🌙 Менің оразам

Қасиетті Рамазан айына бес айдан аз уақыт қалыпты☺️

​​🌙 АШУРА ОРАЗАСЫН НЕШЕ КҮН ҰСТАУ КЕРЕК?

Биылғы Ашура күні мүфтият бекіткен күнтізбеге сәйкес 16 шілдеге сәйкес келеді. Осы орайда, мұсылмандар арасында “Ашура оразасын неше күн тұту керек?” деген сұрақ туындайтыны рас. Бүгінгі шағын жазбабымызда осы тақырыпқа қатысты шариғи дәйектемелерді талқылайтын боламыз.
⠀
Ғалымдардың бірауызды пікірі бойынша, Ашура күні ауыз бекіту – мустахаб. (Бәдә'ис-сана', 2/79)
⠀
Оған дәлел ретінде, әбу Қатада (рахимахулла) жеткізген танымал хадисте Алла Елшісі ﷺ айтады:
⠀
وصيام يوم عاشوراء أحتسب على الله أن يكفر السنة التي قبله
⠀
"Ашура күнгі ораза өткен жылғы күнәлардың кешірімі болады деп Алладан үміт етемін."
⠀
Абдулла ибн Омар (радиаллаһу әнһума) жеткізген хадисте Алла Елшісі ﷺ былай деген:
⠀
" إِنَّ عَاشُورَاءَ يَوْمٌ مِنْ أَيَّامِ اللَّهِ فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ وَمَنْ شَاءَ تَرَكَهُ "
⠀
"Расында, Ашура Алланың күндерінен болған күндердің бірі. Кім қаласа ораза ұстасын, ал қаламаса, ұстамасын." (Мүслим, 1126)
⠀
Жалпы бұл күні ораза тұтуға қатысты үш түрлі көзқарас бар (Фатхул-Бари, 4/246):
⠀
1) Тек қана Ашура күні ораза тұту. Ханафи мәзхабы ғалымдарының бір тобының көзқарасы бойынша тек қана Ашура күні ауыз бекіту - мәкруһ (тәнзиһән). (Дуррул-Мұхтар, 2/91).
⠀
Бұл пікірді имам Шурунбулали, Бадруддин әл-Әйни, ибн Әбидин, ибн әл-Хумам, имам Хаскафи (рахимахумуллаһ) сынды ханафи мәзхабының таңдаулы фақиһтары таңдаған. Сондай-ақ, атақты "Фатауа әл-Һиндия" (1/202) кітабында да осылай жазылған.
⠀
Олардың сүйенген дәлелі, Алла Елшісі ﷺ Ашура жайлы хадистерінің бірінде былай деген:
⠀
لئن بقيت إلى قابل لأصومن التاسع
⠀
"Егер келесі жылы аман болсам, тоғызы күні де ауыз бекітемін." (Муслим, 1134)
⠀
صوموا التاسع وخالفوا والعاشر الیھود
⠀
"Тоғызы және оны күні де ауыз бекітіп, яхудилерге ұқсамаңдар!" (Мусаннаф Абдурраззақ, 7839; Сунан әл-Кубра, 8404)
⠀
Екінші топ ханафи мәзхабы ғалымдарының пікірінше, тек қана Ашура күні ораза тұту мәкруһ емес. Себебі, бұл күні ораза тұтудың үкімі, жоғарыда баяндағанымыздай, мустахаб. Бұл пікірді ұстанғандар қатарына имам Кәсәни, Әнуар Шах Кашмири, Әбу Зафар Усмани, Абдул-Хақ Дәхләуи (рахимахумулла) секілді атақты фақиһтар мен мухаддистер кіреді.
⠀
2) Ашураға кейінгі (тоғызы) не алдыңғы (он бірі) бір күнді қосып ұстау.
⠀
Бұл көзқарас яхудилерге ұқсамау туралы жоғарыда баяндалған хадиске негізделеді. Сондай-ақ, Алла Елшісіне ﷺ христиандар мен яхудилердің осы күнді құрметтеп, ораза тұтатыны айтылғанда:
⠀
فَإِذَا كَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ - إِنْ شَاءَ اللَّهُ
⠀
"Алла қаласа, келесі жылы біз тоғызы күні де ораза тұтамыз" деген. (Муслим, 1134)
⠀
Ибн Аббас (радиаллаһу әнһума) Ашураға дейінгі немесе одан кейінгі бір күнді қосып ұстағаны жеткен, әрі сапарда болса да бұл амалын тоқтатпаған. (Табари, Тәхзиб әл-әсәр, 537)
⠀
3) Үш күн қатарынан ауыз бекіту. Бұл ибн Хәжәр Әсқалани, ибн Қаюм әл-Джаузия (рахимахумуллаһ) сынды ғалымдардың көзқарасы бойынша, ең дұрыс пікір осы.
⠀
Оған себеп, адам Ашура күнін есептеу барысында жаңылып, бұл күннің сауабынан қол үзіп қалуы мүмкін. Ханбали мәзхабының ғұламасы ибн Қудама (рахимахуллаһ) имам Ахмадтың былай дегенін айтады:
⠀
"Кімде-кім ораза ұстауды қаласа, тоғызы және оны күні ауыз бекітсін. Ал, кім күн санаудан жаңылысса, үш күн қатарынан ауыз бекітсін" (әл-Муғни, 1/441).
⠀
Десе де, кейбір фақиһтар оны және он бірі күні ауыз бекіту бұдан абзал деп санаған. (Мирқат әл-Мәфәтиһ, 4/1412; Имдәд әл-Фәтәуә, 2/118)
⠀
Қорытындылай келе түйіндер болсақ,
⠀
Мүмкіндігінше, бұл күні үш күн қатарынан ауыз бекіткен абзалырақ болады, себебі, бұл ғалымдар таңдаған пікірдің ең дұрысырағы. Оған қоса, үш күн қатарынан ауыз бекіткен адам міндетті түрде Ашурамен кездеседі, әрі бірінші пікірде талқыланған келіспеушілікке ұрынбайды, сондай-ақ, кітап иелерінен өзгешелену туралы айтылған хадиске де амал еткен болып табылады, әрі хадистерде баяндалған сауапқа қауышады.
⠀
Алла Тағала тұтқан оразаларыңызды қабыл етсін!
⠀
© Жазбаның авторлық құқығы сақталған

