Алыстағы "Қызыл үй"деги табыслар
Нөкис қаласынан саррас машина да бир саатлық жол жүрип ,"Қызыл үй" АПЖ сына бардық.Бул жерде 144 хожалық жасайды.Буннан еки жүз жылдан аслам олардың ата- бабасы усы "Әмудәрья" ның жағасына қонысласқан,усы жерде ашлықтан аман қалған,дәрьяның балығы,жыс тоғайзарлықтың аңы ата-бабаларын тири алып қалған.Ата-бабасының мазары усы жерде.Мүмкиншилик жоқ екен деп қалай таслап кетсин...?!Я суў жоқ,дәрья тийип турса да буларға суў қәҳәт,суўды баспа кран менен алады,газ деген улыўма жоқ,үйлер де,мектепте,бағша да көмир менен қызады.
Шағын поселка.Арасында қарабақана болған жайлар көринеди...бул көринис жүрегимизге әллеқандай ништердей тығылды.Көшип кеткенбе,аўылда отырып қалатуғын бир перзенти болмадыма,әлле жазатайым ис болдыма?
Жол бойы далалық,тоғайлық,ел көринбейди.
Қарақалпақ ели не деген байтақ, халқымның кеўлиндей кең аў деймен толқынланып.
Асфальт жолы да баяғы ески совет дүзиминен қалған.
50 км жол басып мектепке жеттик.
Қарақалпақстан Республикасына мийнети сиңген мәденият хызметкери,"Дослық" орден ийеси ,шайыра Гулистан Даулетова екеўмиз оқытыўшы хәм оқыўшылар менен сәўбет өткизип ,китап оқыў ,өнер ийелеў,ана Уатанға садықлық хаққында шығармаларымызды оқып бердик,олар менен сәўбетлестик,қайтарсын естелик ушын сүўретке түстик.Көзлери жанып турған бул оқыўшыларда ертеңги " Қызыл үй" аўыл пухаралар жыйынының ертеңги келешегин көрдик.
Жәми мектепте жүзден зыят оқыўшылар оқыйды,оларға 28 муғаллим сабақ берсе,12 техникалық хызметкерлер менен жәми 40 адам усы дәргайда хызмет ислейди.Кадр жетиспеўшилиги себепли ,айырым пән муғаллимлери Нөкис қаласынан қатнайды.Өз пәнине пидайылық пенен жантасқан бул әзиз устазларға ҳүрметимиз асты,себеби "оқыўшыларға үйренип қалдық,қалай оларды таслап кетемиз" дегени ойымнан еле шықпай жүр.Физика пәниндеги тартылыў күши ядыма түсти.Инсан негедур байланып,қол берип,тартылып жасайды екен дә,болмаса өмирде не мән болады?
Жолда кетип баратырып,шоғыр-шоғыр аўылларды көрдик.
-Мына аўылдың аты қандай,баллары қаяққа барып оқыйды,деп сорадым мектеп директорынан.
Бул аўыл "Сағыр аўыл" ," Қызыл үй"ге 7-8 километр узақлықта жайласқан,ал оқыўшылар усы жол менен сол узақлықты басып 11- мектепке барады деди.
Аўыл адамлары батыр,батыл келеди аў.Болмаса жол бойы жыс тоғай,ел жоқ,аш болған жабайы түлки,шағаллар балларға қәўип туўдырмайма екен деп кеўлимнен өттти де кетти.
Усы аўылда мектеп психологи хәм және үш муғаллим жасайды,азанда бир топар балларды, яғный 15 оқыўшыны ертип алып, асфальт жолдан пияда кете береди,изинен көлик жете қойса,ең биринши нәўбетте кишкене класстың қыз балларын миндирип жибереди.
"Қызыл үй" де 17 балалар бағшасы бар,онда 27 нәресте тәрбияланып атыр."Сағыр" аўылдың кишкене бөбеклери де бағшаға барғысы келеди,бирақ оларға бундай мүмкиншилик қайда...?
Мектепке директор болып Утешова Сара келгели бери көплеген жетискеншиликке ерискен.
Искер,бир сөзли,саўатлы басшы.Қәсиби оқытыўшы,биология пәни муғаллим.
Ең баслысы мектепте саламат орталық жаратылған.
Оқыўшылары әжжедей аппақ кофта,көйлеклер кийген,сәлем- әлемине гәп жоқ.
Мектептин2023- 2024 оқыў жылындағы табысларын айтатугын болсақ,2024-жылы питирген 11-класс оқыўшыларының бәри 100% пайыз қапланып ҚМУ га оыўга кирди.
Пан олимпиадасынан физика панинен районлык баскышта 10кл окыушысы 1 хам 2-орынды ийеледи
Инлиз тили пәни муғаллими Алламбергенова Ақсынгүл С1 дарежесине ийе, жане бир инлиз тили пәни муғаллими Байниязов Данияр докторантураға оқыўға кирди.
Буннан басқа да мектеп "бес баслама" бойынша спорттың түрлеринен районлык баскышда 1-орынды ийелеген.
Район орайына алыс,шетки аўылдың жетискеншиликлери 2 мыңға жуўық оқыўшылары болған мектеплерден қалыспайды.
Мектептин барлык мәдений илажлары бурын коридорда,фойеде өтилетугын болған. Хәзирги күни мектеп жәматиниң аўызбиршилиги менен активлер залы исленди.
Ең баслысы,бул жетискеншиликлерге тиккелей мектеп басшысы болған зәбердес устаз Сара Утешованың үлеси көп.
Қәсипке пидайылық деп усындай басшыларға айтса керек.
Оралхан Сапарова.
Өзбекстан ҳам Қарақалпақстан жазыўшылар аўқамы ағзасы.
https://t.me/Soz_marjani