AIMAGAMBETOV

В рамках обсуждения Налогового кодекса, заключением правительства поддержаны наши поправки: медицинские услуги и лекарства, относящиеся к социально значимым заболеваниям, будут облагаться НДС по ставке 0%.

Это означает, что по перечню, который будет утверждаться постановлением Правительства, самые социально значимые лекарства и медицинские услуги будут полностью освобождены от НДС.
И самое главное — это поможет избежать резкого роста цен для наших граждан.

Не скрою, изначально наша позиция была еще шире: мы настаивали на полном освобождении от НДС всех медицинских услуг и лекарств.
Однако Правительство выступило против.
В ходе обсуждений был найден такой компромисс.

Более того, по остальным медицинским услугам и лекарствам, которые все же будут облагаться налогом,
достигнута договоренность о плавном переходе:
• с 2026 года — ставка НДС 5%,
• с 2027 года — 5%

Также принципиально важно:
услуги и лекарства в рамках ГОБМП и ОСМС также будут полностью освобождены от НДС.

И на этом этапе главное — сохранить доступность медицины и лекарств для наиболее уязвимых граждан.
Работа продолжается.

Кітаптар — салықсыз!

Қазір ғана жұмыс тобының отырысында біз үшін маңызды шешім қабылданды:
енді отандық кітаптар мен оларды басып шығару қызметтері 16% қосылған құн салығынан (ҚҚС) босатылады.

Бұл жай ғана салықты алып тастау емес.
Бұл — терең мағынасы бар қадам.

Кітап — тауар емес.
Кітап — білімнің, мәдениеттің, тарихтың және ұлттың болашағының кілті.

AMANAT партиясының фракциясы мен біздің Әлеуметтік-мәдени даму комитеті осы бағытта табанды түрде жұмыс істеді.
Біздің ұсынысымызды Үкімет те өз қорытындысында қолдады.

Бұл бастама Мемлекет басшысы Қ. К. Тоқаевтың оқу мәдениетін дамыту жөніндегі үлкен бағдарламасымен толық үндеседі.

Әлемнің көптеген елдерінде кітаптар салықтан босатылған.
Тіпті керісінше, мемлекет баспаларды қолдап, субсидия беріп, кітаптарды халық үшін қолжетімді етуге тырысады.

Өйткені қазіргі кезде идеялар мен мағыналар үшін нағыз күрес жүріп жатыр.

Бүгін кітапқа салынған инвестиция — елдің рухани тәуелсіздігі мен бәсекеге қабілеттілігіне салынған инвестиция.

Хорошая новость для всех, кто верит в силу книги и знаний!

Сейчас на заседании рабочей группы поддержана наша поправка:
отечественные книги и услуги по их изданию будут освобождены от НДС в размере 16%.

Это больше, чем просто изменение налоговой нормы. Это важный сигнал, о том, что книга — это не товар, а знание, культура, история и будущее нации.

Для нас это был вопрос принципа.

Фракция партии AMANAT и наш Комитет по социально-культурному развитию последовательно работали над этим.

Это часть большой инициативы Президента страны К. Токаева по развитию культуры чтения.

Не секрет, что во многих странах книги не просто освобождены от налогов — они получают господдержку и даже субсидии.
И это делается не ради статистики.

В современном мире идёт борьба идей, смыслов, нарративов. Инвестиция в книги — это инвестиция в конкурентоспособность страны.

Чтение не должно быть роскошью.
Пусть каждая книга, которую сегодня откроет ребёнок или взрослый, будет не роскошью, а окном в новое будущее.

Бүгін – Кітап күні.
Бұл күн мен үшін ерекше. Себебі өмірімде үлкен өзгерістерге жол ашқан, мені өзгерткен нәрсе болса – ол кітап.

Балалық шағымда ауыл кітапханасының әр бұрышын аралап, әр бетін парақтап, кейіпкермен бірге қиял әлеміне сүңгіп кететінмін.
Солардың ішінде Есенберлиннің кейіпкерлері мені ойландырса, Бредбери мен Азимовтың фантастикалық әлемдері қиялыма қанат бітіретін.

