ЖЕТІСУ СОТТАРЫ

Непогашенный долг препятствует выезду за границу
 
◾️ В Судебной администрации обсудили проблемные вопросы, связанные с выездом должников за пределы страны.

◾️ В мероприятии приняли участие председатели судебных коллегий по гражданским делам областных и приравненных к ним судов, представители Генеральной прокуратуры, министерств юстиции и здравоохранения, пограничной службы Комитета национальной безопасности и Республиканской палаты частных судебных исполнителей, руководители территориальных департаментов СА.

◾️ Мероприятие инициировано по результатам проведенного анализа практики санкционирования судами постановлений судебных исполнителей о приостановлении временного ограничения на выезд за пределы Казахстана должников по исполнительным документам.

◾️ Ограничивают выезд, как правило, тем, кто имеет не погашенные более 3-х месяцев долги  свыше 147 тысяч тенге (40 МРП).

◾️ Единственное основание, когда можно приостановить ограничение на выезд – это необходимость лечения за границей.

◾️ Итоги анализа показали, что за 10 месяцев текущего года отказано в санкционировании 867 постановлений из 1 768, или каждого второго из внесенных в суды.

◾️ Отказ в санкционировании связан с недоказанностью необходимости проведения лечения за рубежом и отсутствии возможности лечения в своей стране.

◾️ К примеру, судом отказано в санкционировании постановления судоисполнителя о приостановлении временного ограничения на выезд должника, поскольку каких-либо медицинских документов о необходимости лечения заболевания за границей, кроме приглашения заграничной клиники на лечение травмы коленного сустава, не представлено.

◾️ Судоисполнителями допускались факты вынесения  постановлений о  приостановлении временного ограничения на выезд по непредусмотренным законом основаниям (командировки, участие в соревнованиях, похороны близких родственников и др.).

◾️ Должниками в качестве оснований для выезда за пределы страны на лечение указывались самые распространенные болезни, которые успешно лечатся в Казахстане (остеохондроз, гастриты, артриты, пульпиты и др.).

◾️ Способствует такому положению отсутствие перечня заболеваний, для лечения которых в Казахстане отсутствуют соответствующие технологии и оборудование.

◾️ Сроки приостановления также не регламентированы.

◾️ Как результат, должники зачастую злоупотребляют своими правами и, имея многомиллионные непогашенные долги, в том числе перед государственным бюджетом и по алиментам, «обходят» примененные в отношении них ограничения и запреты.

◾️ Помимо этого, системы обмена информацией государственных органов по должникам недостаточно интегрированы между собой.

◾️ Эта проблема также не позволяет судоисполнителям контролировать исполнение выносимых документов.

◾️ По результатам обсуждения выработаны комплексные рекомендации для устранения недостатков и пробелов в этой сфере, которые направлены в уполномоченные органы.

Төленбеген қарыз шетелге шығуға кедергі жасайды

◾️ Сот әкімшілігінде борышкерлердің елден тыс жерлерге шығуына байланысты түйткілді мәселелер талқыланды.

◾️ Іс-шараға облыстық және оған теңестірілген соттардың азаматтық істер жөніндегі сот алқаларының төрағалары, Бас прокуратураның, Әділет және Денсаулық сақтау министрліктерінің, Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің, Жеке сот орындаушыларының республикалық палатасының өкілдері, Сот әкімшілігі аумақтық департаменттерінің басшылары қатысты.

◾️ Іс-шараны өткізуге атқарушылық құжаттар бойынша борышкерлердің Қазақстаннан тысқары жерлерге шығуына уақытша шектеулерді тоқтата тұру туралы сот орындаушыларының қаулыларына соттардың санкция беру практикасын талдау нәтижелері арқау болды.

◾️ Әдетте, 147 мың теңгеден (40 АЕК) 3 айдан астам өтелмеген қарызы барларға жол жүру шектеледі.

◾️ Шетелге шығуға шектеулердің тоқтатылуының жалғыз себебі - шетелде емделу қажеттілігі.

◾️ Талдау нәтижелері көрсеткендей, биылғы 10 ай ішінде сотқа жіберілген 1768 қаулының 867-сі немесе әрбір екіншісіне санкция беруден бас тартылған.

◾️ Рұқсат беруден бас тарту шетелде емделу қажеттілігі туралы дәлелдердің болмауына және өз елінде емделу мүмкіндігінің болмауына байланысты.