@oraza_kz

АШУРА ЖАЙЛЫ АЛТЫ ХАДИС

Ашура күні – Ислам күнтізбесіндегі таңдаулы даталардың бірі. Осы ретте сіздерге Ашура күнінің артықшылығы туралы алты хадис ұсынамыз. Жазба ұнаса лүпіл басып, достарыңызбен бөлісіңіз.

1️⃣ Әбу қатада Алла Елшісінен жеткізеді: "Ашура күнгі ораза өткен жылғы күнәлардың кешірімі болады деп үміттенемін" (Муслим, 2738)

2️⃣ Әбу Қатада Алла Елшісінен жеткізеді: "Ашура күнгі ораза жыл бойы тұтқан оразаға сай келеді" (Сахих ибн Хиббан, 3631)

3️⃣ Әбу Һурайрадан жеткен хадисте "Кімде-кім Ашура күні отбасына жомарттық жасаса, Алла Тағала жыл бойын оның отбасына береке, молшылық нәсіп етеді" (Шуғабул-иман, 3515; әт-Тарғиб, 2/115-116)

4️⃣ Жәбәлә жеткізеді: Бірде табиғин ибн Шиһаб әз-Зуһримен сапарда болғанымда ол Ашура оразасын ұстады. Жанындағылар "Сіз Рамазанда сапарда болсаңыз ораза ұстамайтын едіңіз ғой" – дейді. Сонда әз-Зуһри: "Себебі, Рамазан оразасы бірнеше күн, ал, Ашура олай емес" деп жауап берді (Шуғабул-иман, 3518; Сияр ғәләмин-нубәлә, 5/342)