Ғылыми фантастика – бала кезден сүйікті жанрым. Айзек Азимов, Рэй Бредбери, Стругацкийлер, Хайнлайн, Саймак…
Олардың шығармалары күн сайын жаңа сұрақтар қойып, менің ойымды ұштай түсті.

Үйімізде кітап сөрелері көп болатын. Ата-анамның кітап оқығанын көріп өскендіктен, менде де кітапсүйгіштік ерте пайда болды.

Қазір өзім ата-ана болғалы — балаларыма ертегі оқып беру, бірге оқу менің күнделікті әдетіме айналды.
Олармен бірге Соқпақпаев пен Есенберлинді, Дюма мен Бредбериді, Пеппи мен Том Сойерді, қазақ ертегілері мен аңыздарын оқимыз.
Бұл — жай ғана бірге өткізілген уақыт емес, бұл — бауыр басу, ой бөлісу, бір-біріңді тереңірек түсіну.

Біз PISA, TIMSS сияқты халықаралық зерттеулерді жарияладық. Онда бір қарапайым, бірақ маңызды заңдылық анықталған:
үйінде кітаптары бар, ата-анасымен бірге оқитын балалар – мектепте жақсы оқиды, үлгерімі 1–2 жылға жоғары, ал болашақта жалақысы да көбірек болады.
Бұл жай ғана статистика емес – бұл өмірдің өзі.

Кітап — тәрбие, көзқарас, құндылық, қиял, логика, сенім және прагматикалық тұрғыда — жақсы жұмыс пен лайықты жалақы.

Қызметте де, адаммен сөйлескенде де, менің ішкі тірегім — оқыған кітаптарым.
Олар менің көзқарасымды, құндылықтарымды қалыптастырды, сенімімді тереңдетті, дауысымды айқынырақ шығаруға көмектесті.

Сондықтан ұсынысым — үйдегі балалармен бірге кітап оқу және күніне кем дегенде 30 минутты кітапқа арнау.
Жанұямен, балаңызбен немесе өзіңізбен жалғыз болыңыз — айырмашылығы жоқ. Ең бастысы – оқуға уақыт табайық.

Вчера в Мажилисе обсуждали очень важную тему — исполнение судебных актов.

Казалось бы, человек выиграл суд и справедливость восторжествовала.
Но в действительности все только начинается: жалобы, отписки и тд. Почему?

Сейчас частный судебный исполнитель (ЧСИ) получает до 25% от суммы взыскания. Это его мотивация.
И здесь много противоречий. Из-за долга в несколько тысяч тенге могут арестовать единственное жилье, заблокировать детское пособие или пенсию.

При этом, заключения МЮ о нарушениях — лишь рекомендации. Санкций почти нет.

Если зарабатываешь — неси и ответственность.

Если ЧСИ получает процент за свою работу, то должен нести и ответственность за бездействие или нарушения.
Если есть грубые нарушения, ЧСИ должен выплачивать штраф.
Причем не через суд спустя два года, а на основании заключения уполномоченного органа.
Такое заключение должно иметь юридическую силу — с возможностью его обжаловать в суде.

Цифровые “лазейки” — уклонение с разрешения системы.

Супераппы (в том числе приложения от мобильных операторов), сим-карты с кошельками, букмекерские счета —
все это стало своего рода квазибанковскими сервисами.
И все это до сих пор не интегрировано с системой АИС ОИП. Государство просто не видит эти активы.

А значит, должник может спокойно пользоваться деньгами, летать за границу, играть в азартные игры, совершать покупки —
и при этом в базе числиться как “ничего нет, взыскать невозможно”.

Эти и другие лазейки нужно устранять.
Потому что справедливость — это не просто решение суда. Это когда это решение реально исполняется.

