Оқырмандарымнан бірі “Тасаууфтағы “рияда” (риязат) жайлы сұрапты. Рухани кемелдікте аса маңызды мәселе. Ауқымды тақырып. Ауқымдыны ықшамды қылу да оңай емес. Десек те, қабыл алыңыздар.
📌 Тасаууфта “рияда” дегеніміз не?
Рияда (риязат) – тасаууф терминологиясында нәпсілік әуестіктерді тізгіндеп, дүниелік қалаулардан ұзақтап, рухты асқақтату үшін жүзеге асырылатын рухани дисциплина. Сөздікте “жабайы хайуанды қолға үйрету, асау атты ауыздықтау, жаттығу” секілді мағыналарға саятын “рияда” тасаууфта асау аттай болған нәпсіні тізгіндеп, оның қалауларына сабыр, зуһд, қанағат және басқа да ізгі жолдармен қарсы тұруды білдіреді.
🟢 Рияданың мақсаты не?
1️⃣ Нәпсі тәрбиесі:
Рияданың негізгі мақсаты нәпсінің жамандыққа әмір еткен қалауларын бақылауға алып, ауыздықтау, сол арқылы рухты асқақтату. Бұл адамның Аллаға жақындауына жол ашады.
2️⃣ Дүниемен байланысты азайту:
Адам рияда арқылы дүние малына және қалауларына деген әуестігін азайтады. Жүрегінен дүниеге деген махаббаты шығарады. Нәтижесінде құл материалдық құлдықтан құтылып, рухани азаттыққа қауышады, Аллаға деген бойұсынушылығы артады.
3️⃣ Рухани тереңдеп, өзін тану:
Тасаууфтағы “Өзін таныған Раббысын таниды” принципіне сай рияда арқылы адам өзін және Раббысын жақсы танитын болады. Бұл оның құлшылығындағы ықыласының артуына жәрдемдеседі. Себебі, адам танығанына құлшылық қылудан ләззат алады.
⚙️ Рияда қалай жүзеге асады?
🔹 Аз жеу - Аз ұйықтау - Аз сөйлеу
Тасаууфта жетістікке жеткен мүршидтер нәпсінің қалауларын ауыздықтау үшін тамақ, ұйқы және сөзді азайтуды өсиет етеді. Бұл адамның ішкі жан дүниесіне үңілуге мүмкіндік береді.
🔹 Зуһд және тақуалық
Дүние нығметтерінен көңілмен ұзақтау және тақуалықпен өмір сүру – рияданың ең маңызды элементтерінен. Тасаууфта пақырлық – дүние-мүлікте кедейлік емес, Аллаға мұқтаж екеніңді саналы әрі кәміл түрде сезініп, дүниеге байланудан құтылу.
🔹 Ғибадат және зікір
Намаз, ораза, зікір, Құран оқу секілді ғибадаттармен рухтың жаны кіреді, тіріледі. Сондықтан да, бұл ғибадаттарды арттырып, руханилану қажет.
🔹 Уағыз-насихат және мүршид тәрбиесі
Рияда жолында бір мүршидтің тәрбиесіне кіру және шыншылдар мен салиқалылардың сұхбаттарында болу – рухани кемелдік жолын жеңілдетеді.
🕊 Рияданың артықшылықтары
🌟 Рух тыныштық табады
🌟 Дүние мен ақырет арасында баланс орнайды.
🌟 Аллаға деген жақындық артады.
🌟 Сабыр, шүкір, тәслимият (бойұсынушылық) секілді жақсы қасиеттер дамиды.
🔑 Ескерту
Рияда дүниелік қажеттіліктерді тәрк етумен ғана жүзеге асады деп түсінбеу керек, асыл мақсат – нәпсінің жаман, асау мінездерін түзеп, көркем ахлаққа ұмтылу, Аллаға деген бойұсынушылықты арттыру. Рияда – жүректі Алланың разылығына лайықты халге келтірудің жолы. Бұл қажырлы еңбекті қажет етеді.