5️⃣ Абдулла ибн Аббас айтады: "Алла Елшісінің бірде-бір Ашура оразасы секілді ораза тұтуға асыққанын көрмедім" (Бухари, 2006)

6️⃣ Сахаба Хазірет Әли айтады: "Егер сіз Рамазаннан кейін ораза ұстағыңыз келсе, Мухаррам айында тұтыңыз. Себебі бұл шын мәнінде, Алланың айы. Алла Тағала бұл күні бір халықтың тәубесін қабыл еткен еді, әрі басқа пенделерінің де тәубесін қабыл етеді." (Сунан Тирмизи, 741)

🩸Хафиз ибн Рәжәб осы хадиске қатысты бірнеше риуаяттарды келтіріп, бұл күннің Мухаррам айының 10-ы, яғни, Ашура күніне саятынын айтады. (Ләтәиф-мағариф, 104)

Алла Тағала Ашура күнгі құлшылықтарымызды қабыл етсін!

© Жазбаның авторлық құқығы сақталған

@oraza_kz

​​🌙 МҰХАРРАМ АЙЫНА ТӘН ТӨРТ ЕРЕКШЕЛІК

Мұсылманша жыл басы Мұхаррам айы басталды! Осы орайда Мұхаррам айына тән төрт ерекшелікті назарларыңызға ұсынамыз.
⠀
1️⃣ Мұхаррам - Құранда баяндалған қасиетті төрт айдың бірі. Алла Тағала Құранда айтады:
⠀
«Расында Алланың қасында көктер мен жерді жаратқалы Алланың кітабындағы айлардың саны он екі. Бұлардың төртеуі (Зүлқағда, Зүлхиджә, Мұхаррам және Ражәб) құрметті айлар». (Тәубе сүресі, 36)
⠀
2️⃣ Мұхаррам - Алланың айы әрі бұл айда тұтылған ораза - Рамазаннан кейінгі ең абзал ораза саналады. Сахаба Әбу Зарр жеткізген хадисте: «Түннің қайырлысы – ортасы, айлардың абзалы – Алланың айы болғандықтан мұхаррам» - делінсе, (Нәсәи, 4216) басқа хадисте "рамазан айынан кейінгі ең абзал ораза – Алланың айы мұхаррам айындағысы және парыздан кейінгі ең абзал намаз –  түнгі намаз” деп айтылған (Муслим, 1163)
⠀
3️⃣ Мұхаррам айының атауы - ислами болып табылады. Имам Суютидің айтуынша, басқа айлардың атауы жәһилият заманында бар еді. Жәһилият заманында мұхаррам айы «сафарул әууәл», ал келесі ай «сафару сани» деп аталатын. Ислам келген кезде, Алла оны «мұхаррам» деп атады, міне, осы себепті бұл айды Аллаға жалғайды. (әд-Дибаж: 3/352)
⠀
4️⃣ Мұхаррам айының 10-ы - Ашура күні. Бұл күні ораза тұтқан жанның өткен жылғы күнәлары кешірілетіні хадисте баяндалған. (Муслим, 1162)
⠀
✏ Дайындаған: @oraza_kz

Құрметті, жамағат!

Мұсылманша жаңа жыл 1446 хижри жыл құтты болсын!

Ислами айлардың алғашқысы Мухаррам айы берекелі болсын!

Алла қаласа, @orazabot-та “НӘПІЛ ОРАЗАЛАР” бөлімі ашылады.

Алдағы уақытта әрбір ислами айлардың абзалдығы мен сол айда тұтылатын нәпіл оразаларға қатысты ақпараттарды бөлісетін боламыз☺️

Зүлхиджа айы құтты болсын!

Алдымызда қандай оразалар бар екенін білесіз?

Бүгін Шәууәл айының 29-ы, бәлкім соңғы күні. Нәпіл ораза тұтып үлгердіңіздер ме?

