✨✨✨
📌ӘДЕПТІҢ ТҮРЛЕРІ
Ғалымдар әдепті үш топқа бөліп
қарастырады:
1️⃣. Алла Тағалаға қатысты әдептер.
Әдептің бұл түріне: Алла Тағалаға иман ету, ешқандай серік қоспау, жақсылықта да, таршылықта да Жаратушы жөнінде жақсы ойда болу, амалдарында ықылас таныту, Аллаға деген махаббатын барлығынан да жоғары қою, Оның бақылап, көріп тұрғандығын әрдайым есте ұстау, тағдырына ризалық таныту, тәуекел ету, шүкірлік қылу, тәубе ету, қорқу, ұялу, үміт ету сияқты т.б. істер жатады. Әлемдердің Жаратушысы, құдіреті күшті Алла Тағала адам баласын көркем етіп жаратқанындай, адам баласы да Жаратушысына қатысты әдептерді меңгеріп, ең көркем түрде орындай білуі тиіс.
2️⃣. Алла елшісіне (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын)
қатысты әдептер.
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) - Алла Тағаланың адамдар арасынан таңдалған ең сүйікті құлы әрі адамдарға Алланың аманатын жеткізуші елшісі. Сондықтан да дінімізде ол кісіге (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) деген ерекше әдеп қағидалары бекітілген. Алла елшісіне (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) қатысты: пайғамбарлығына иман ету, әкелген хабарларына сену, бұйрықтарына бағыну, жақсы көру, үлгі ету, есімін естігенде салауат айту, сүннет амалдарын құрметтеу, өмірімен танысу, хадистеріне амал ету, сахабаларын құрметтеу, атынан жалған сөйлемеу сынды т.б. әдептер бар.
3️⃣. Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептер.
Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептер екі түрлі болады. Олар: Адамның жеке басына қатысты әдептер және өзге адамдармен қарым-қатынастағы әдептер.
Бірінші: Адамның жеке басына қатысты әдептер. Оларға: тамақтану, ұйықтау, сапарға шығу, тазалық, құлшылық ету, білім алу, еңбек ету әдептері т.б. сияқты адамның жеке өз басына қатысты мәселелер кіреді.
Екінші: Өзге адамдарға қатысты әдептер. Бұған: ата-ананы сыйлау, ерлі-зайыптылардың өзара қарым-қатынасы, ұстазға құрмет, туыстық қатынасты сақтау, көршімен араласу, қонақ күту әдептері т.б. сынды өзге адамдармен қарым-қатынас жасаудағы әдептер жатады. Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептерге жан-жануарларға да қатысты: оларды жазықсыз өлтірмеу, азаптамау деген секілді әдептер кіреді.
©Думан Сайфулла
📗"Ислам әдептерінің энциклопедиясы"
https://t.me/adep_daris
📌ӘДЕПТІҢ ТҮРЛЕРІ
Ғалымдар әдепті үш топқа бөліп
қарастырады:
1️⃣. Алла Тағалаға қатысты әдептер.
Әдептің бұл түріне: Алла Тағалаға иман ету, ешқандай серік қоспау, жақсылықта да, таршылықта да Жаратушы жөнінде жақсы ойда болу, амалдарында ықылас таныту, Аллаға деген махаббатын барлығынан да жоғары қою, Оның бақылап, көріп тұрғандығын әрдайым есте ұстау, тағдырына ризалық таныту, тәуекел ету, шүкірлік қылу, тәубе ету, қорқу, ұялу, үміт ету сияқты т.б. істер жатады. Әлемдердің Жаратушысы, құдіреті күшті Алла Тағала адам баласын көркем етіп жаратқанындай, адам баласы да Жаратушысына қатысты әдептерді меңгеріп, ең көркем түрде орындай білуі тиіс.
2️⃣. Алла елшісіне (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын)
қатысты әдептер.
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) - Алла Тағаланың адамдар арасынан таңдалған ең сүйікті құлы әрі адамдарға Алланың аманатын жеткізуші елшісі. Сондықтан да дінімізде ол кісіге (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) деген ерекше әдеп қағидалары бекітілген. Алла елшісіне (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) қатысты: пайғамбарлығына иман ету, әкелген хабарларына сену, бұйрықтарына бағыну, жақсы көру, үлгі ету, есімін естігенде салауат айту, сүннет амалдарын құрметтеу, өмірімен танысу, хадистеріне амал ету, сахабаларын құрметтеу, атынан жалған сөйлемеу сынды т.б. әдептер бар.
3️⃣. Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептер.
Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептер екі түрлі болады. Олар: Адамның жеке басына қатысты әдептер және өзге адамдармен қарым-қатынастағы әдептер.
Бірінші: Адамның жеке басына қатысты әдептер. Оларға: тамақтану, ұйықтау, сапарға шығу, тазалық, құлшылық ету, білім алу, еңбек ету әдептері т.б. сияқты адамның жеке өз басына қатысты мәселелер кіреді.
Екінші: Өзге адамдарға қатысты әдептер. Бұған: ата-ананы сыйлау, ерлі-зайыптылардың өзара қарым-қатынасы, ұстазға құрмет, туыстық қатынасты сақтау, көршімен араласу, қонақ күту әдептері т.б. сынды өзге адамдармен қарым-қатынас жасаудағы әдептер жатады. Алла Тағаланың жаратылыстарына қатысты әдептерге жан-жануарларға да қатысты: оларды жазықсыз өлтірмеу, азаптамау деген секілді әдептер кіреді.
©Думан Сайфулла
📗"Ислам әдептерінің энциклопедиясы"
https://t.me/adep_daris