Шаўдырбай Сейитов Қазақбай улы

Сегизинши бөлим

Таң да атты. Мине класс.
Класста тек Шәрьяр сырлас,
– Шәрьяр жора, тыңла, – деди, –
Билсең қуўлық қылма, – деди, –
Шубар таўық бизлер баққан,
Атаўын как излеп тапқан?!
Қоразы жүр қапталында!
Қорасын бир бақладың ба? –
Үйде шубар бар ма, жоқ па?!
Ким апарған атаў жаққа?!
Тағы урлық қылмаппедиң?!
– Шешем шашын жулмаппеди?!
– Айтпа, – деди Шәрьяр, – жалған!
Жалған гәплер бизден қалған!
Кеште көрген көзим, – деди, –
Дән де берген өзим! – деди. –
Ким қорқады абайыңнан!...
– Атаўдағы жабайы ма?!
– Жабайыдур?! – деди Әниўар.
– Жабайыдур?!! – деди Шәрьяр...
– Айтайық па, айтпайық па?!
– Айтайық-дә, айтайық-дәә!!!..

Шаўдырбай Сейитов

«Жоллар» топламынан (1987)

Каналға ағза болыўды умытпаң: 👇 @Shawdirbay_Seyitov

Арқадан ескен самалдың бәри китаптағылардай жағымсыз бола
бермейди. Жағымсыз самал қубладан да, батыс пенен шығыстан да есе береди. Сонлықтан да ол – самал. Мысалы бир, қорқыныштай, қәпелимде күтпеген жағыңнан есе қояды. Бирақ, гүз басынан-ақ жүгин таслап, қыс пенен айқасқа жалаңашланып шыққан таллардағы бирли-ярым жапырақларды жулып кетиўге «любой» самалдың шамасы бар. Кешеден бери самал, ырасында да арқадан еди. Талдың сулыўы ақ тереклер менен қара таллардың қалдаўрап турған запырандай сарғыш жапырақларын шақалардан үмиттей үзип таслайды да, тротуардың үсти менен сырғанатып-сырғанатып, қыйлы-қыйлы размердеги, қыйлы-қыйлы модадағы туфлийлердин, етиклердиң, биз өкшелердиң ултанына паяндоз етип төсейди. Нәўбәҳәрде қылтыйып көриниўиниң өзи кеўилди көтерген жарқылық енди ҳеш кимге керексиз, сипселердиң ушларында шоласып, кете барады.

Мақсет

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

Есиме Волконскийдиң Безуховқа айтқан гәпи түсе берди, түсе берди:

Мақсет

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

Базда адамлардың ишиндеги ең бахытсызы творчество адамлары шығар деп ойлайман. Журт дем алғанда булар дем ала алмаса.

Мақсет

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

2025-жыл 24-сәўирде (апрел) Шымбай районы Мәлимлеме-Китапхана Орайында талантлы шайыр ҳәм жазыўшы – Шаўдырбай Сейитовтың жаңадан баспадан шыққан "Жаман шығанақтағы Ақ туба", "Халқабад" романлары бойынша тараў хызметкерлери ҳәм МКОның китапсүйгиш ағзалары қатнасында өткерилген презентация кешесинен көринис.

Шаўдырбай Сейитов

Канал: 👉 @Shawdirbay_Seyitov

@shimbaymko

Исенимсиз ырас гәптен,
Жалған гәп те зыят ҳәтте!

* * *

Бала дәрти жаман шығар,
Бул дәртке тек анаң шыдар!..