🔅ШӘУУӘЛДАҒЫ ОРАЗАДАН БӨЛЕК ҚҰЛШЫЛЫҚ
Шәууәл айы Рамазаннан кейін келетін ай болғандықтан, бұл айда өткен оразадағы кемшіліктердің орны толықтырылады. Бұхари мен Муслимнің «Сахих» жинақтарында Пайғамбарымызﷺ Рамазан айының соңғы он күнінде жасай алмаған иғтикаф құлшылығының орынын Шәууәл айында толықтырғандығы айтылады. Мұнымен қоса, үзірлі себептермен ұсталмай қалған ораза күндерін дәл осы Шәууәл айында толықтырған жөн дейді ғалымдар.


🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

📍ИСЛАМ ДӘУІРІНДЕГІ ШӘУУӘЛ
Пайғамбарымызғаﷺ елшілік міндеті жүктеле салысымен ол өз қауымы ұстанатын негізсіз тиымдарды әшкереледі. Солардың бірі - Шәууәл айына қатысты еді. Алла елшісіﷺ Шәууәлда үйленуге болмайды деген негізсіз тиымның тамырына түбегейлі балта шапты. Ол осы айда Айша анамызға үйленді. Бұхаридің «Сахихында» Айша (р.а.) өзі бұл жайлы: «Алла елшісіﷺ маған Шәууәлда үйленді және менімен Шәууәлда шаңырақ көтерді. Алла елшісініңﷺ қай әйелі оның алдында маған қарағанда сүйіктірек болып еді?!" - деп мақтанған. Яғни Ислам діні мұндай жалған сенімдердің күшін жойып, Алланың мейірімін ешкімнің де шектей алмайтындығын халыққа түсіндірді. «Юнус» сүресінің 107-аятында: 

«Егер Алла саған бір зиян жеткізсе, сонда оны Алладан басқа айықтырушы жоқ. Ал егер саған бір жақсылық қаласа, онда Оның кеңшілігін тойтарушы жоқ. Ол оны құлдарынан қалаған кісіге береді. Ол өте Жарылқаушы, ерекше Мейірімді», 

– деп айтылған. Яғни пендеге пайда да, зиян да бір Алладан ғана болатындығы Құранда ашық баян етілді.  

🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

📍ИСЛАМҒА ДЕЙІНГІ ШӘУУӘЛ
Шәууәл айының тарихы Исламға дейінгі надандық дәуірінен бастау алады.  Көне арабтар Шәууәл айын жамандыққа ырымдаған. Бұл айда ерлі-зайыптылардың бас қосуы дұрыс неке болмайды деген соқыр сенімде жүрген.

Олардың Шәууәлді жаман ырымға балаған себебі - есте жоқ ескі замандардың бірінде үйленгісі келген жастардың бірнеше жұбы дәл осы Шәууәл айында қатерлі оба ауруына шалдыққан деген аңыз айтылады. Ал надан арабтар сол тағдырдың қайталануынан қорқып, Шәууәл айында үйленбеу керек деп санаған. Шәууәлда үйлену қажет болса, аспанға көгершін ұшырып, соның ұшуына қарай әрекет еткен. Яғни, тағдырын құстың ұшуына байлап, Аллаға серік қосып адасқан. Арнайы ұшырылған құс оңға не алға қарай бағыт алса, олар мұны жақсылыққа балап, Шәууәлда үйлене беретін. Ал егер әлгі құс ұшқан бетте сол жаққа не кейін қарай бағыт алса, олар мұны жаман ырымға балап, үйленуді тоқтататын болған. Алайда адамдардың тағдыры құстың немесе уақыттың емес, Алла Тағаланың қолында еді. Сондықтан Ислам келісімен аталмыш сенімдер өзінен өзі ұмытылды.


🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

🖋️Əбу Һурайра (р.a) риуаят еткен хадисте Пайғамбарымызﷺ айтты:

«Қиямет күні Алла Тағала жолына екі нәрсені жұмсаған адамды Жәннаттың бір есігінен: «Ей, Алланың құлы! Бұл – жақсылық», – деп шақырылады.
•Намаз оқығанды «Намаз» есігінен
•Алла Тағала жолында соғысқанды «Жиһад» есігінен
•ораза ұстағандарды «Раййан» есігінен
•ал садақа бергендерді «Садақа» есігінен шақырады»,
– деп айтқан уақытта Әбу Бәкір (р.а): «Бұл есіктерден шақырылғандарға не қам, не қайғы? Алайда, осы есіктің барлығынан бірдей шақырылатын пенде бола ма?» – деп сұрады.
Алла Елшісіﷺ: «Йә, болады. Мен Алла Тағаладан сізді солардың бірі болуыңызды тілеймін», – деп жауап берді».

