, жабрланувчи сифатида кўради. Отага нисбатан хафалик туйғуси шаклланади. Шунинг учун мен онамга ўхшамайман деб қарор қилади. Турмушга чиққач турмуш ўртоғини қабул қила олмайди, гўёки турмуш ўртоғи эмас, отасига қарши курашади. Вақти келиб англаши орқали ҳаёти ўзгаради.

Энди бу масаланинг бир томони.
Баъзи ҳолатларда аёл минг яхши бўлмасин , минг яхши ниятлар билан яшаб ҳаракат қилмасин, унинг қадрига етишмайди. Барибир ундан камчилик топаверишади. Нима учун?
Бу алоҳида мавзу!
Гаплашамиз...

© Оилавий ва болалар психологи Гульнара Нарбаевна

https://t.me/bolalarpsixologiuz

НИМА УЧУН ҲАЁТИМ ИДЕАЛ ДАРАЖАДА ЭМАС, КИМДАН КАМ ЖОЙИМ БОР, НИМА АЙБИМ БОР?

Юқорида саволларни берганим боис, мавзуим айнан шулар ҳақида эди.
Сиз учун бир ажойиб аудио қилиш ниятида эдим, лекин яна шу ёзув орқали мавзуни ёритишни истадим.
"Нима учун бизнинг ҳаётимиз бошқаларни ҳаётига ўхшамайди. Нимага уларда ҳаммаси яхши-ю, менинг ҳаётим яхши эмас" - деган фикр кўпчиликда бўлса керак.
Бунинг номини #солиштириш дейилади. Ўзимизни ҳамиша кимларгадир солиштирамиз. Кимларнидир ўрнида бўлгимиз келади, кимларгадир #ҳавас қиламиз, кимларгадир #ҳасад.
Натижада ҳаётимиздан, ўзимиздан, атрофдаги инсонларимиздан, баъзан ота-онамиздан, баъзан фарзандларимиздан, баъзан эса ўзимиздан норози бўлиб яшаймиз ва шунга яраша кимдан норози бўлсак, шу инсонни айблаймиз. Бу #айбдорлик туйғуси албатта, ҳаётимизни яна қийинлаштиради. Ўзи билан яна бошқа туйғуларни, ҳиссиётларни етаклаб келади. Уят, яъни #уялиш, ўзидан, ҳаётидан уялиш, фарзандлари қилиғидан уялиш.
Кейинги ҳиссиёт бу #ғазаб, #жаҳл қилиш.
Энди бу ғазабни, жаҳлни биз нима қиламиз. Уни нимадир қилиш керакку?
Ичимизга ютамиз, яъни бостирамиз. Ёки ташқарига чиқарамиз. Асосан, атрофдаги инсонларимизга, бизни ғазабимизни кўтара оладиган, биздан ожизроқ бўлган, қисқаси кучимиз етадиган бу албатта, тўғри топдингиз, бу - фарзандларимиз.
Яна айбдорлик туйғусини ҳис қиламиз, уяламиз, норози бўламиз ва шундай худди олмахон думалоқ ғилдирак ичида айланади- ку , биз ҳам айланаверамиз, айланаверамиз.
Чиқиш йўли йўқ.
Кўряпсизми, биргина фикр ўзимиз ҳақимизда, атрофдаги инсонларимиз ҳақида негатив фикримиз ҳаётимизни қанчалар қийинлаштиради-я..
Бизнинг муаммоимиз нимада биласизми?
Вазиятни борлигича қабул қила олмаганимизда. Гўёки биз жаҳл қилсак, нолисак, асабийлашсак, фарзандларимиздан аламимизни олсак вазият ўзгариб қоладигандек. Тўғри ўзгаради, аммо сиз ўйлаган томонга эмас.
Яна бир муаммо бизни асабийлаштирган инсонни борлигича қабул қила олмаганимизда.
Ўзингизга бир савол беринг!
Бу инсон нега мени бунча асабийлаштиради?
Ундан менга нима керак?
Мен уни ўзгартира оламанми, унга қандай таъсиримни ўтказа оламан?
Ўзимнинг ҳаракатларим билан балки, унинг ёмон тарафга ўзгаришига сабабчи бўлмаяпманмикин?
Бу инсондан мен нимани кутаман? Шу кутишларим менинг хаёлимда, орзуларимда бўлса ва у амалга ошмаса у айбдорми? Биз ўзимиз англамаган ҳолда атрофдагилардан идеалликни кутамиз.
Ва албатта яна бир катта муаммоимиз ўзимиз идеал инсон бўлишга уринишимиз.
Мен ҳақимда нима деб ўйлашади, менинг фарзандларим ҳақида нима деб ўйлашади деган фикр бизни хавотирга солади.
Ҳеч бир инсон идеал эмас!!!
Жумладан сиз ҳам. Она бўлишни она бўлибгина ўрганасиз. Ҳеч қандай айбловларсиз, хатоларингиздан хулоса чиқариб ўрганасиз!
Шунинг учун тинчланинг, шу пайтгача нима қилган бўлсангиз қўлингиздан келганича қилдингиз, нимани тўғри деб билган бўлсангиз шуни қилдингиз.
Энди сиз бошқа инсонсиз, сизда янги билимларингиз, кўникмаларингиз бор.
Сиз эплайсиз! ❤️
#Шукроналик ва #яхши_ният ҳамиша ҳамроҳингиз бўлсин!!!

© Психолог Гульнара Нарбаевна

https://t.me/bolalarpsixologiuz

Давоми бор...