©️ «Тасаууф тұңғиығынан» телеграм каналы
📌 Тасаууфта “рияда” дегеніміз не?
Рияда (риязат) – тасаууф терминологиясында нәпсілік әуестіктерді тізгіндеп, дүниелік қалаулардан ұзақтап, рухты асқақтату үшін жүзеге асырылатын рухани дисциплина. Сөздікте “жабайы хайуанды қолға үйрету, асау атты ауыздықтау, жаттығу” секілді мағыналарға саятын “рияда” тасаууфта асау аттай болған нәпсіні тізгіндеп, оның қалауларына сабыр, зуһд, қанағат және басқа да ізгі жолдармен қарсы тұруды білдіреді.
🟢 Рияданың мақсаты не?
1️⃣ Нәпсі тәрбиесі:
Рияданың негізгі мақсаты нәпсінің жамандыққа әмір еткен қалауларын бақылауға алып, ауыздықтау, сол арқылы рухты асқақтату. Бұл адамның Аллаға жақындауына жол ашады.
2️⃣ Дүниемен байланысты азайту:
Адам рияда арқылы дүние малына және қалауларына деген әуестігін азайтады. Жүрегінен дүниеге деген махаббаты шығарады. Нәтижесінде құл материалдық құлдықтан құтылып, рухани азаттыққа қауышады, Аллаға деген бойұсынушылығы артады.
3️⃣ Рухани тереңдеп, өзін тану:
Тасаууфтағы “Өзін таныған Раббысын таниды” принципіне сай рияда арқылы адам өзін және Раббысын жақсы танитын болады. Бұл оның құлшылығындағы ықыласының артуына жәрдемдеседі. Себебі, адам танығанына құлшылық қылудан ләззат алады.
⚙️ Рияда қалай жүзеге асады?
🔹 Аз жеу - Аз ұйықтау - Аз сөйлеу
Тасаууфта жетістікке жеткен мүршидтер нәпсінің қалауларын ауыздықтау үшін тамақ, ұйқы және сөзді азайтуды өсиет етеді. Бұл адамның ішкі жан дүниесіне үңілуге мүмкіндік береді.
🔹 Зуһд және тақуалық
Дүние нығметтерінен көңілмен ұзақтау және тақуалықпен өмір сүру – рияданың ең маңызды элементтерінен. Тасаууфта пақырлық – дүние-мүлікте кедейлік емес, Аллаға мұқтаж екеніңді саналы әрі кәміл түрде сезініп, дүниеге байланудан құтылу.
🔹 Ғибадат және зікір
Намаз, ораза, зікір, Құран оқу секілді ғибадаттармен рухтың жаны кіреді, тіріледі. Сондықтан да, бұл ғибадаттарды арттырып, руханилану қажет.
🔹 Уағыз-насихат және мүршид тәрбиесі
Рияда жолында бір мүршидтің тәрбиесіне кіру және шыншылдар мен салиқалылардың сұхбаттарында болу – рухани кемелдік жолын жеңілдетеді.
🕊 Рияданың артықшылықтары
🌟 Рух тыныштық табады
🌟 Дүние мен ақырет арасында баланс орнайды.
🌟 Аллаға деген жақындық артады.
🌟 Сабыр, шүкір, тәслимият (бойұсынушылық) секілді жақсы қасиеттер дамиды.
🔑 Ескерту
Рияда дүниелік қажеттіліктерді тәрк етумен ғана жүзеге асады деп түсінбеу керек, асыл мақсат – нәпсінің жаман, асау мінездерін түзеп, көркем ахлаққа ұмтылу, Аллаға деген бойұсынушылықты арттыру. Рияда – жүректі Алланың разылығына лайықты халге келтірудің жолы. Бұл қажырлы еңбекті қажет етеді.
©️ «Тасаууф тұңғиығынан» телеграм каналы