Шаўдырбай Сейитов

Канал: 👉 @Shawdirbay_Seyitov

Жетинши бөлим

Гүз де қайтқан...
Қуты қашқан...
Қыс ҳүкимин сүрер қашшан!
Жалтырайды айдында муз,
Қалтырайды музда қамыс.
Музға сиңген жалғыз қоға-аў! –
Ушы пәрли жайдың оғы-аў!
– Бул не даўыс, тыңла, Әниўар?
Шақырыўын қара, заңғар! –
Егизеклер түрди қулақ,
Тынған яңлы болды булақ.
Тынған яңлы болды нәпес
Бул дүньяда болған ба сес?!
Пышақ кести тынды самал,
Сылт етпестен сирести тал!
Сылт етпестен қалды Дүнья,
Бир жым-жыртлық болды бинә!
,,Ғоққо-ғоқ-ғоо!.."
Тағы бирден,
Дүнья жаңлап, тилге кирди!
Жер-аспанға қаңғырып сес,
Жаңлап кетти жаңғырық сес!
Лаппа басын тиклеп қамыс,
Гүңң-гүўўңң..
Қақ-қақ сөтилди муз!
Алып қашты сести самал!
Сықыр-сықыр
Гүўледи тал!
Шарта ашты көзин булақ!
Шуўлар гия,
Шуўлап қулақ!
– Бах-бахты-яр! Қора-аз, ыра-ас!
– Жин урды ма! Неткен қораз?!!
Қораз емес, қырғаўыл-ғо!
– Қораз деймен. Пирғаўым бол!..
– Қораз деймен!.. Ырғаўын кө-өр!
– Тасла бести?!
– Ур шаппатты!!! –
Қатты шапты, шапты қатты! –
Шат тырнай ма, – тырнай берсин!
Зуўлай берсин, зырлай берсин!
Қалды папка, қалды шарф!..
– Қора-азз!..
– Мәкийе-ен!..
– Усла барып!..
Қораз – қызыл. Мәкийен – шубар.
– Қайдан келип қалған булар?!
– Шешем беттен жолды таўып,
Келген шығар шубар таўық!
Қоразы да ерген шығар,
Шешем жуўап берген шығар!..
– Жүр, услайық!.. – Қуўаласты!
Дүр-дүр ушты қустың ҳаслы.
Қораз дүрлеп, абай қылар,
Услатсын ба жабайылар!
– Ымырт басты әтирапты,
Қайдан таптық патыратты!..
– Қайтайық деп айттым саған!..
– Жүр қайтайық, жоқлар ағам!..
Жулдыз шықты...
Келди үйге.
Мушын Галя тастай түйген!..
Бәйўан-жәйўан, –
Аҳўал шатақ! –
Уры ийт кирип төккен қатық!
Ақтарылған зереннен пал,
Сүзбе қалта сыртта дал-дал!
Сүр гөшти де жеп кетипти,
,,Жерсиз енди...!" деп кетипти!
Жаланыпты қазан-табақ,
Қаңырап атыр маек қабақ!
Сыпырадағы унды шашқан,
Ун-ун аяқ төрди басқан!
Ғайзалапты қамыртурыш...
,,Басланбаса еди урыс!
Бир ийт емес он ийт шығар!..
Бул пәнтиңе қай ийт шыдар!.."
,,...Сонша жыйған маекти айтса!..
Принципти – даекти айтса!
Даегимиз жоқ бизлердиң,
Бахтыярға неге ердим!.." –
Кеўилсизлик енип кеткен!
Бузаўлар да емип кеткен!
Сыйырлар да байланбапты,
Ийттен басқа айланбапты!
Таўықлар да түўелленбей,
Ылақ қалған гүўенленбей!
Қайда келмек, бәжбан ағай,
Таң атқанша қорыр тоғай!
Ферма жақтан ҳарып-шаршап,
Усы еди келгени тап!
Шыралар да жағылмапты.
Булар үйден табылмапты.
Жоймақшы еди, қырмақшы еди! –
Бир-бир муштан урмақшы еди! –
Галя апа әсте-әсте,
Өзин басты қайтты пәске:
– Жағдай мынаў, ҳаллар мынаў!
Неғып жүрсиз, балларым-аў?!
– Қызық көрдик атаў жақта!
– Не қызық ол қызық жоқта!
– Жабайы жуп таўық көрдик!
– Сесин тыңлап, таўып көрдик!
– Бири қызыл, бири шубар!..
–Сизлерди жин урған шығар!
Исенимсиз ырас гәптен,
Жалған гәп те зыят ҳәтте!
,,Жабайы ийт" десе инан,
Асыранды болмас жылан.
Жабайы – ғаз, үйрек болар,
Жақсы бала зийрек болар!
Асыранды қус ,,таўық" деген!
Қайсың буны таўып келген?!
Кимге керек гәп – усындай!
Жатың, – деди, – жабысың да!..
Ғәҳәр – қайтты!
Олар жатты.
Көзлеринен ушты уйқы,
Ойлар қыйнар уйқы-туйқы;
,,Сол таўықдур шубар таўық...
Қалай келген жолды таўып!...
Сағыныштан күйип-жанып,
Излеп келген палапанын!
Излеп келген елесин де!
Қалған шығар жол есинде!
Бала дәрти жаман шығар,
Бул дәртке тек анаң шыдар!.."
,,...Далаларда улыр самал,
Тоғайларда улыр сағал!
Сағал барып алмаймекен?!..
Таўық грипп болмаймекен!..."
Жумбақ шешим таппай атыр...
Таң да узақ атпай атыр!

Шаўдырбай Сейитов

«Жоллар» топламынан (1987)

Каналға ағза болыўды умытпаң: 👇 @Shawdirbay_Seyitov

Бирақ, жазылған сөзди сызыў аңсат болғаны менен, айтылған сөзди еситип қойғанлардың қулағынан суўырып алыў қыйын.

Мақсет

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

Муҳаббет деген жаман, көзиңде жас айландырады.

Мақсет

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

– Адам унатып та тийиўи мүмкин. Соннан бара-бара муҳаббет оянады.

Мурат

Шаўдырбай Сейитов
"Ығбал соқпақлары" романы

@SHawdirbay_Seyitov

Шайыр Сағынбай Ибрагимов каналы: @katharsis_nukus,

Гүлнара Ибрагимова (Даниярова) каналы:
@gulnara_ibragimova_daniyarova



Шаўдырбай Сейитов
@Shawdirbay_Seyitov