#психологтар_үшін
Айна техникасы
1. Техниканы сипаттау
Айна техникасы – бұл коммуникация мен эмпатияның қуатты құралы, мұнда психолог клиенттің сезімдері мен уайымдарын тереңірек түсінуге көмектесу үшін оның бейнесіне айналады. Бұл техника шағылысу принципіне негізделген, мұнда терапевт клиенттің вербалды және вербалсыз көріністерін «айнадай қайталап», терең түсіністік пен қабылдау атмосферасын қалыптастырады.
Техниканы қолдану барысында психолог клиентті мұқият тыңдайды, оның іс-қимылын бақылайды, содан кейін естігенін және көргенін қайталайды. Бұл клиенттің сөздері мен фразаларын, поза мен қимылдарды, эмоциялық тон мен интонацияны қайталауды қамтуы мүмкін. Айна көрінісі табиғи әрі шынайы болып, клиентте оны шын мәнінде тыңдап, түсініп отырғанын сездіруі қажет.
2. Ерекшеліктері
Коммуникацияның вербалды және вербалсыз аспектілеріне назар аудару
Психолог пен клиент арасындағы эмоционалды байланыс орнату
Қауіпсіздік пен сенім атмосферасын қалыптастыру
Клиенттің өзін-өзі түсінуі мен рефлексиясын ынталандыру
Терапиялық тәсілдерде жан-жақты қолдану мүмкіндігі
3. Қолданылатын жағдайлар
Айна техникасы келесі жағдайларда тиімді:
Терапияның бастапқы кезеңдерінде қарым-қатынас орнату үшін
Эмоцияларын білдіруде қиындық көріп жүрген клиенттермен жұмыс істеу үшін
Клиенттің сезімдері мен ойларын тереңірек түсіну үшін
Клиент өзін түсініксіз немесе қолдаусыз сезінген жағдайларда
Қақтығыстарды шешу мен отбасылық қарым-қатынасты жақсарту үшін
Топтық терапияларда қатысушылар арасындағы өзара түсіністікті жақсарту үшін
4. Мақсаты
Айна техникасының негізгі мақсаттары мыналар:
Терең қарым-қатынас орнатып, сенімділік деңгейін арттыру
Клиенттің эмпатиялық қабілеттерін дамыту
Клиенттің вербалды және вербалсыз коммуникация дағдыларын жақсарту
Өзін-өзі еркін көрсету үшін қауіпсіз орта қалыптастыру
Эмоциялар мен уайымдарды тереңірек зерттеуге ынталандыру
5. Үлгі
Айна техникасын қолданатын психолог пен клиент арасындағы диалог:
Клиент (қолын кеудесіне айқастырып, шиеленіскен дауыспен сөйлеп):
– Мен жай ғана не істеу керегін білмеймін. Жұмысым мені шаршатты, бірақ мен кете алмаймын.
Психолог (ұқсас позаны қабылдап, клиенттің даусын қайталап):
– Сіз өзіңізді тығырыққа тірелгендей сезінесіз. Бір жағынан, жұмыс сізді қажытады, екінші жағынан – кету қиын.
Клиент (сәл босаңсып):
– Иә, дәл солай. Мен өзімді тоқтап қалғандай сезінемін.
Психолог (аздап еңкейіп, жұмсақ дауыспен):
– Сіз осы жағдайда тұрып қалғаныңызды сезінесіз бе?
Клиент (аһ ұрып):
– Иә, бұл мені қорқытады. Мен ешқашан ештеңені өзгерте алмаймын деп қорқамын.
Психолог (жұмсақ):
– Мен сіздің дауысыңыздан қорқыныш естіп тұрмын. Сіз бұл жағдайдың тұрақты болуынан қорқасыз.
Бұл мысалда психолог айна техникасын қолданады: клиенттің позасын, дауыстың тонын және негізгі сөздерін қайталайды, бұл клиентке өз сезімдері мен ойларын тереңірек түсінуге көмектеседі.
6. Психологқа ұсыныстар
| Ұсыныс | Сипаттамасы | |----------------------------|---------------------------------------------------------------------------------| | Шынайы және табиғи болыңыз | Қайталанған әрекеттер табиғи болып көрінуі керек, механикалық қайталаудан аулақ болыңыз. | | Вербалсыз сигналдарға мән беріңіз | Клиенттің сөзімен ғана емес, поза, қимыл, дауыспен де жұмыс істеңіз. | | Парафразды қолданыңыз | Клиенттің сөздерін өз сөзіңізбен жеткізіп, олардың мағынасын нақтылаңыз. | | Клиенттің реакциясын ескеріңіз | Клиенттің реакциясына назар аударыңыз, қажет болса, әдісті бейімдеңіз. | | Белсенді тыңдауды қолданыңыз | Клиенттің айтқанына назар аударып, интерпретация немесе кеңес беруден аулақ болыңыз. |
Айна техникасы – бұл тек әдіс емес, эмпатиялық өзара әрекеттестіктің өнері. Психолог клиенттің ішкі әлемінің тірі бейнесіне айналып, оның өз сезімдерін түсінуіне көмектеседі.
https://t.me/psy_consultt
Айна техникасы
1. Техниканы сипаттау
Айна техникасы – бұл коммуникация мен эмпатияның қуатты құралы, мұнда психолог клиенттің сезімдері мен уайымдарын тереңірек түсінуге көмектесу үшін оның бейнесіне айналады. Бұл техника шағылысу принципіне негізделген, мұнда терапевт клиенттің вербалды және вербалсыз көріністерін «айнадай қайталап», терең түсіністік пен қабылдау атмосферасын қалыптастырады.