Обсуждаем законопроект по ОСМС. Необходимость реформ очевидна, но важно, чтобы изменения не свелись лишь к сокращению гарантированной помощи и увеличению нагрузки на граждан и бизнес.

Что вызывает обеспокоенность:
1. Сокращение пакета ГОБМП
Инициаторы предлагают перевести большую часть гарантированной помощи в страховой пакет — ОСМС.
Это в текущем виде — неприемлемо.
Как минимум, первичный осмотр и базовая диагностика должны остаться в ГОБМП. Как минимум.
Это основа профилактики, особенно для незастрахованных граждан.
Без доступа к участковому врачу система теряет смысл.
2. Повышение потолка взносов от работодателей и работников
Да, мы за справедливость. Но последствия для бизнеса и сотрудников нужно учитывать.
Взносы на медстрахование не должны превращаться в дополнительный налог.
Повышение без стимулов и альтернатив это путь к перегрузке.

Что можно сделать:

✅ Сохранить первичный осмотр и базовую диагностику в ГОБМП.
В дополнение к скорой помощи, скринингам, лечению социально значимых заболеваний (рак, туберкулёз, ВИЧ и др.).

✅ Ввести условно-сберегательный медицинский счет.

Об этом я уже говорил ранее на Правительственном часе.
Часть взносов по ОСМС можно было бы направлять на персональный счет гражданина.
Средства, после накопления достаточной суммы,можно было бы гражданам использовать:
• на добровольную страховку,
• на стоматологию и реабилитацию,
• на дополнительное лечение.

Это повысит личную заинтересованность и мотивирует оставаться в системе.

В Сингапуре действует система — часть дохода идёт на личный медицинский счёт, которым человек распоряжается сам.

✅ Ввести бонусную систему за участие в ОСМС и заботу о здоровье.
Граждане, которые:
• регулярно платят взносы,
• участвуют в диспансеризации,
• следят за здоровьем,
могут получать бонусные баллы, которые можно использовать на:
• улучшенные условия в стационаре,
• скидки в аптеках и фитнес-центрах,
• профилактические чекапы и тд.

✅ Навести справедливость в региональных отчислениях за льготные категории.

• Обеспечить прозрачность работы фонда ОСМС: регулярные отчеты, открытая информация, ответственность за приписки.

• Усилить цифровизацию и внедрение ИИ для учета и аналитики.
Обеспечить доступность медицинских услуг.

Все эти предложения еще обсуждаются. Решений еще нет.

В целом, следует отметить работу Министерства здравоохранения, команда системно занимается накопленными проблемами.

МӘМС туралы заң жобасы талқылануда: нені ескеру керек?

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесіне өзгерістер енгізу қажеттілігі түсінікті. Бірақ бұл өзгерістер тек кепілдендірілген көмекті қысқартуға немесе халық пен бизнеске қосымша ауыртпалық жүктеуге айналмауы тиіс.

Алаңдатып отырған негізгі мәселелер:

1. Кепілдендірілген көмек көлемінің (ТМККК) қысқаруы.
Заң жобасында медициналық көмектің көп бөлігін МӘМС пакетіне көшіру ұсынылған.

Бірақ алғашқы тексеріс пен базалық диагностика ТМККК аясында қалуы тиіс.
Бұл әсіресе сақтандырылмаған азаматтар үшін маңызды — профилактиканың негізі. Егер адам учаскелік дәрігерге тегін көріне алмаса, жүйенің мағынасы жоғалады.

2. Жарна мөлшерінің артуы.
Жұмыс беруші мен қызметкерден алынатын жарна шегін арттыру ұсынылған.
Әділеттілік қажет, бірақ бизнес пен азаматтардың мүмкіндігін ескеру керек.
Жарнаны салыққа айналдыруға болмайды.
Балама мен ынталандырусыз шекті арттыру — жүйені шамадан тыс жүктеуге апарады.

Не істеуге болады?

