желтоқсан желі.

Кеше мәжілісте орыс тілін қолдайтын, орыс тілін "халықаралық тіл ретінде ілгерілетуге" (пафосты сезіп отырсыздар ма?) қаражат бөлуді қолдайтын заң жобасы мақұлданды.

Орыс тілі - дүниедегі ең үлкен алты тілдің бірі, БҰҰ ресми тілдерінің бірі. Қазір әлемде орыс тілін әлдебір деңгейде білетін адамдар саны - 300 миллионның ар жақ бер жағы.

Ол қазақтардың қолдауына да, қаражатына да зәру емес. Тіпті бір күнде қазақтардың бәрі орысша сөйлемей қалса да қылшығы қисаймайды.

Ал қазақ тілі - бізден өзге ешкімге керегі жоқ, жиырма миллион қазақтың жартысы да білмейтін тіл. Оны өсіретін де, өшіретін де өзіміз.

Қазақ тілінің екі проблемасы бар ғой: бірі - жұрт қазақша сөйлемейтіні болса, екіншісі - сөйлейтіндердің өзі қате сөйлейтіні. Негізінен орысша жүйеге салып, орысша грамматикаға салып сөйлейтіні.

Қазақ тілі орысша грамматикаға бейімделіп, калькаға айналды деген сөз - тіл жоқ деген сөз.

Ендігі жауапкершілік - қазақша білетіндерде. Өзіміз, контент жасағанда тілімізді барынша таза ұстасақ, орысша грамматика конструкциясына салмасақ, тілді сақтауға қосқан үлесіміз сол болмақ.

Қазақ сөздерін орысша синтаксиске салып айтып, жазу - қазақ тілін құртуға сеп болғанға тең.

Руслан айтып отырған осы "осознанность" дегеннің қазақшасы - ТҮЙСІК, түйсіну.

Ағылшыншасы - awareness.

Осы уаққа дейін түрлі аудармасы болды осы сөздің. Тек "түйсік" деген вариантқа жеткен жоқпыз. Өйткені "түйсік" сөзін біресе "интуиция", біресе "инстинкт" сөздерінің аудармасы қылып қолданып жүрдік.

Қазір Perception сөзінің аудармасы болып жүр.

Түйсік бұл үшеуі де бола алмайды, өйткені осылардың бәрі жиылып келіп адамның түйсігіне ұласады.

Ал "осознанность" дегенді "саналы" деп адастық. Ал бұл жерде "сознавать, сознание" сөздерімен түбірлес болғанымен, басқа процесс айтылып тұр.

Контекске салып көрейікші.

⁉ Осознанно заниматься спортом. (Заниматься спортом осознанно).
❌ Саналы түрде спортпен шұғылдану. Спортпен саналы шұғылдану.
Осознанно заниматься спортом дегеннің өзі - жай ғана жаттығу жасау не жүгіру емес, әр бұлшықет қалай жұмыс істейтінін, қай кезде қай бұлшықет іске қосылатынын сезіп, біліп, соның бәрін үйлестіріп, уақытын, орнын таңдап істеу. Яғни, бәрін іштей түйсініп істеу.

⁉ Осознанное отцовство.
❌ Саналы әкелік. / Саналы түрде әке болу.
✅ Түйсініп әке болу.

⁉ Саналытүрде әке болу - бала тапқызайын ба, тапқызбайын ба деп ойланып барып, санаға салып салмақтап, "ок, шамам келеді, баға аламын, тапқызайын" деп ұйғару. Ал "осознанно әке болу" - баланы түсіну, сезе білу, жауапкершілікті іштей бағамдау, әр күн, әр сәт әке екенін есінен шығармау, баланың қалауы мен қажетін сезіп, ертеңіне қарау. Яғни, түйсініп әке болу.

Бұл нәрсе жөнінде үш-төрт жылдан бері ойланып келемін. Кейде қателесіп жүргем жоқ па деп те қоятынмын. Өткенде бір жерден "awareness instinct" дегенді оқыдым да, дөп түскенімді түсіндім.

Жігіттер айтып отырған кілт тарататын тылсым күштер халқымызға түйсік берсін 🤞