◾️ Мысалы, тізе жарақатын емдеуге шетелдік емхананың шақыруынан басқа ауруды шетелде емдеу қажеттілігі туралы медициналық құжаттар ұсынылмағандықтан, сот сот орындаушысының борышкердің жүруіне уақытша шектеуді тоқтату туралы қаулысына санкция беруден бас тартқан.

◾️ Сот орындаушылары заңда көзделмеген негіздер бойынша (қызметтік іссапарлар, жарыстарға қатысу, жақын туыстарын жерлеу және т.б.) жол жүруге уақытша шектеулерді тоқтату туралы қаулылар шығару жағдайларына жол берген.

◾️ Борышкерлер емделу үшін елден тыс жерлерге шығуға негіз ретінде Қазақстанда сәтті емделіп жатқан жиі кездесетін ауруларды (остеохондроз, гастрит, артрит, пульпит және т.б.) көрсеткен.

◾️ Бұл жағдайға Қазақстанда емдеуге арналған тиісті технологиялар мен жабдықтар жоқ аурулар тізбесінің жоқтығы ықпал етіп отыр. Тоқтату мерзімі де реттелмеген.

◾️ Соның салдарынан борышкерлер өз құқықтарын жиі пайдаланып, мемлекет бюджеті мен алименттерді қоса алғанда, өтелмеген миллиондаған берешегі бар, оларға қатысты қойылған шектеулер мен тыйымдарды «айналып өтеді».

◾️ Сонымен қатар, мемлекеттік органдардың борышкерлерге қатысты ақпарат алмасу жүйелері бір-бірімен жеткілікті түрде біріктірілмеген.

◾️ Бұл мәселе де сот орындаушыларына берілген құжаттардың орындалуын бақылауға мүмкіндік бермейді.

◾️ Талқылау қорытындысы бойынша осы саладағы кемшіліктер мен олқылықтарды жою жөнінде кешенді ұсынымдар әзірленіп, уәкілетті органдарға жолданды.

Верховный Суд: применять электронные браслеты стали чаще

◾️ Председателем судебной коллегии по уголовным делам Верховного Суда Назгуль Рахметуллиной проведен круглый стол по вопросам рассмотрения судами материалов об условно-досрочном освобождении и замены неотбытой части наказания более мягким видом наказания, а также санкционирования меры пресечения в виде содержания под стражей.

◾️ В работе круглого стола приняли участие судьи Верховного Суда, депутат Мажилиса Парламента Куспан А., Председатель Республиканской коллегии адвокатов Бикебаев А., Заместитель Председателя правления НПП «Атамекен» Бижанова Г. а также представители Генеральной прокуратуры, Комитета УИС МВД и РКА.

◾️ Участниками отмечен стабильный рост с каждым годом доли отказов судов в санкционировании ареста.

◾️ Если в 2021 году суды удовлетворили почти 90% ходатайств о применении ареста, то в 2024-м – лишь 75%.

◾️ В то же время, отказывая в содержании под стражей, суды стали чаще применять домашний арест и залог.

◾️ В сравнении с 2021 годом избрание домашнего ареста выросло с 860 до 1911 или более чем вдвое, а залога - в 4 раза (с 59 до 214).

◾️ В этом году по инициативе Верховного Суда запущен проект по применению так называемых электронных браслетов.

◾️ В 2024-м средства электронного слежения применены уже к 60% лиц, взятых под домашний арест, тогда как в 2021 году данный показатель не превышал 3%.

◾️ Всего за 10 месяцев т.г. судами применены 505 браслетов.

◾️ Также были освещены актуальные вопросы условно-досрочного освобождения и замены неотбытой части наказания более мягким видом наказания.

◾️ По итогам круглого стола выработаны соответствующие рекомендации по практике применения данных институтов.

Жоғарғы Сот: электронды білезіктер жиі қолданыла бастады

◾️ Жоғарғы Соттың қылмыстық істер жөніндегі сот алқасының төрағасы Назгүл Рахметуллина шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жазаның өтелмеген бөлігін жазаның неғұрлым жеңіл түрімен ауыстыру, сондай-ақ қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын санкциялау туралы материалдарды соттардың қарауы мәселелері жөнінде дөңгелек үстел өткізді.

◾️ Дөңгелек үстел жұмысына Жоғарғы Соттың судьялары, Парламент Мәжілісінің депутаты А.Құспан, Республикалық адвокаттар алқасының (РАА) төрағасы А.Бикебаев, «Атамекен» ҰКП басқарма төрағасының орынбасары Г.Бижанова, сондай-ақ Бас прокуратураның, ІІМ Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің және РАА өкілдері қатысты.