✅ Алғашқы тексеріс пен базалық диагностика ТМККК аясында қалуы тиіс.
Жедел жәрдем, скринингтер, онкологиялық, туберкулез, ВИЧ сияқты әлеуметтік маңызы бар аурулар ТМККК аясында қалды.

✅ Жеке медициналық жинақ шотын енгізу.
Бұған дейін Үкімет сағатында да ол туралы айтқанмын.

МӘМС жарнасының бір бөлігі азаматтың атына ашылған арнайы шотқа түсіп отыруы керек.

Оны азамат мынадай қызметтерге жұмсай алады:
• ерікті сақтандыру,
• стоматология, оңалту,
• қосымша ем, дәрі-дәрмек т.б.

Бұл жүйеге сенімді арттырып, адамды белсенді болуға ынталандырады.
Мысалы, Сингапурдің жүйесі осындай тәсілмен жұмыс істейді.

✅ МӘМС жүйесіне қатысып, өз денсаулығына мән беретін азаматтарға ынталандыру жүйесін енгізу
Жарна төлеп, тексеруден уақытылы өтіп жүрген азаматтар:
• стационардағы жайлылықты арттыру,
• дәріхана, фитнес және клиникаларда жеңілдіктер,
• профилактикалық тексерулерге бонус алу мүмкіндігіне ие болуы керек.

✅ Өңірлер арасындағы төлем теңсіздігін жою
Әсіресе жеңілдік санаттарына қатысты әділетті механизм қажет.

• МӘМС қорының жұмысы ашық болуы тиіс: есептер, деректер, жалған тіркеулер үшін нақты жауапкершілік болуы керек.
• Салауатты өмір салтын ынталандыру: скринингтерге қатысу, профилактикаға мән беру маңызды.
• Цифрландыру мен жасанды интеллектті енгізу — есеп пен талдауды жеңілдетеді.
• Медициналық көмектің қолжетімді болуы — басты міндеттердің бірі.

Бұл ұсыныстар әлі де талқылану үстінде. Қорытынды шешімдер әлі қабылданған жоқ.

Жалпы алғанда, Денсаулық сақтау министрлігі жүйелі жұмыс жүргізіп жатыр, жиналған мәселелер кезең-кезеңімен шешіле деп үміттенеміз.

Жаңа спорт туралы заң: не өзгереді?

Президент дене шынықтыру және спорт саласындағы жаңа заңға қол қойды. Бұл тек кәсіби спортшыларға ғана емес, баласын спортқа беріп жүрген ата-аналарға, салауатты өмір салтын ұстанатын барша азаматтарға қатысты маңызды құжат.

Біздің Комитет депутаттары осы заң жобасымен ұзақ әрі мұқият жұмыс істеді.

Қандай өзгерістер бар?

• Легионерлерді қаржыландыруға бюджеттен де, квазимемлекеттік сектордан да (мысалы, «Самұрық-Қазына») тыйым салынады. Қаражат өз спортшыларымызды қолдауға жұмсалады.
• Ұлттық спорт түрлері (қазақша күрес, асық ату, көкпар және т.б.) басым бағыттар тізіміне ресми түрде енді.
• Бұқаралық спорт — негізгі басымдық болады.
• Спорт саласында тік басқару жүйесі енгізіледі — министрліктен акиматқа дейін бәрі бір жүйемен жұмыс істеуі керек.
• Спорт федерациялары республикалық құрылыммен байланысты болуы тиіс — бұл тәртіп пен тиімділік үшін қажет.
• Спорт мекемелерінің басшылары енді ротация арқылы тағайындалады — «мәңгілік» бастықтар болмайды. (Мұндай жүйе мектеп директорларына қатысты да енгізілген.)
• Мүгедектігі бар спортшыға еріп жүретін адамның шығыны мемлекет есебінен өтеледі. Бұл да біздің депутаттардың бастамасы.
• Әр спорт түрі бойынша жас шектеулері нақты белгіленді — бұл балалардың қауіпсіздігі үшін маңызды.
• Ұлттық спорттық дайындық стандарттары енгізіледі.
• Антидопинг ережелерін бұзғандарға қатысты жауапкершілік күшейтіледі.
• Бюджет енді нақты басым спорт түрлеріне бағытталады — қаражат әр тарапқа шашылмайды.
• Спорт ұйымдарына ақылы қызмет көрсетіп, табыс табуға мүмкіндік беріледі — бұл қаражат сол ұйымның есебіне түседі.
• Спорттық медицинаның жұмысы нақты заңмен реттелді.

