الإنسان لا ينفك عن خسر

Адам — үнемі зиян шеңберінде өмір сүреді.

لأن الخسر هو تضييع رأس المال، ورأس ماله هو عمره، وهو قلما ينفك عن تضييع عمره

Зиян дегеніміз — негізгі байлығыңнан айырылу. Ал адамның ең үлкен байлығы — уақыты, яғни өмірі. Бірақ ол өмірді зая етпей өткізу – өте сирек нәрсе.

وذلك لأن كل ساعة تمر بالإنسان

Күн өткен сайын адам өз капиталын жоғалтып барады. Қара:

فإن كانت مصروفة إلى المعصية فلا شك في الخسران

– Егер сол уақыт күнәға кетсе — бұл ашық зиян.

وإن كانت مشغولة بالمباحات فالخسران أيضا حاصل، لأنه كما ذهب لم يبق منه أثر، مع أنه كان متمكنا من أن يعمل فيه عملا يبقى أثره دائما

– Егер ол тек мүбаһ істермен өтсе — бұл да зиян. Себебі уақыт кетті, ал із қалмады. Ал ол сәтте сауап жаза алатын амал жасауға толық мүмкіндік бар еді.

وإن كانت مشغولة بالطاعات فلا طاعة إلا ويمكن الإتيان بها، أو بغيرها على وجه أحسن من ذلك، لأن مراتب الخضوع والخشوع لله غير متناهية

– Ал егер уақыт құлшылықпен өтсе де — бұл құлшылықты одан да жақсы, одан да ықыласты, одан да терең орындауға болар еді. Себебі Алланың ұлылығы шексіз, Оған деген құрметтің де шегі жоқ.

وكلما كان علم الإنسان بها أكثر كان خوفه منه تعالى أكثر، فكان تعظيمه عند الإتيان بالطاعات أتم وأكمل، وترك الأعلى والاقتصار بالأدنى نوع خسران، فثبت أن الإنسان لا ينفك البتة عن نوع خسران.

Сондықтан, тіпті сауапты істің өзін де одан да жақсысына алмастырмаған әрбір сәт — бір түрдегі зиян.

Осылайша, адам ешқашан толығымен зияннан құтыла алмайды. Ол үнемі жоғалтуда. Тек бағытын ақыретке бұрғандар ғана — бұдан аман.

(Фахруддин Рази)