◾️ Қатысушылар соттардың қамауға алуға санкция беруден бас тартуының үлестік пайызы жыл сайын тұрақты өсіп келе жатқанын атап өтті.

◾️ Егер 2021 жылы соттар қамауға алу туралы өтінішхаттардың 90%-ға жуығын қанағаттандырса, 2024 жылы – тек 75%-ын ғана қанағаттандырған.

◾️ Сонымен бірге, қамауға алудан бас тарта отырып, соттар үйқамақ пен кепілге алуды жиі қолдана бастады.

◾️ 2021 жылмен салыстырғанда үйқамағын таңдау 860-тан 1911-ға дейін немесе екі еседен астамға, ал кепілге алу - 4 есеге (59-дан 214-ке дейін) өсті.

◾️ Биыл Жоғарғы Соттың бастамасымен электронды білезік деп аталатындарды қолдану жобасы қолға алынды.

◾️ 2024 жылы электронды бақылау құралдары үйқамаққа алынғандардың 60 пайызында қолданылған болса, 2021 жылы бұл көрсеткіш 3 пайыздан аспаған.

◾️ Биылғы жылдың 10 айында ғана соттар тарапынан 505 электронды білезік қолданылды.

◾️ Шартты түрде мерзімінен бұрын босату және жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жеңіл жазамен ауыстырудың өзекті мәселелері де атап өтілді.

◾️ Дөңгелек үстелдің қорытындысы бойынша аталған институттарды қолдану практикасы бойынша тиісті ұсынымдар әзірленді.

Ш.Шаяхметов – Первый заместитель Руководителя Судебной администрации
 
◾️ Наиль Ахметзакиров представил  вновь назначенного распоряжением Председателя Верховного Суда Первого заместителя Руководителя Судебной администрации Шакира Шаяхметова.

◾️ Его кандидатура согласована Администрацией Президента РК.

◾️ Руководитель СА охарактеризовал Ш.Шаяхметова профессионалом и выразил уверенность в том, что он приложит все силы и опыт для повышения независимости судей и доверия граждан к суду.
 
Из справки

Ш.Шаяхметов родился в 1971 году.

Окончил Шымкентский колледж энергетики и бизнеса по специальности «Программирование для электронно-вычислительных машин и автоматизированных систем» и Академию Министерства внутренних дел РК по специальности «Юриспруденция».

Прошел научную стажировку в Кембриджском Университете по программе «Болашак».

Кандидат юридических наук, доцент.

Занимал различные руководящие должности в Академии Комитета уголовно-исполнительной системы Министерства юстиции, Институте повышения квалификации кадров органов прокуратуры Генеральной прокуратуры имени С.Ескараева, Академии правоохранительных органов при Генеральной прокуратуре.

С 2023 года – заведующий отделом международных связей СА.

Ш.Шаяхметов – Сот әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары

◾️ Наиль Ахметзакиров Жоғарғы Сот Төрағасының өкімімен жаңадан тағайындалған Сот әкімшілігі басшысының бірінші орынбасары Шәкір Шаяхметовті таныстырды.

◾️ Оның кандидатурасы ҚР Президенті Әкімшілігімен келісілген.

◾️ СӘ басшысы Ш.Шаяхметовті кәсіби маман ретінде сипаттап, оның судьялардың тәуелсіздігі мен азаматтардың сотқа сенімін арттыру үшін бар күш-жігері мен тәжірибесін салатынына сенім білдірді.

Анықтама

Ш.Шаяхметов 1971 жылы дүниеге келген.

Шымкент энергетика және бизнес колледжін «Электрондық есептеуіш машиналар мен автоматтандырылған жүйелерді бағдарламалау» мамандығы бойынша және ҚР Ішкі істер министрлігінің академиясын «Құқықтану» мамандығы бойынша бітірген.

«Болашақ» бағдарламасы бойынша Кембридж университетінде ғылыми тағылымдамадан өткен.

Заң ғылымдарының кандидаты, доцент.

Әділет министрлігі Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің академиясында, С.Есқараев атындағы Бас прокуратураның Прокуратура кадрларының біліктілігін арттыру институтында, Бас прокуратура жанындағы Құқық қорғау органдары академиясында түрлі басшылық қызметтерді атқарған.

2023 жылдан – СӘ халықаралық байланыстар бөлімінің бастығы.