Бұл заң — әділеттілік пен дамудың негізі.

Новый закон о спорте: что изменится?

Президент подписал важный закон о физической культуре и спорте. Он касается каждого — и профессионалов, и родителей, чьи дети занимаются спортом, и всех тех, кто просто хочет вести активный образ жизни. Депутаты нашего Комитета провели большую работу над этим законопроектом.

Что поменяется:

• Финансирование легионеров из бюджета прекращается. За счет квазигоссектора (Самрук и пр.) тоже запрещено. Средства пойдут на поддержку отечественных спортсменов.
• Национальные виды спорта (казакша күрес, асық ату, көкпар и др.) теперь включены в список приоритетных.
• Массовый спорт будет в приоритете.
• Создаётся четкая вертикаль управления спортом — от министерства до акиматов, чтобы всё работало слаженно и по единым стандартам.
• Все спортивные федерации теперь обязаны быть связаны с республиканской структурой. Будет больше порядка, прозрачности и эффективности.
• Вводится ротация руководителей спортшкол и организаций. Чтобы не было «вечных» начальников. (Кстати, аналогичная норма по ротации директоров школ и колледжей ранее нам была также внедрена.)
• Если спортсмен с инвалидностью нуждается в сопровождении — государство оплатит расходы сопровождающего. Наши депутаты настояли на включении этой поправки.
• Уточнены возрастные ограничения для начала занятий и участия в соревнованиях по видам спорта. Это важно для сохранения здоровья детей.
• Введены национальные стандарты подготовки спортсменов.
• Усилена ответственность за нарушение антидопинговых правил.
• Бюджетные средства теперь будут направляться на приоритетные виды спорта, а не размазываться по всем направлениям.
• Спортивным организациям теперь разрешено оказывать платные услуги и зарабатывать доход, который будет поступать на счет самой организации.
• Уточнена и урегулирована деятельность спортивной медицины.

Этот закон — про справедливость, порядок и развитие.

Иногда даже простые и логичные вещи приходится отстаивать.

Во время работы в министерстве иницировали норму, которая позволяет колледжам и школам использовать свои собственные доходы — например, от учебной продукции — на развитие.
Всё вроде понятно и справедливо.

Но на практике — проблемы с реализацией.

Вот представьте:
– Студенты колледжа учатся на сварщика и делают металлические изделия — ворота, лавочки.
– Будущие повара пекут хлеб, печенье, торты.
Это все в рамках учебного процесса. Это не бизнес, не прибыль ради прибыли. Просто ребята делают руками то, чему учатся.

Эту продукцию можно было бы реализовывать, а деньги — вернуть в учебный процесс. Купить новые материалы, обновить оборудование и прочее .

Но на местах не так гладко.
Некоторые местные антимонопольные органы видят в этом… конкуренцию бизнесу.

Хотя на самом деле — это не мешает бизнесу. Наоборот: помогает вырастить тех, кто завтра будет работать на заводах, фабриках, в кафе, в пекарнях.

Та же история со школьными спортзалами.

Уже несколько лет назад мы разрешили школам сдавать спортзалы в аренду в неучебное время — для кружков, секций, мероприятий.

Но и тут — вопросы.
На местах антимонопольные органы и в этом видят конкуренцию бизнесу.

Провели совещание. Решение есть.
Коллеги из АЗРК обещали устранить эти проблемы.