📘 Бұхари мен Муслим

🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

🌙ШӘУУӘЛ АЙЫ
Пайғамбарымызﷺ:

«Кімде кім Рамазан айының оразасынан соң Шәууәл айында 6 күн ораза ұстаса, бір жыл ораза ұстағандай болады»

– деп,  бұл айда ұсталатын алты күн оразаның мол сауабын сүйіншілеген (Сахих Мүсілім). 

📈Бұл ораза сауабының бір жылға пара-пар келуін былайша түсінуге болады. Алла Тағала Құран Кәрімде: «Кімде-кім бір жақсылық жасаса, оған оның 10 есе қарымы беріледі» – деген. Ғалымдар Шәууәл айындағы 6 күн оразаның 1 жылдық сауабын осы аятпен байланыстырады. Рамазан айындағы 30 күн мен Шәууәл айындағы 6 күн қосылғанда, 36 күн болады. Бұл сан 10 есеге көбейтілсе, 360 күнді құрайды.

‼️Бір жылдың қалған 5 күні ораза ұстауға болмайтын Рамазан айтының алғашқы күні мен Құрбан айттың 4 күні. Оразаның әрбір күні 10 есе молайса, онда 36 күндік оразада 1 жыл ауыз бекітудің сауабы бар деген сөз.

📍Шәууәл айының оразасы нәпіл ораза болып табылады. Яғни, мұны ұстау ешкімге міндет емес, адамның өз ыхтиярында.

📍Шәууәл айының нәпіл оразасы тек Шәууал айында ғана ұсталады. Және оны айт күнінің екінші күнінен бастап ұстаса болады.

📍Шәууәл айының нәпіл оразасын арасын үзбей қатарынан, сонымен қатар арасын үзіп бөлек-бөлек күндерде де ұстауға болады.

📍Рамазан айында түрлі себептермен кей күндерін қаза етіп алған кісілер Шәууәл айында әуелі Рамазанның қазасын өтеуіне де, сонымен бірге Шәууәлдің 6 күндік нәпілін ұстаса да болады. Дегенмен, Рамазан оразасын толығымен ұстау Алла Тағаланың бұйрығы екенін ескерген жөн. Ал, Шәууәл айында 6 күн ораза тұту Пайғамбарымыздыңﷺ сүннеті болғандықтан алдымен оразаның қазасын өтеу абзал. Себебі адамның белгіленген ажалы айтпай келетіндіктен, алдымен парыз оразаның қазасын толық өтеп, нәпіл оразаны одан кейін ұстаған дұрыс. Бұған қоса жоғарыда келтірілген хадисте «Рамазан оразасынан соң Шәууәл айында 6 күн ораза ұстаса» делінгенін ескерсек, әуелі Рамазанның қазасын өтеудің абзалдығын ұғамыз.

📍Рамазан оразасын ұстамаған адамдарға да Шәууал оразасын ұстауына болады. Алайда, олар Пайғамбарымызﷺ сүйіншілеген бір жылдық оразаның сауабын ала алмайды. Себебі, Рамазан оразасы – парыз. Оны ұстамау – үлкен күнә.

📍Шәууал оразасы да Рамазан оразасы секілді «таң» намазынан (Таң намазына 10 минут қалғанда ауыз бекітіледі) басталып, «шам» намазына дейін жалғасады.

📍Шәууал айының 6 күндік оразасын әр аптада екі күнге бөліп, әсіресе, аптаның дүйсенбі және бейсенбі күндері ұстаса, нұр үстіне нұр. Себебі, Пайғамбарымызﷺ:

«Дүйсенбі күні мен бейсенбі күні (апталық) істеген істер Аллаға ұсынылады. Менің істерім Аллаға көтерілерде аузымның берік болғанын ұнатамын»

деді (Тирмизи).


🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

🎗️ОРАЗА АЙТЫНДА ІСТЕЛУІ ТИІС АМАЛДАР:
1️⃣пітір садақасын беру
Пітір садақасы Рамазан айында, яғни Рамазан айы басталғаннан бастап айт намазына дейінгі аралықта берілу қажет. Егер пітір садақасын бермегендер болса бірінші кезекте Айт намазына дейін пітір садақасын беруі тиіс. Айт намазынан кейін берілген пітір садақа жәй садақа болып қалады.

2️⃣тәкбір айту
Айт күндері тәкбір (Алланы ұлықтау) айту дінде заңдастырылған амалдардан. Алла тағала Құран кәрімде:

{ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ }
Сендерді тура жолға салған Аллаға шүкірлік етулерің үшін санын толтырыңдар. Әрі Алланы ұлықтаңдар.

Имам әз-Зухри былай деп баяндайтын: “Адамдар тәкбірлерді айт күні үйінен шығар кезде намаз орындалатын жерге барғанға дейін және имам көрінгенге дейін айтатын. Ал имам көрінген кезде, олар имам тәкбір айта бастағанға дейін тынышталатын, ал содан соң олар тағы да тәкбір айтатын”.

3️⃣айт намазын оқу
Пайғамбарымызﷺ өсиетiнде: «Айт күнi бiрiншi орындайтынымыз – намаз оқу», – делiнген.
Айт намазы дiнiмiзде уәжіп амал болғандықтан, Пайғамбарымызﷺ өмiрiнде оны бiр рет те қалдырмай оқыған. Ислам кез келген мерекенiң ғибадаттармен өткерiлуiн құптайды. Сондықтан айт мерекесі арнайы ғибадаттармен басталады.

4️⃣намазға шығар алдын құрма жеп шығу
Сүннет бойынша мұсылман адам намазға шығар алдында құрма дәмінен ауыз тиюі керек. Бұл пайғамбарымыздыңﷺ оразаның аяқталып, айт күндері басталғаны жайында берген белгісі.

5️⃣Ораза және Құрбан айт күндері ораза ұстауға болмайды‼️
Қуаныш пен шаттыққа толы бұл қос мейрамда мұсылмандар ораза ұстамайды. Бұл туралы Абу Са’ид әл-Худри былай деп баяндаған: «Алланың Елшісіﷺ адамдарға Ораза айт пен Құрбан айттың екі күнінде ораза ұстауға тыйым салатын»


🔆Айт күні пайғамбарымызﷺ адамдарға былай деп айтқан:

يَا أَيُّها النَّاس أَفْشُوا السَّلامَ وَأَطْعِمُوا الطَّعامَ وَصِلوا الْأَرْحَامَ وَصَلوا بِالليلِ وَالنَّاسُ نِيامٌ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ بِسَلَامٍ 

«Ей, адамдар, бұл күні сәлем жайыңдар, тамақтандырыңдар, туыстық қатынасты күшейтіңдер және адамдар ұйқыда болған кезде намаз оқыңдар, еш алаңсыз жәннатқа кіресіңдер

»

🌙 Ораза туралы пайдалы мағлұматтар алғыңыз келсе, бізге тіркеліңіз:

🔸 @oraza_kz - Ораза каналы
🔸 @orazabot - Ораза энциклопедиясы

✨ОРАЗА АЙТ ҚАЛАЙ БЕКІТІЛДІ?
Анастан(р.а) жеткен хадисте «Алла Елшісіﷺ Мәдинаға келгенде, олардың екi мерекесi болатын. Пайғамбарымызﷺ:
«Бұл қандай күндер?»,
– деп сұрағанда:
«Жаһилия дәуiрiнде ол күндердi ойын-күлкiмен өткiзетiн едiк», – дедi. Пайғамбарымызﷺ:
«Алла Тағала осы екi күндi олардан да жақсы Құрбан және Ораза айт күндерiмен алмастырды», – дедi.