Техниканы қолдану барысында психолог клиентті мұқият тыңдайды, оның іс-қимылын бақылайды, содан кейін естігенін және көргенін қайталайды. Бұл клиенттің сөздері мен фразаларын, поза мен қимылдарды, эмоциялық тон мен интонацияны қайталауды қамтуы мүмкін. Айна көрінісі табиғи әрі шынайы болып, клиентте оны шын мәнінде тыңдап, түсініп отырғанын сездіруі қажет.
2. Ерекшеліктері
Коммуникацияның вербалды және вербалсыз аспектілеріне назар аудару
Психолог пен клиент арасындағы эмоционалды байланыс орнату
Қауіпсіздік пен сенім атмосферасын қалыптастыру
Клиенттің өзін-өзі түсінуі мен рефлексиясын ынталандыру
Терапиялық тәсілдерде жан-жақты қолдану мүмкіндігі
3. Қолданылатын жағдайлар
Айна техникасы келесі жағдайларда тиімді:
Терапияның бастапқы кезеңдерінде қарым-қатынас орнату үшін
Эмоцияларын білдіруде қиындық көріп жүрген клиенттермен жұмыс істеу үшін
Клиенттің сезімдері мен ойларын тереңірек түсіну үшін
Клиент өзін түсініксіз немесе қолдаусыз сезінген жағдайларда
Қақтығыстарды шешу мен отбасылық қарым-қатынасты жақсарту үшін
Топтық терапияларда қатысушылар арасындағы өзара түсіністікті жақсарту үшін
4. Мақсаты
Айна техникасының негізгі мақсаттары мыналар:
Терең қарым-қатынас орнатып, сенімділік деңгейін арттыру
Клиенттің эмпатиялық қабілеттерін дамыту
Клиенттің вербалды және вербалсыз коммуникация дағдыларын жақсарту
Өзін-өзі еркін көрсету үшін қауіпсіз орта қалыптастыру
Эмоциялар мен уайымдарды тереңірек зерттеуге ынталандыру
5. Үлгі
Айна техникасын қолданатын психолог пен клиент арасындағы диалог:
Клиент (қолын кеудесіне айқастырып, шиеленіскен дауыспен сөйлеп):
– Мен жай ғана не істеу керегін білмеймін. Жұмысым мені шаршатты, бірақ мен кете алмаймын.
Психолог (ұқсас позаны қабылдап, клиенттің даусын қайталап):
– Сіз өзіңізді тығырыққа тірелгендей сезінесіз. Бір жағынан, жұмыс сізді қажытады, екінші жағынан – кету қиын.
Клиент (сәл босаңсып):
– Иә, дәл солай. Мен өзімді тоқтап қалғандай сезінемін.
Психолог (аздап еңкейіп, жұмсақ дауыспен):
– Сіз осы жағдайда тұрып қалғаныңызды сезінесіз бе?
Клиент (аһ ұрып):
– Иә, бұл мені қорқытады. Мен ешқашан ештеңені өзгерте алмаймын деп қорқамын.
Психолог (жұмсақ):
– Мен сіздің дауысыңыздан қорқыныш естіп тұрмын. Сіз бұл жағдайдың тұрақты болуынан қорқасыз.
Бұл мысалда психолог айна техникасын қолданады: клиенттің позасын, дауыстың тонын және негізгі сөздерін қайталайды, бұл клиентке өз сезімдері мен ойларын тереңірек түсінуге көмектеседі.
6. Психологқа ұсыныстар
| Ұсыныс | Сипаттамасы | |----------------------------|---------------------------------------------------------------------------------| | Шынайы және табиғи болыңыз | Қайталанған әрекеттер табиғи болып көрінуі керек, механикалық қайталаудан аулақ болыңыз. | | Вербалсыз сигналдарға мән беріңіз | Клиенттің сөзімен ғана емес, поза, қимыл, дауыспен де жұмыс істеңіз. | | Парафразды қолданыңыз | Клиенттің сөздерін өз сөзіңізбен жеткізіп, олардың мағынасын нақтылаңыз. | | Клиенттің реакциясын ескеріңіз | Клиенттің реакциясына назар аударыңыз, қажет болса, әдісті бейімдеңіз. | | Белсенді тыңдауды қолданыңыз | Клиенттің айтқанына назар аударып, интерпретация немесе кеңес беруден аулақ болыңыз. |
Айна техникасы – бұл тек әдіс емес, эмпатиялық өзара әрекеттестіктің өнері. Психолог клиенттің ішкі әлемінің тірі бейнесіне айналып, оның өз сезімдерін түсінуіне көмектеседі.
https://t.me/psy_consultt